Εισαγγελική έρευνα στο βραζιλιάνικο κρατίδιο Mato Grosso εξετάζει κατά πόσον μονάδες παραγωγής αιθανόλης από καλαμπόκι χρησιμοποιούν ξύλο προερχόμενο από παράνομη αποψίλωση για την παραγωγή ενέργειας. Η έρευνα αφορά τη συμμόρφωση της βιομηχανίας με τους περιβαλλοντικούς κανόνες και τις δεσμεύσεις για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Το αντικείμενο της έρευνας
Εισαγγελείς του Mato Grosso διερευνούν καταγγελίες ότι κάποιες μονάδες καίνε ξύλο από αυτοφυή δάση αντί για φυτεμένες καλλιέργειες που προορίζονται για βιομάζα, μια πρακτική που θα έθετε σε αμφισβήτηση τις περιβαλλοντικές αξιώσεις του κλάδου. Το κρατίδιο παράγει περίπου τα δύο τρίτα της βραζιλιάνικης αιθανόλης από καλαμπόκι, γεγονός που καθιστά τα ευρήματα σημαντικά για τη συνολική εικόνα της παραγωγής.
Όπως είπε στη Reuters η εισαγγελέας Ana Luiza Peterlini, θα διερευνηθεί η υπόθεση και είναι πιθανό να τεθούν υπό έλεγχο κανονιστικές εξαιρέσεις if παραβιάζονται οι νόμοι. Η έρευνα στοχεύει να εξακριβώσει αν η χρήση ξυλείας από αποψίλωση γίνεται σε ευρεία κλίμακα και αν υπονομεύει τους στόχους αποκλιματισμού του τομέα.
Ρυθμιστικό πλαίσιο και αμφιλεγόμενος κανόνας
Προβληματισμός υπάρχει για έναν κανόνα του 2022 στο Mato Grosso που επιτρέπει τη χρήση εγχώριας βιομάζας στη βιομηχανία. Οι εισαγγελείς σκοπεύουν να ζητήσουν εξηγήσεις από την περιβαλλοντική υπηρεσία Sema σχετικά με πιθανή σύγκρουση του τοπικού κανονισμού με τον ομοσπονδιακό δασικό κώδικα.
Εφόσον διαπιστωθούν παρατυπίες, η εισαγγελία αναμένεται να προτείνει την ανάκληση του εν λόγω κανόνα, επικαλούμενη τις δυσκολίες στον εντοπισμό της προέλευσης του ξύλου που καίγεται στους λέβητες των μονάδων. Η αβεβαιότητα στην ιχνηλασιμότητα αποτελεί κεντρικό σημείο της έρευνας.
Προμήθεια βιομάζας και οικονομική διάσταση
Η ένταση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης βιομάζας επισημαίνεται από την Mato Grosso Reforesters Association Arefloresta, που εκτιμά πως πάνω από το 50% της ξυλείας που χρησιμοποιείται στον κλάδο προέρχεται από κοπές αυτοφυών δέντρων. Η πρακτική αυτή εξηγείται εν μέρει από τη σημαντική διαφορά τιμής μεταξύ παράνομου ξύλου και φυτεμένων ειδών όπως η ευκάλυπτος.
Προτεινόμενο Ινστιτούτο Tony Blair: Η Βρετανία να αναθεωρήσει τον στόχο καθαρής ενέργειας για το 2030
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Arefloresta, για την κάλυψη της ζήτησης που αντιστοιχεί σε 13,5 εκατ. τόνους καλαμποκιού το 2025/26 θα χρειάζονταν περίπου 30.000 εκτάρια φυτεμένων ευκαλύπτων, ενώ σήμερα στην πολιτεία υπάρχουν περίπου 140.000 εκτάρια φυτεμένων δασών. Ωστόσο ο τομέας αντλεί ξύλο από περίπου 15.000 εκτάρια ετησίως, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της παραγωγής κατευθύνεται στη χαρτοβιομηχανία.
Η ωρίμανση των φυτεμένων δασών απαιτεί συνήθως έξι έως επτά χρόνια, γεγονός που περιορίζει βραχυπρόθεσμα τη δυναμικότητα αναπλήρωσης της προσφοράς βιομάζας. Ο πρόεδρος της Arefloresta Clair Bariviera έχει δηλώσει ότι η σύνδεση της επέκτασης των μονάδων αιθανόλης με την επάρκεια φυτεμένων πηγών βιομάζας αποτελεί κεντρική πρόκληση.
Απαντήσεις εταιρειών και επόμενα βήματα
Μερικές επιχειρήσεις απάντησαν στις αιτιάσεις: ο όμιλος Inpasa δήλωσε ότι τηρεί τη βραζιλιάνικη νομοθεσία και ότι η βιομάζα του πληροί υψηλά πρότυπα συμμόρφωσης, ενώ η FS ανέφερε ότι διαθέτει 87.000 εκτάρια φυτεμένων δασών, συμπεριλαμβανομένων ευκαλύπτου και μπαμπού, για να καλύψει τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες.
Η Ένωση Εθνικών Παραγωγών Unem απέφυγε να σχολιάσει ζητήματα προμήθειας βιομάζας και την έρευνα, ενώ η Sema δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αιτήματα σχολιασμού. Οι εισαγγελείς θα συνεχίσουν συλλογή στοιχείων πριν αποφασίσουν για πιθανές προτάσεις ανάκλησης ρυθμίσεων ή άλλων παρεμβάσεων.
Η έρευνα θα καθορίσει αν η χρήση εγχώριας ξυλείας στις διαδικασίες παραγωγής αιθανόλης συνδέεται με παράνομες πρακτικές αποψίλωσης και ποιο θα είναι το ρυθμιστικό αποτέλεσμα στην περιοχή.
