- Οκτώ κράτη της ΕΕ ζητούν ειδικά αμυντικά κονδύλια στον προϋπολογισμό 2028-2034.
- Η Ρωσία κλιμακώνει τις υβριδικές επιθέσεις με drones και αερόστατα στα σύνορα.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει πενταπλασιασμό των αμυντικών δαπανών στα 131 δισ. ευρώ.
- Υπάρχουν διαφωνίες εντός της ΕΕ για τη στρατηγική αυτονομία και τη σχέση με τις ΗΠΑ.
Μετά την πρόσφατη σύνοδο στο Ελσίνκι, οκτώ κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή με τη Ρωσία πιέζουν για τη δημιουργία ειδικών αμυντικών κονδυλίων στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό. Οι ηγέτες υπογραμμίζουν ότι η ασφάλεια της ανατολικής πτέρυγας αποτελεί πλέον συλλογική ευρωπαϊκή ευθύνη, καθώς οι ρωσικές προκλήσεις στα σύνορα κλιμακώνονται επικίνδυνα.
Αυτή η κινητοποίηση των κρατών της πρώτης γραμμής δεν είναι τυχαία, καθώς έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς υβριδικών προκλήσεων που έχουν θορυβήσει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει ότι η Μόσχα επιχειρεί συστηματικά να δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της Δύσης, χρησιμοποιώντας από drones μέχρι αερόστατα, γεγονός που καθιστά την ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας επιτακτική ανάγκη για την ευστάθεια ολόκληρου του μπλοκ.
Η στρατηγική σημασία της ανατολικής πτέρυγας
Όπως μεταδίδει το POLITICO, οι ηγέτες της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας συναντήθηκαν με στόχο να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στις Βρυξέλλες. Η πρόσφατη Σύνοδο στο Ελσίνκι ανέδειξε την ανάγκη η ασφάλεια των συνόρων να μην αντιμετωπίζεται πλέον ως αποκλειστικά εθνική δαπάνη. Ο Εσθονός πρωθυπουργός, Κρίστεν Μιχάλ, τόνισε χαρακτηριστικά ότι η θωράκιση έναντι της Ρωσίας πρέπει να γίνει κοινό βάρος για την Ευρώπη.
Οι χώρες αυτές έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με παραβιάσεις του εναέριου χώρου από ρωσικά μαχητικά και πτήσεις drones βαθιά μέσα στο έδαφος της Πολωνίας και της Ρουμανίας. Παράλληλα, η Λευκορωσία χρησιμοποιεί γιγαντιαία αερόστατα για να παραλύει την εναέρια κυκλοφορία στη Λιθουανία, ενώ ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, εξαπέλυσε πρόσφατα συγκρατημένες απειλές προς τη Φινλανδία. Αυτές οι ενέργειες αποσκοπούν στην πρόκληση πανικού και στην αποσταθεροποίηση των κοινωνιών της περιοχής.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία και η «δεύτερη SAFE»
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η διεκδίκηση πόρων από τον προϋπολογισμό της περιόδου 2028-2034. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει ήδη να πενταπλασιάσει τις αμυντικές δαπάνες στα 131 δισεκατομμύρια ευρώ, όμως οι χώρες της πρώτης γραμμής ζητούν ένα μέρος αυτών των χρημάτων να δεσμευτεί ειδικά για την περιοχή. Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, παρόμοιων με το πρόγραμμα SAFE, για την αγορά οπλικών συστημάτων και την ενίσχυση των υποδομών.
Προτεινόμενο Η Γερμανία ολοκλήρωσε την αποστολή αεράμυνας Patriot στην Πολωνία
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε έργα όπως το Eastern Flank Watch και η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Αεράμυνας με Drones. Παρά το γεγονός ότι ορισμένα κράτη, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για την υπέρμετρη ανάμειξη των Βρυξελλών στην άμυνα, οι χώρες της ανατολικής πτέρυγας θεωρούν ότι αυτά τα έργα είναι ζωτικής σημασίας. Η πρόσφατη συμφωνία για δάνειο 90 δισ. προς την Ουκρανία δείχνει ότι η ΕΕ μπορεί να βρει λύσεις ανάγκης όταν η πίεση αυξάνεται.
Οι διαφωνίες εντός της ΕΕ και ο ρόλος των ΗΠΑ
Νομικοί και οικονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η πρόταση για δέσμευση πόρων υπέρ μιας συγκεκριμένης περιοχής ενδέχεται να συναντήσει σθεναρή αντίσταση από κράτη που δεν συνορεύουν με τη Ρωσία. Ωστόσο, η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η αμυντική βιομηχανία θα αποτελέσει τον βασικό πυλώνα του επόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ, με τις χώρες της ανατολικής πτέρυγας να διεκδικούν τη μερίδα του λέοντος στις επενδύσεις υποδομών.
Ένα άλλο σημείο τριβής είναι η σχέση με την Ουάσιγκτον. Ενώ χώρες όπως η Γερμανία αντιμετωπίζουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ως «κίνδυνο ασφαλείας», οι χώρες της πρώτης γραμμής είναι πολύ πιο προσεκτικές. Φοβούνται ότι μια ρήξη με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις αμυντικές δυνατότητες του ΝΑΤΟ, οι οποίες παραμένουν η τελευταία γραμμή προστασίας τους. Υπάρχει έντονη ανησυχία ότι μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία θα επέτρεπε στη Ρωσία να ανακατευθύνει τις δυνάμεις της προς τα σύνορα της ΕΕ.
Η επόμενη μέρα στις Βρυξέλλες
Οι διεκδικήσεις των οκτώ χωρών αναμένεται να κυριαρχήσουν στις επόμενες συνόδους κορυφής, καθώς η Ευρώπη καλείται να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε μια πραγματική αμυντική ένωση. Η πρόκληση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτική, καθώς απαιτείται ισορροπία ανάμεσα στην εθνική κυριαρχία και τη συλλογική ασφάλεια. Η πίεση για στρατιωτική ανεξαρτησία της Ευρώπης αυξάνεται, όμως για τις χώρες της ανατολικής πτέρυγας, η προτεραιότητα παραμένει η άμεση θωράκιση των συνόρων με κάθε διαθέσιμο πόρο.
Τι να προσέξετε για την ασφάλεια στα σύνορα
- Ενημερωθείτε από επίσημες κρατικές πηγές για τυχόν περιορισμούς στην εναέρια κυκλοφορία λόγω υβριδικών απειλών.
- Αναφέρετε στις τοπικές αρχές οποιαδήποτε ύποπτη δραστηριότητα drones ή ασυνήθιστων αντικειμένων στην περιοχή σας.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας σε περίπτωση στρατιωτικών ασκήσεων ή αυξημένης επιτήρησης.
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας απέναντι σε φήμες που στοχεύουν στην πρόκληση πανικού στις ακριτικές περιοχές.
