Την ανάγκη για άμεση και αποφασιστική δράση κατά της ρητορικής μίσους και την επιβολή αυστηρότερων κανόνων για τη διαφύλαξη των ευρωπαϊκών αξιών τονίζουν η Γαλλία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Οι τρεις χώρες ζητούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να διακόπτει την οικονομική στήριξη σε οργανισμούς που αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στα ιδεώδη της.
Αυτή η πρωτοβουλία, όπως αποκαλύφθηκε μέσω ενός ανεπίσημου εγγράφου που είδε το POLITICO, έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων και περιστατικών μίσους.
Η πρόταση αυτή υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο η Ένωση διαχειρίζεται τόσο την καταπολέμηση του μίσους όσο και τη διασφάλιση ότι οι πόροι της δεν κατευθύνονται σε φορείς που προάγουν αντιευρωπαϊκές συμπεριφορές.
Οι προτεινόμενες αλλαγές στοχεύουν στη δημιουργία ενός πιο ισχυρού και αποτελεσματικού πλαισίου για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της κοινωνικής συνοχής.
Αυστηροποίηση των κανόνων χρηματοδότησης και λογοδοσίας
Βασικό πυλώνα των προτάσεων αποτελεί η ενίσχυση της εποπτείας των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οι τρεις χώρες καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει πλήρως τους ήδη υπάρχοντες κανόνες προϋπολογισμού, οι οποίοι επιτρέπουν τον αποκλεισμό οντοτήτων που υποκινούν το μίσος.
Επιπλέον, προτείνεται η υπογραφή ρητών δεσμεύσεων από τους δικαιούχους σημαντικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως το Erasmus+ και το CERV (Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες).
Μέσω αυτών των δεσμεύσεων, οι οργανισμοί θα πρέπει να δηλώνουν ρητά ότι θα σέβονται και θα προωθούν τα δικαιώματα και τις ευρωπαϊκές αξίες. Αυτό το μέτρο αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως φίλτρο, διασφαλίζοντας ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση δεν καταλήγει σε φορείς των οποίων οι δράσεις είναι αντίθετες με τις αρχές της Ένωσης.
Η πρόταση αναμένεται να πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με την ισορροπία μεταξύ της ελευθερίας της έκφρασης και της ανάγκης για προστασία από τη διασπορά μίσους.
Ενίσχυση της μάχης κατά του ρατσισμού και του αντισημιτισμού
Το ανεπίσημο έγγραφο κάνει συγκεκριμένη αναφορά στην έξαρση αντισημιτικών και ρατσιστικών περιστατικών που παρατηρήθηκαν μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 και τον πόλεμο στη Γάζα. Οι τρεις χώρες καλούν τόσο τις Βρυξέλλες όσο και τις εθνικές κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση του ρατσισμού, του αντισημιτισμού, της ξενοφοβίας και του αντι-μουσουλμανικού μίσους.
Η εν λόγω έκκληση αναδεικνύει την ευαισθησία και την κρισιμότητα του θέματος σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας.
Πέρα από τις χρηματοδοτικές πτυχές, το έγγραφο προτείνει την ενίσχυση της ποινικής και επιχειρησιακής ανταπόκρισης της ΕΕ σε εγκλήματα μίσους. Συγκεκριμένα, ζητείται από την Europol να ξεκινήσει ένα ειδικό σχέδιο για τη διερεύνηση των εγκλημάτων μίσους, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συντονισμένη δράση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών θεωρείται ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων.
Ο ψηφιακός χώρος και η προστασία των ανηλίκων
Το ζήτημα της ρητορικής μίσους επεκτείνεται και στον ψηφιακό κόσμο. Το έγγραφο ζητά την εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων τόσο κατά της διαδικτυακής όσο και της εκτός διαδικτύου ρητορικής μίσους. Η αναγνώριση του ρόλου των ψηφιακών πλατφορμών στη διάδοση του μίσους οδηγεί στην ανάγκη για ενισχυμένες ρυθμίσεις και λογοδοσία των φορέων που τις διαχειρίζονται.
Η προστασία των ανηλίκων ειδικότερα, αναγνωρίζεται ως βασική προτεραιότητα σε αυτό το πλαίσιο, καθώς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στα επιβλαβή διαδικτυακά μηνύματα.
Επιπλέον, το κείμενο προτείνει την ανάπτυξη εκπαιδευτικών και ενημερωτικών προγραμμάτων μέσω του Erasmus+ και του CERV, με έμφαση στην ανεκτικότητα και τη μνήμη του Ολοκαυτώματος. Αυτές οι πρωτοβουλίες στοχεύουν στην ενίσχυση της κοινωνικής ανθεκτικότητας απέναντι στα φαινόμενα μίσους και στην προώθηση των αξιών της πολυπολιτισμικότητας και του σεβασμού.
Η εκπαίδευση αποτελεί κλειδί για τη διαμόρφωση ενσυνείδητων πολιτών.
Συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Οι προτάσεις αυτές έρχονται στο προσκήνιο λίγο πριν από μια σημαντική συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με ένα προσχέδιο των συμπερασμάτων του Συμβουλίου που εξασφάλισε το POLITICO, οι ηγέτες των κρατών μελών αναμένεται να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, θέματα όπως η στήριξη προς την Ουκρανία, η άμυνα, καθώς και ζητήματα στέγασης, ανταγωνιστικότητας, μετανάστευσης και οι πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις.
Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, οι εθνικοί ηγέτες αναμένεται να τονίσουν ότι οι αξίες της ΕΕ εφαρμόζονται εξίσου και στον ψηφιακό χώρο, με την προστασία των ανηλίκων να αναδεικνύεται ως βασική προτεραιότητα. Αυτό επιβεβαιώνει την ευρύτερη στρατηγική δέσμευση της Ένωσης για ένα ασφαλές και συμπεριληπτικό ψηφιακό περιβάλλον, εναρμονισμένο με τις θεμελιώδεις αρχές της.
Η συζήτηση αυτή θα καθορίσει την κατεύθυνση των μελλοντικών πολιτικών της ΕΕ στον τομέα αυτό.