Ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025, σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία, το οποίο, σύμφωνα με πηγές, θα απαιτούσε από το Κίεβο εδαφικές παραχωρήσεις και μερική αποστρατικοποίηση. Οι όροι αυτοί θεωρούνται από τους συμμάχους της Ουκρανίας ως ισοδύναμοι με συνθηκολόγηση, προκαλώντας διπλωματικές πιέσεις σε μια κρίσιμη στιγμή για το Κίεβο.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ουκρανία βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, με τις στρατιωτικές της δυνάμεις να αντιμετωπίζουν πιέσεις στο μέτωπο και την κυβέρνηση του Προέδρου Ζελένσκι να πλήττεται από ένα σκάνδαλο διαφθοράς. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει μια διπλωματική επιτάχυνση από τις ΗΠΑ, η οποία όμως συναντά την αντίσταση των Ευρωπαίων συμμάχων που επιμένουν σε μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη.
Το αμερικανικό σχέδιο και οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Reuters, η Ουάσιγκτον φέρεται να έχει σηματοδοτήσει στον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι η Ουκρανία πρέπει να αποδεχθεί ένα αμερικανικό πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει εδαφικές παραχωρήσεις και περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, όρους που οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι θεωρούν ως συνθηκολόγηση. Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών, οι οποίοι συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, απέφυγαν να σχολιάσουν λεπτομερώς το σχέδιο, αλλά ξεκαθάρισαν ότι θα αντισταθούν σε απαιτήσεις για τιμωρητικές παραχωρήσεις από το Κίεβο.
Τόνισαν ότι οποιαδήποτε συμφωνία δεν πρέπει να στερήσει από την Ουκρανία την ικανότητα να αμυνθεί.
Δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων και η στάση των ΗΠΑ
Ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «οι Ουκρανοί θέλουν ειρήνη – μια δίκαιη ειρήνη που σέβεται την κυριαρχία όλων, μια διαρκή ειρήνη που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από μελλοντική επιθετικότητα. Αλλά η ειρήνη δεν μπορεί να είναι συνθηκολόγηση».
Παρόμοια στάση εξέφρασε και ο Πολωνός Υπουργός Εξωτερικών, Ραντοσλάβ Σικόρσκι, υπογραμμίζοντας ότι η Ουκρανία, ως θύμα της σύγκρουσης, δεν πρέπει να αντιμετωπίζει περιορισμούς στην ικανότητά της να αμύνεται. Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, επεσήμανε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων και της ίδιας της Ουκρανίας.
Προτεινόμενο Ευρωπαίοι υπουργοί: Κάθε ειρηνευτικό σχέδιο για Ουκρανία απαιτεί συναίνεση
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε στο X ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να αναπτύσσει «μια λίστα με πιθανές ιδέες για τον τερματισμό αυτού του πολέμου, βασισμένη σε εισροές και από τις δύο πλευρές αυτής της σύγκρουσης», αναγνωρίζοντας την ανάγκη για δύσκολες αλλά αναγκαίες παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές.
Η στρατιωτική κατάσταση και οι προκλήσεις για την Ουκρανία
Η επιτάχυνση της αμερικανικής διπλωματίας έρχεται σε μια δύσκολη συγκυρία για το Κίεβο. Τα ουκρανικά στρατεύματα βρίσκονται σε δύσκολη θέση στο μέτωπο, ενώ η κυβέρνηση Ζελένσκι υπονομεύεται από ένα σκάνδαλο διαφθοράς, με το Κοινοβούλιο να έχει απολύσει δύο υπουργούς την Τετάρτη.
Η Ρωσία συνεχίζει τους νυχτερινούς βομβαρδισμούς σε ουκρανικές πόλεις και υποδομές, προκαλώντας απώλειες αμάχων και διακοπές ρεύματος ενόψει του χειμώνα. Μια αεροπορική επιδρομή την Τετάρτη κατέστρεψε πολυκατοικία, αφήνοντας 26 νεκρούς και 22 αγνοούμενους, σε μια από τις χειρότερες επιθέσεις των τελευταίων μηνών.
Στο μέτωπο, τα ρωσικά στρατεύματα προχωρούν αργά αλλά σταθερά και είναι έτοιμα να καταλάβουν την πρώτη τους σημαντική πόλη εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, τον κατεστραμμένο σιδηροδρομικό κόμβο της Ποκρόβσκ στην ανατολική Ουκρανία.
Η επόμενη μέρα και οι κινήσεις του Προέδρου Τραμπ
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέστρεψε στην εξουσία φέτος με την υπόσχεση να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, έχει επαναπροσανατολίσει την πολιτική των ΗΠΑ, απομακρύνοντας την από την αταλάντευτη υποστήριξη στην Ουκρανία και υιοθετώντας μια στάση που αποδέχεται ορισμένες από τις δικαιολογίες της Ρωσίας για την εισβολή της.
Ωστόσο, έχει ασκήσει επίσης πίεση στη Μόσχα για παραχωρήσεις, ανακοινώνοντας σχέδια για σύνοδο κορυφής με τον Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν τον περασμένο μήνα, την οποία ακύρωσε λίγες ημέρες αργότερα όταν η Μόσχα αρνήθηκε να υποχωρήσει στις απαιτήσεις της.
Επιπλέον, επέβαλε κυρώσεις στις δύο κύριες πετρελαϊκές εταιρείες της Ρωσίας, ένα βήμα που δεν είχε κάνει ο προκάτοχός του, Τζο Μπάιντεν. Η Παρασκευή 21 Νοεμβρίου είναι η προθεσμία για τους ξένους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου να τερματίσουν τις αγορές τους, μια κίνηση που ενισχύει την πίεση στην ρωσική οικονομία.
