- Οι δυνάμεις Ε3 (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) υπέβαλαν ευρωπαϊκή αντιπρόταση στο σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ για την Ουκρανία.
- Η αντιπρόταση διαγράφει τη μη επέκταση του ΝΑΤΟ και τονίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας και τη συμφωνία μη επίθεσης.
- Προβλέπεται ανώτατο όριο 800.000 στρατιωτών για την Ουκρανία και ένταξη στην ΕΕ, όχι όμως άμεση στο ΝΑΤΟ.
- Η Ουκρανία δεσμεύεται να μην ανακτήσει εδάφη στρατιωτικά, με διαπραγματεύσεις για ανταλλαγές από τη Γραμμή Επαφής.
- Η συμφωνία θα παρακολουθείται από Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, με κυρώσεις για παραβιάσεις.
Μια ευρωπαϊκή αντιπρόταση στο προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου 28 σημείων των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ουκρανία, συνταγμένη από τις δυνάμεις Ε3 (Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία), αποκαλύφθηκε σήμερα, Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025, σύμφωνα με το Reuters. Το κείμενο, το οποίο βασίζεται στο αμερικανικό σχέδιο, προτείνει σημαντικές αλλαγές και διαγραφές, με έμφαση στην κυριαρχία της Ουκρανίας, τις εγγυήσεις ασφαλείας και την επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία υπό συγκεκριμένους όρους.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια του αρχικού αμερικανικού προσχεδίου ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία, το οποίο είχε προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αντιδράσεις, τόσο στο Κίεβο όσο και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η ανάγκη για μια ευρωπαϊκή προσέγγιση υπογραμμίζει τις διαφορετικές προτεραιότητες και ανησυχίες των συμμάχων, επιδιώκοντας μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη λύση στην παρατεταμένη σύγκρουση.
Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση: Βασικές διαφορές και τροποποιήσεις
Η αντιπρόταση, που συντάχθηκε από τις δυνάμεις Ε3 (Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία), χρησιμοποιεί το σχέδιο των ΗΠΑ ως βάση, αλλά προχωρά σε σημαντικές τροποποιήσεις και διαγραφές σημείο προς σημείο. Μία από τις πλέον χαρακτηριστικές αλλαγές είναι η διαγραφή του σημείου 3 του αμερικανικού σχεδίου, το οποίο ανέφερε την προσδοκία ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει στους γείτονές της και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
Αντίθετα, η ευρωπαϊκή πρόταση τονίζει την επανεπιβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας και τη σύναψη μιας συνολικής και πλήρους συμφωνίας μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και ΝΑΤΟ, με στόχο την επίλυση όλων των ασάφειων των τελευταίων 30 ετών.
Επιπλέον, η ευρωπαϊκή πρόταση προβλέπει τη σύγκληση διαλόγου μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας, για την αντιμετώπιση των ανησυχιών ασφαλείας και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος αποκλιμάκωσης. Αυτό αποσκοπεί στην εξασφάλιση της παγκόσμιας ασφάλειας και στην αύξηση των ευκαιριών για συνδεσιμότητα και μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.
Η αντιπρόταση, την οποία είδε το Reuters, αποτελεί μια λεπτομερή απάντηση στο προσχέδιο των ΗΠΑ.
Οι όροι για την Ουκρανία και τις εγγυήσεις ασφαλείας
Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, η ευρωπαϊκή αντιπρόταση προβλέπει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας και θέτει ανώτατο όριο στο μέγεθος του ουκρανικού στρατού σε 800.000 στρατιώτες σε καιρό ειρήνης. Όσον αφορά την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, το σχέδιο αναφέρει ότι αυτή εξαρτάται από την ομοφωνία των μελών του ΝΑΤΟ, η οποία επί του παρόντος δεν υπάρχει.
Το ΝΑΤΟ συμφωνεί επίσης να μην σταθμεύει μόνιμα στρατεύματα υπό τη διοίκησή του στην Ουκρανία σε καιρό ειρήνης, ενώ μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης μια εγγύηση των ΗΠΑ που αντικατοπτρίζει το Άρθρο 5, με συγκεκριμένους όρους: οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την εγγύηση, η Ουκρανία θα χάσει την εγγύηση εάν εισβάλει στη Ρωσία, και εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, θα υπάρξει συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, αποκατάσταση όλων των παγκόσμιων κυρώσεων και ανάκληση κάθε αναγνώρισης νέων εδαφών.
Η Ουκρανία, σύμφωνα με την πρόταση, είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα αποκτήσει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά ενόσω αξιολογείται η αίτησή της. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις αρχικές αναφορές για το σχέδιο Τραμπ που προέβλεπε απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Η επανένταξη της Ρωσίας και οι εδαφικές ρυθμίσεις
Ένα κεντρικό σημείο της ευρωπαϊκής αντιπρότασης είναι η προοδευτική επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία. Η άρση των κυρώσεων θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί σε φάσεις και κατά περίπτωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνάψουν μια μακροπρόθεσμη Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας με τη Ρωσία σε τομείς όπως η ενέργεια, οι φυσικοί πόροι, οι υποδομές, η τεχνητή νοημοσύνη, τα κέντρα δεδομένων, οι σπάνιες γαίες και κοινά έργα στην Αρκτική.
Προτεινόμενο Ευρωπαίοι προτείνουν αλλαγές στο σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία με υψηλότερο όριο στρατού και εγγυήσεις ασφαλείας
Η Ρωσία αναμένεται επίσης να επανέλθει στους G8.
Σε ό,τι αφορά τις εδαφικές ρυθμίσεις, η πρόταση περιλαμβάνει ένα εξαιρετικά ευαίσθητο σημείο: η Ουκρανία δεσμεύεται να μην ανακτήσει τα κατεχόμενα κυρίαρχα εδάφη της με στρατιωτικά μέσα. Οι διαπραγματεύσεις για εδαφικές ανταλλαγές θα ξεκινήσουν από τη Γραμμή Επαφής.
Μόλις συμφωνηθούν οι μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία αναλαμβάνουν να μην τις αλλάξουν με τη βία. Αυτό το σημείο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς η Ουκρανία έχει διαψεύσει ότι συμφωνεί με εδαφικές παραχωρήσεις.
Επίσης, η Ρωσία δεν θα εμποδίζει τη χρήση του ποταμού Δνείπερου από την Ουκρανία για εμπορικές δραστηριότητες και θα επιτευχθούν συμφωνίες για την ελεύθερη διέλευση των σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, ένα θέμα που συζητήθηκε και στην πρόσφατη επικοινωνία Ερντογάν-Πούτιν.
Ο ρόλος του Ντόναλντ Τραμπ και η επόμενη μέρα
Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση προβλέπει τη δημιουργία ενός ισχυρού Παγκόσμιου Πακέτου Ανασυγκρότησης για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός Ταμείου Ανάπτυξης για επενδύσεις σε βιομηχανίες υψηλής ανάπτυξης, όπως η τεχνολογία και τα κέντρα δεδομένων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για την αποκατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών φυσικού αερίου. Η Ουκρανία θα ανακατασκευαστεί πλήρως και θα αποζημιωθεί οικονομικά, μεταξύ άλλων μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία θα παραμείνουν δεσμευμένα έως ότου η Ρωσία αποζημιώσει τις ζημιές στην Ουκρανία, μια πρόταση που έχει συζητηθεί και στο πλαίσιο της πίεσης της ΕΕ για τα ρωσικά assets.
Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική, και η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα εγγυάται από ένα Συμβούλιο Ειρήνης, υπό την προεδρία του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Θα προβλέπονται κυρώσεις για παραβίαση των όρων. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί την ανάγκη για μια τέτοια συμφωνία, καθώς η αβεβαιότητα επιβαρύνει τις διεθνείς σχέσεις και τις οικονομίες.
Η παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ ως επικεφαλής του Συμβουλίου Ειρήνης υπογραμμίζει τον πιθανό κεντρικό ρόλο που θα διαδραματίσει η αμερικανική ηγεσία στην επίτευξη και διατήρηση της ειρήνης.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Η αντιπρόταση περιλαμβάνει επίσης τη σύσταση ανθρωπιστικής επιτροπής για την επίλυση ανοιχτών ζητημάτων, όπως η ανταλλαγή όλων των εναπομεινάντων κρατουμένων και σορών, η επιστροφή αμάχων και ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, και η δημιουργία προγράμματος επανένωσης οικογενειών.
Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας. Μόλις συμφωνήσουν όλες οι πλευρές σε αυτό το μνημόνιο, θα τεθεί άμεσα σε ισχύ κατάπαυση του πυρός, με αμοιβαία απόσυρση στα συμφωνηθέντα σημεία. Αυτό το σχέδιο, που αποτελεί μια σημαντική ευρωπαϊκή παρέμβαση, προσπαθεί να γεφυρώσει τις διαφορές και να δημιουργήσει μια βιώσιμη οδό προς την ειρήνη, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες όλων των εμπλεκόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των μέλων του ΝΑΤΟ.
