Ευρωπαίοι ηγέτες: Το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία χρειάζεται επιπλέον εργασία

Ευρωπαίοι ηγέτες και χώρες της G7 δήλωσαν σε κοινή τους ανακοίνωση το Σάββατο, στο περιθώριο της Συνόδου G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, ότι το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία αποτελεί μια βάση που «απαιτεί επιπλέον εργασία». Η δήλωση υπογραμμίζει τις ανησυχίες για τις προτεινόμενες αλλαγές συνόρων δια της βίας και τους περιορισμούς στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται εν μέσω εντατικών διπλωματικών διεργασιών γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος μαίνεται από το 2022, και αποτελεί συνέχεια των πιέσεων για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης. Το αμερικανικό σχέδιο, το οποίο προωθείται από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, έχει ήδη προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις τόσο στο Κίεβο όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις.

Η στάση των Ευρωπαίων ηγετών και οι επιφυλάξεις

Σύμφωνα με το Reuters, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μαζί με τις χώρες της G7, συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου των G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ. Εκεί, εξέδωσαν κοινή δήλωση αναφορικά με το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία. Ενώ αναγνώρισαν ότι το αρχικό σχέδιο περιλαμβάνει «σημαντικά στοιχεία» απαραίτητα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, τόνισαν ότι «θα απαιτήσει επιπλέον εργασία».

Η κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ απείχε από τη σύνοδο, γεγονός που προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας στις διαπραγματεύσεις, εν μέσω ενός αγώνα δρόμου για απάντηση στο ειρηνευτικό σχέδιο.

Οι βασικές ανησυχίες για τα σύνορα και τις ένοπλες δυνάμες

Οι ηγέτες εξέφρασαν σαφείς επιφυλάξεις σχετικά με δύο κρίσιμα σημεία του αμερικανικού σχεδίου. Καταρχάς, υπογράμμισαν την αρχή ότι «τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία», μια ξεκάθαρη αναφορά στις εδαφικές παραχωρήσεις που φέρεται να προβλέπει το σχέδιο.

Δεύτερον, εξέφρασαν ανησυχία για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, εκτιμώντας ότι κάτι τέτοιο «θα άφηνε την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση». Αυτή η θέση ευθυγραμμίζεται με τις ανησυχίες που έχουν εκφράσει και Ουκρανοί αξιωματούχοι, όπως ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος αντιμετωπίζει μια «πολύ δύσκολη επιλογή».

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους διπλωματικούς αναλυτές είναι η πιθανή διάσταση απόψεων μεταξύ των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων, η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει τη συνολική δυτική απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα. Η επίμονη στάση των Ευρωπαίων για την ακεραιότητα των συνόρων και την άμυνα της Ουκρανίας αντανακλά μια βαθύτερη στρατηγική ανησυχία για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Η θέση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ

Επιπλέον, οι ηγέτες κατέστησαν σαφές ότι οποιαδήποτε στοιχεία του ειρηνευτικού σχεδίου που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα απαιτούσαν τη ρητή συγκατάθεσή τους. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για συντονισμένη δράση και την αυτονομία των ευρωπαϊκών θεσμών σε θέματα που άπτονται της δικής τους αρμοδιότητας και ασφάλειας.

Η θέση αυτή έρχεται σε συνέχεια προηγούμενων δηλώσεων, όπως αυτή του Πολωνού Προέδρου Κάρολ Ναβρότσκι, ο οποίος τόνισε ότι κάθε ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία πρέπει να γίνει αποδεκτό στο Κίεβο.

Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα

Η δήλωση των Ευρωπαίων ηγετών αναδεικνύει τις διαφορετικές προσεγγίσεις εντός του δυτικού συνασπισμού όσον αφορά την επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ενώ το αμερικανικό σχέδιο θεωρείται μια αφετηρία συζήτησης, οι ουσιαστικές διαφωνίες στα σημεία των συνόρων και της στρατιωτικής ισχύος της Ουκρανίας παραμένουν.

Οι επόμενες ημέρες αναμένονται κρίσιμες για τις διπλωματικές διαβουλεύσεις, καθώς οι προσπάθειες για την επίτευξη μιας κοινής στάσης συνεχίζονται, με την Ουκρανία να επιμένει ότι δεν θα δεχθεί όρους που υπονομεύουν την κυριαρχία της.