Σε μια περίοδο έντονων παρασκηνιακών διεργασιών, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας βρίσκονται σε διαρκείς διαβουλεύσεις για την ανάπτυξη πιθανών σεναρίων εκεχειρίας, με στόχο την παρουσίασή τους τόσο στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, όσο και στον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι πρωτοβουλίες αυτές έρχονται στο φως καθώς ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ουκρανός πρόεδρος, εκφράζει την ικανοποίησή του για τις ιδέες που προέρχονται από την Ευρώπη σχετικά με τους όρους μιας πιθανής ανακωχής, αν και υπογραμμίζει πως καμία οριστική πρόταση δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί.
Οι συζητήσεις, οι οποίες διεξάγονται εντατικά μεταξύ Ουκρανών αξιωματούχων και των ομολόγων τους σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως το Λονδίνο, το Παρίσι και οι Βρυξέλλες, κινούνται γύρω από την εξεύρεση επιλογών για μια κατάπαυση του πυρός που θα μπορούσε να κερδίσει την υποστήριξη του Αμερικανού προέδρου.
Αυτή η διπλωματική δραστηριότητα εντείνεται μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες προκάλεσαν προβληματισμό, καθώς άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να πιέσει τον Ζελένσκι να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία.
Οι παρασκηνιακές διπλωματικές ζυμώσεις
Το παρασκήνιο των συζητήσεων είναι πυκνό και πολύπλοκο. Ευρωπαϊκοί κύκλοι επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο που θα επιτρέψει την έναρξη ενός διαλόγου για την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, χωρίς ωστόσο να υπονομεύονται οι θέσεις της Ουκρανίας. Η πίεση για την εξεύρεση λύσεων είναι εμφανής, καθώς η παρατεταμένη σύγκρουση έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στην παγκόσμια γεωπολιτική σταθερότητα.
Η δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού μετώπου με συγκεκριμένες προτάσεις θεωρείται κρίσιμη για την αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε πρωτοβουλίας. Οι σύμμαχοι προσπαθούν να συντονίσουν τις προσπάθειές τους, αναζητώντας τρόπους να γεφυρώσουν τις υφιστάμενες διαφορές και να παρουσιάσουν μια συνεκτική προσέγγιση που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η ανάγκη για συντονισμένες δράσεις είναι πιο επιτακτική από ποτέ, προκειμένου να αποφευχθούν μονομερείς κινήσεις που θα μπορούσαν να περιπλέξουν περαιτέρω την κατάσταση.
Το μοντέλο «Συμβούλιο Ειρήνης» και οι ευρωπαϊκές ιδέες
Μία από τις ιδέες που εξετάζονται προβλέπει τη διαμόρφωση ενός σχεδίου που θα βασίζεται σαφώς στην πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή. Το συγκεκριμένο μοντέλο περιλαμβάνει τη σύσταση ενός «συμβουλίου ειρήνης», το οποίο θα αντικατοπτρίζει το «συμβούλιο ειρήνης» που είχε προτείνει ο ίδιος για την επίβλεψη της διαχείρισης της Γάζας.
Αυτή η προσέγγιση υποδηλώνει μια προσπάθεια να βρεθεί ένα πλαίσιο που να είναι οικείο στον Τραμπ, διευκολύνοντας ενδεχομένως την αποδοχή του.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι εταίροι επεξεργάζονται διάφορες άλλες προτάσεις. Αυτές οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες δεν έχουν ακόμη λάβει την τελική τους μορφή, αλλά δείχνουν την πρόθεση για ενεργό συμμετοχή στην επίλυση της κρίσης. Η ποικιλία των σχεδίων αντανακλά την πολυπλοκότητα του προβλήματος και την προσπάθεια να καλυφθούν διαφορετικές πτυχές μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Όλες οι προτάσεις βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και της διαβούλευσης.
Η προσεκτική στάση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Σουηδία, δήλωσε ότι χαιρετίζει τις εν λόγω προσπάθειες, επισημαίνοντας ωστόσο ότι απαιτείται περαιτέρω συζήτηση. «Υπάρχουν προτάσεις, όπως από τη Γαλλία και ορισμένους Ευρωπαίους, και νομίζω ότι καταλαβαινόμαστε.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες είναι πραγματικά πολύ χρήσιμες», δήλωσε. Ξεκαθάρισε, όμως, πως «δεν πρόκειται για ένα σχέδιο ολικής παύσης του πολέμου, αλλά κυρίως για ένα σχέδιο εκεχειρίας». Η δήλωσή του αυτή υπογραμμίζει την προσοχή του Κιέβου, καθώς οι όροι μιας ανακωχής είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Η στάση του Ζελένσκι δείχνει ότι, ενώ είναι ανοιχτός στον διάλογο και στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί βιαστικές ή μη επαρκώς επεξεργασμένες προτάσεις. Η αναγκαιότητα λεπτομερούς εξέτασης κάθε πτυχής των σχεδίων είναι ξεκάθαρη, καθώς το διακύβευμα είναι τεράστιο για τη χώρα του.
«Γνωρίζω κάποια βήματά του, αλλά πραγματικά πρέπει να το συζητήσουμε, δεν έχει ολοκληρωθεί», τόνισε, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ενδελεχείς διαπραγματεύσεις.
Ο ρόλος της Βρετανίας και οι διαφωνίες
Στο πλαίσιο αυτών των διπλωματικών προσπαθειών, πηγή με γνώση των συζητήσεων, η οποία διατήρησε την ανωνυμία της, ανέφερε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, υπέβαλε την ιδέα ενός ξεχωριστού σχεδίου εκεχειρίας, το οποίο θα υπέγραφαν όλοι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας στην Ευρώπη.
Ωστόσο, Βρετανός αξιωματούχος αμφισβήτησε αυτή την εκδοχή, δηλώνοντας ότι δεν υπάρχει οριστικοποιημένη πρόταση την οποία προωθεί ο Στάρμερ.
Εκπρόσωπος του Κιρ Στάρμερ επιβεβαίωσε τις εντατικές εργασίες με τους συμμάχους και τους εταίρους για να τεθεί η Ουκρανία στην ισχυρότερη δυνατή θέση, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από οποιαδήποτε εκεχειρία. Αυτό υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα των εσωτερικών διπλωματικών διεργασιών και τις διαφορετικές προσεγγίσεις εντός του δυτικού συνασπισμού, ακόμα κι αν ο στόχος παραμένει κοινός.
Η ανάγκη για ενιαία στάση παραμένει πρόκληση.
Προκλήσεις και οι ευρύτερες συζητήσεις
Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες αναπτύσσονται καθώς οι ειρηνευτικές προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ έχουν πρόσφατα βρεθεί αντιμέτωπες με νέα εμπόδια. Την Τρίτη, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι μια πιθανή συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν στην Ουγγαρία δεν είναι επικείμενη, καθώς η Μόσχα φέρεται να απέρριψε την ιδέα μιας εκεχειρίας βάσει των τρέχουσων γραμμών επαφής στο πεδίο της μάχης.
Αυτό καταδεικνύει τις σημαντικές διαφορές στις θέσεις μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, καθιστώντας τις διαπραγματεύσεις εξαιρετικά δύσκολες.
Εν τω μεταξύ, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συζητούν θέματα μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης για την Ουκρανία, μεταξύ άλλων ζητημάτων, σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες. Την επόμενη ημέρα, οι ηγέτες του αποκαλούμενου «συνασπισμού των προθύμων», υπό την ηγεσία του Στάρμερ και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, θα συναντηθούν για να συζητήσουν τον βέλτιστο τρόπο συνέχισης της στήριξης προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών επιλογών για ένα σχέδιο εκεχειρίας.
Όπως τονίστηκε, δεν υπάρχει ακόμη οριστικό σχέδιο για μια κατάπαυση του πυρός, υπογραμμίζοντας την ρευστότητα της κατάστασης και την ανάγκη για συνεχή διπλωματική προσπάθεια.
