Δύο παιδικοί φίλοι από τη μικρή γερμανική πόλη Stutensee, ο Daniel Caspary και ο René Repasi, εξελίχθηκαν σε κορυφαίους πολιτικούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διαδραματίζοντας ρόλο-κλειδί στη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας σε μια εποχή πρωτοφανούς κατακερματισμού.
Παρά την πολιτική τους αντιπαλότητα, ως εκπρόσωποι της κεντροδεξιάς (CDU/CSU) και της κεντροαριστεράς (SPD) αντίστοιχα, η μακροχρόνια εμπιστοσύνη τους λειτούργησε ως γέφυρα, διατηρώντας τη λεγόμενη «μεγάλη συμμαχία» μέχρι την επικείμενη αποχώρηση του Caspary.
Η πολιτική σκηνή της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίζεται εδώ και δεκαετίες από τη συνεργασία των δύο μεγαλύτερων κοινοβουλευτικών ομάδων, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D). Αυτή η «μεγάλη συμμαχία» αποτελούσε τον πυρήνα της σταθερότητας, επιτρέποντας τη λήψη αποφάσεων σε ένα κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο.
Ωστόσο, οι πρόσφατες εκλογές του 2024 και η άνοδος των ακραίων δυνάμεων έχουν εντείνει την αντιπαλότητα, καθιστώντας την εξεύρεση κοινών τόπων πιο δύσκολη από ποτέ.
Οι παράλληλες διαδρομές δύο πολιτικών
Οι ζωές του Daniel Caspary, 49 ετών, και του René Repasi, τρία χρόνια νεότερου, είναι εντυπωσιακά αλληλένδετες. Μεγάλωσαν στην ίδια μικρή γερμανική πόλη, το Stutensee, όπου φοίτησαν στο ίδιο σχολείο, το Thomas-Mann Gymnasium. Και οι δύο υπήρξαν παπαδάκια στην τοπική καθολική εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ, όπου, όπως δηλώνει ο Caspary, «χτίστηκε η εμπιστοσύνη».
Συμμετείχαν ενεργά σε εξωσχολικές δραστηριότητες, οργανώνοντας πολιτικό καμπαρέ και γράφοντας στην εφημερίδα του σχολείου, την «Pepperoni», όπου δεν δίσταζαν να ασκήσουν κριτική στο κατεστημένο. Οι πρώτες τους πολιτικές νίκες σημειώθηκαν στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης τους, με τον Caspary να αγωνίζεται για τη νυχτερινή λεωφορειακή γραμμή και τον Repasi να κινητοποιεί τους μαθητές ενάντια στη μείωση του χρόνου φοίτησης στο γυμνάσιο.
Παρά τις κοινές τους ρίζες, οι δύο άνδρες διαφέρουν σημαντικά. Ο Caspary παραμένει ένας χαρισματικός συντηρητικός, βαθιά συνδεδεμένος με την κοινότητά του, ζώντας ακόμα στην περιοχή. Αντίθετα, ο Repasi είναι ένας κοσμοπολίτης σοσιαλδημοκράτης, με εντυπωσιακή ακαδημαϊκή πορεία, ο οποίος έχει μετακομίσει εκτός Γερμανίας.
«Αυτό που λείπει από τον Repasi, το προσφέρει ο Caspary. Και το αντίστροφο», σημείωσε ο δημοσιογράφος Mathias Zurawski, συμμαθητής τους.
Η σημασία της «μεγάλης συμμαχίας» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Caspary ηγείται της CDU/CSU, της μεγαλύτερης παράταξης του ΕΛΚ, ενώ ο Repasi εκπροσωπεί την SPD, την τρίτη μεγαλύτερη εθνική αντιπροσωπεία των S&D. Παρά την εντεινόμενη αντιπαλότητα μεταξύ των πολιτικών τους οικογενειών, ιδίως μετά τις ευρωεκλογές του 2024, οι δύο άνδρες έχουν καθιερωθεί ως οι κύριοι δίαυλοι επικοινωνίας, προσπαθώντας να διασφαλίσουν τη «μεγάλη συμμαχία» μεταξύ κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς.
Αυτό είναι κρίσιμο, καθώς το Κοινοβούλιο είναι πιο κατακερματισμένο από ποτέ, με το κέντρο να συρρικνώνεται, μια τάση που παρατηρείται σε πολλές δυτικές δημοκρατίες. Η διατήρηση ευρωπαϊκών συμμαχιών βρίσκεται συχνά σε κρίση, καθώς το ΕΛΚ έχει δείξει την τάση να συνεργάζεται με ακροδεξιές ομάδες για να περάσει νομοθεσία.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά σε νέα πολιτικά διλήμματα: Η ανάγκη για ευρύτερες συμμαχίες
Η ικανότητά τους να παραμερίζουν τις διαφορές τους για να αντιμετωπίσουν τις ακραίες δυνάμεις δεν είναι πλέον δεδομένη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη απόφαση του ΕΛΚ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, να εγκαταλείψει τους παραδοσιακούς κεντρώους συμμάχους του και να προχωρήσει με την υποστήριξη ακροδεξιών ομάδων για την έγκριση περικοπών στους πράσινους κανόνες.
Αυτή η εγκατάλειψη του συμβιβασμού για τους εταιρικούς κανόνες βιωσιμότητας αναδεικνύει την εύθραυστη ισορροπία. Η άνοδος της ακροδεξιάς, όπως φάνηκε και στις γερμανικές εκλογές με την AfD να έρχεται δεύτερη, ενισχύει την ανάγκη για κεντρώες συνεργασίες, παρόλο που οι ψηφοφόροι δείχνουν δυσαρέσκεια προς το κατεστημένο, όπως παρατηρείται και στην γενέτειρα τους, το Stutensee.
Ο αντίκτυπος της φιλίας στην ευρωπαϊκή σταθερότητα
Η καλή σχέση μεταξύ του Caspary και του Repasi αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμη, καθώς οι ηγέτες των δύο πανευρωπαϊκών ομάδων, Manfred Weber (ΕΛΚ) και Iratxe García (S&D), σπάνια κρύβουν την αμοιβαία αντιπάθειά τους και δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμβιβαστικές θέσεις.
«Έχουμε πολλές πολιτικές διαφορές, αλλά είναι καλό να μπορείς να συζητάς», δήλωσε ο Caspary στο POLITICO, προσθέτοντας: «Γνωριζόμαστε χρόνια… Ξέρουμε ότι μπορούμε να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλον». Ο Repasi θυμάται τον Caspary ως μια «ηγετική φυσιογνωμία» στην παιδική τους ηλικία, στην οποία «αναζητούσε έμπνευση».
Η σταθερότητα της εντολής της Προέδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, η οποία βασίζεται σε έναν χαλαρό συνασπισμό κεντρώων κομμάτων, κινδυνεύει, και αυτό που μπορεί να ενισχύσει μια ισχυρότερη συνεργασία είναι ο δεσμός μεταξύ της CDU και του SPD, όπως δήλωσε ο Javi López, Ισπανός ευρωβουλευτής των S&D και αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου.
Αυτή η μοναδική δυναμική, που γεννήθηκε από κοινές εμπειρίες στην εκκλησία, την μαθητική πολιτική και την εφημερίδα του σχολείου, έχει αποτελέσει ένα ισχυρό θεμέλιο για τη διατήρηση της συνοχής σε μια όλο και πιο διχασμένη ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Το μέλλον της κεντρώας συνεργασίας στην Ευρώπη
Ωστόσο, αυτή η αποτελεσματική συνεργασία βρίσκεται στο τέλος της. Τον Οκτώβριο, η γερμανική κυβέρνηση πρότεινε τον Caspary ως εκπρόσωπό της στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στο Λουξεμβούργο, μια θέση που αναμένεται να επιβεβαιωθεί αυτή την Πέμπτη από το Κοινοβούλιο.
Η αποχώρησή του θα αφήσει ένα σημαντικό κενό, σύμφωνα με τους συναδέλφους του. Ο Niclas Herbst, πρόεδρος της επιτροπής ελέγχου του προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου, χαρακτήρισε τον Caspary ως μια «σταθερή και ενωτική παρουσία» και έναν «αληθινό γενικό γνώστη» που μπορεί να κατανοήσει γρήγορα πολύπλοκα πολιτικά ζητήματα.
Με την αποχώρηση του Caspary, ο Repasi θα χρειαστεί να βρει έναν νέο συνομιλητή για να οικοδομήσει μια σχέση εμπιστοσύνης. Παραμένει να δούμε αν οι τεντωμένοι δεσμοί μεταξύ κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς μπορούν να διατηρήσουν τουλάχιστον ένα ισχυρό νήμα συνεργασίας.
Αν και δεν θα είναι αδύνατο, σίγουρα δεν θα είναι τόσο εύκολο όσο μια σχέση που σφυρηλατήθηκε στη μικρή Stutensee, όπου τα θεμέλια της εμπιστοσύνης και του κοινού σκοπού άντεξαν στον χρόνο.
