- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά όρια ηλικίας στα social media για ανηλίκους.
- Προτείνεται πλήρης απαγόρευση κάτω των 13 και γονική συναίνεση κάτω των 16.
- Η κίνηση στοχεύει στην καταπολέμηση προβλημάτων ψυχικής υγείας στους εφήβους.
- Παρόμοια μέτρα εξετάζουν Αυστραλία, Δανία και Μαλαισία.
- Ζητείται επίσης απαγόρευση loot boxes και αλγορίθμων σύστασης για ανηλίκους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την Τετάρτη από την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει κατώτατα όρια ηλικίας για την πρόσβαση των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η κίνηση αυτή, που έρχεται εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ψυχική υγεία των εφήβων λόγω υπερβολικής έκθεσης, περιλαμβάνει πρόταση για πλήρη απαγόρευση κάτω των 13 και πρόσβαση με γονική συναίνεση για τους κάτω των 16.
Αυτή η σημαντική εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των αυξανόμενων παγκόσμιων ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία και ασφάλεια των παιδιών, ένα ζήτημα που έχει οδηγήσει ήδη σε νομικές ενέργειες και σε παρόμοιες πρωτοβουλίες από άλλες χώρες.
Η πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Όπως μεταδίδει το Reuters, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με 483 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 86 αποχές, ενέκρινε την Τετάρτη ένα ψήφισμα που καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει κατώτατα όρια ηλικίας για την πρόσβαση των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συγκεκριμένα, προτείνεται πανευρωπαϊκή απαγόρευση πρόσβασης σε διαδικτυακές πλατφόρμες, ιστοσελίδες κοινής χρήσης βίντεο και συνοδούς τεχνητής νοημοσύνης για παιδιά κάτω των 16 ετών χωρίς γονική συναίνεση, ενώ για τα παιδιά κάτω των 13 ετών ζητείται πλήρης απαγόρευση. Η Δανή ευρωβουλευτής Christel Schaldemose, εισηγήτρια του ψηφίσματος, τόνισε στην ομιλία της την Τρίτη ότι βρισκόμαστε εν μέσω ενός «πειράματος» όπου τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν απεριόριστη πρόσβαση στην προσοχή των παιδιών.
Παγκόσμια τάση και νομικές προκλήσεις
Η πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εντάσσεται σε μια ευρύτερη παγκόσμια τάση, καθώς η Αυστραλία ετοιμάζεται να θεσπίσει την πρώτη παγκοσμίως απαγόρευση χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών, ενώ ανάλογες απαγορεύσεις σχεδιάζουν και η Δανία με τη Μαλαισία. Ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron έχει επίσης ζητήσει ευρωπαϊκή ρύθμιση για την απαγόρευση των social media σε παιδιά κάτω των 15, αν και παραμένει ασαφές πώς θα εφαρμοστεί αυτό σε επίπεδο ΕΕ, δεδομένου ότι τα όρια ηλικίας καθορίζονται από τα επιμέρους κράτη μέλη. Οι επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην υγεία και ασφάλεια των παιδιών έχουν γίνει μείζον παγκόσμιο μέλημα, με εταιρείες όπως το TikTok, το Snapchat, η Google και η Meta Platforms (Facebook, Instagram, WhatsApp) να αντιμετωπίζουν αγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες για τον ρόλο τους στην πρόκληση κρίσης ψυχικής υγείας.
Προτεινόμενο Οι τρεις βασικές διαφωνίες στην ΕΕ για την προστασία των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους ειδικούς ψυχικής υγείας είναι η έλλειψη ουσιαστικής εποπτείας και οι αλγόριθμοι που βασίζονται στην αφοσίωση, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να μεγιστοποιούν τον χρόνο παραμονής των χρηστών, οδηγώντας σε εθισμό και αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των ανηλίκων. Η συζήτηση για την ψηφιακή ευημερία των νέων έχει πλέον περάσει από το επίπεδο της απλής συστάσεως σε αυτό της απαίτησης για νομοθετική παρέμβαση.
Πέρα από τα όρια ηλικίας: Loot boxes και αλγόριθμοι
Το ψήφισμα του Κοινοβουλίου δεν περιορίζεται μόνο στα όρια ηλικίας, αλλά ζητά επίσης την απαγόρευση των «loot boxes» – εικονικών αντικειμένων που μπορούν να κερδηθούν ή να αγοραστούν με πραγματικά χρήματα – καθώς και των αλγορίθμων σύστασης περιεχομένου που βασίζονται στην αφοσίωση για ανηλίκους. Επιπλέον, ζητείται νομοθεσία που να απαιτεί σχεδιασμό περιεχομένου κατάλληλου για την ηλικία. Η Christel Schaldemose υπογράμμισε ότι «με αυτήν την έκθεση, τραβάμε επιτέλους μια γραμμή. Λέμε ξεκάθαρα στις πλατφόρμες ‘Οι υπηρεσίες σας δεν είναι σχεδιασμένες για παιδιά και το πείραμα τελειώνει εδώ‘».
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις εφαρμογής
Παρότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι νομικά δεσμευτικό, σηματοδοτεί μια ισχυρή πολιτική βούληση και ασκεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση. Η εφαρμογή μιας πανευρωπαϊκής απαγόρευσης ή ορίων ηλικίας παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, δεδομένου ότι η αρμοδιότητα για την επιβολή τέτοιων μέτρων ανήκει στα επιμέρους κράτη μέλη. Ωστόσο, η διεθνής δυναμική και οι αυξανόμενες ανησυχίες για την παιδική ψυχική υγεία αναμένεται να εντείνουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση κοινών λύσεων και την προστασία των ανηλίκων στον ψηφιακό κόσμο.
Χρήσιμα tips για την προστασία των παιδιών στα social media
- Θέστε σαφή όρια χρόνου χρήσης οθονών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τα παιδιά σας.
- Ενημερωθείτε για τις πλατφόρμες που χρησιμοποιούν τα παιδιά σας και τους κινδύνους τους.
- Ενθαρρύνετε ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά σας για τις διαδικτυακές τους εμπειρίες.
- Χρησιμοποιήστε εργαλεία γονικού ελέγχου για να παρακολουθείτε και να περιορίζετε την πρόσβαση σε ακατάλληλο περιεχόμενο.
- Προωθήστε εναλλακτικές δραστηριότητες εκτός οθόνης, όπως αθλήματα, παιχνίδι και διάβασμα.
