Ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων στη γερμανική πολιτική σκηνή μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, οι οποίες συνέδεσαν τις μαζικές απελάσεις μεταναστών με την αντιμετώπιση ενός «προβλήματος στην πόλη». Η ρητορική του, που πολλοί χαρακτηρίζουν ως υιοθέτηση ακροδεξιών θέσεων, έχει προκαλέσει έντονη κριτική όχι μόνο από την αντιπολίτευση αλλά και από μέλη του ίδιου του κόμματός του, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), καθώς και από τον κυβερνητικό του εταίρο, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD).
Το περιστατικό αναζωπυρώνει τη συζήτηση για την μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας και την άνοδο της ακροδεξιάς, φέρνοντας τον Μερτς στο επίκεντρο ενός πρωτοφανούς διαλόγου για τη συνοχή της κοινωνίας.
Οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις και η άρνηση υπαναχώρησης
Στη διάρκεια επίσκεψής του στο ομοσπονδιακό κρατίδιο του Βραδεμβούργου την περασμένη εβδομάδα, ο Φρίντριχ Μερτς, ερωτώμενος για τη στρατηγική του απέναντι στην ενίσχυση του ακροδεξιού, αντιμεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), αναφέρθηκε σε ένα «πρόβλημα στην πόλη» που, όπως υποστήριξε, θα μπορούσε να επιλυθεί μέσω της απέλασης μεταναστών.
«Έχουμε διανύσει πολύ δρόμο στο ζήτημα της μετανάστευσης. Σε αυτή την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, έχουμε μειώσει τους αριθμούς κατά 60% μεταξύ Αυγούστου του 2024 και Αυγούστου του 2025, αλλά φυσικά εξακολουθούμε να έχουμε αυτό το πρόβλημα στην πόλη, γι’ αυτό και ο υπουργός Εσωτερικών βρίσκεται τώρα στη διαδικασία να επιτρέψει και να πραγματοποιήσει επαναπατρισμούς σε πολύ μεγάλη κλίμακα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μερτς.
Η δήλωση αυτή, που αφορούσε μελλοντικές μειώσεις αριθμών, προκάλεσε άμεσα έντονες αντιδράσεις.
Η ένταση κλιμακώθηκε περαιτέρω όταν ο Μερτς αρνήθηκε κατηγορηματικά να ανακαλέσει τα σχόλιά του κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, η οποία αρχικά είχε σκοπό να τερματίσει την εσωτερική συζήτηση για μια πιθανή μελλοντική συνεργασία με την ακροδεξιά. «Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω κάτι σε αντάλλαγμα», είπε ο Μερτς στους δημοσιογράφους.
«Δεν ξέρω αν έχετε παιδιά, αλλά αν έχετε κόρες, ρωτήστε τις τι μπορεί να εννοούσα με αυτό. Υποψιάζομαι ότι θα λάβετε μια αρκετά σαφή και άμεση απάντηση. Δεν έχω τίποτα να πάρω πίσω. Αντιθέτως, τονίζω για άλλη μια φορά ότι πρέπει να το αλλάξουμε αυτό».
Η δήλωση αυτή, που υπονοούσε κινδύνους για την ασφάλεια των γυναικών, ενέτεινε την κατακραυγή.
Η φωνή της αντίδρασης: Από ακτιβιστές μέχρι συμμαχους
Η άρνηση του Μερτς να υπαναχώρησει κινητοποίησε άμεσα την Λουίζα Νόιμπάουερ, μια από τις πιο γνωστές ακτιβίστριες της Γερμανίας και μέλος των Πρασίνων. Η Νόιμπάουερ κάλεσε τις νεαρές γυναίκες της χώρας να συγκεντρωθούν την Τρίτη το βράδυ μπροστά στα κεντρικά γραφεία του κεντροδεξιού κόμματος του Μερτς, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU).
«Υπάρχουν περίπου 40 εκατομμύρια κόρες σε αυτή τη χώρα, και πολλές από εμάς έχουμε γνήσιο ενδιαφέρον να διασφαλίσουμε ότι η ασφάλειά μας λαμβάνεται σοβαρά υπόψη», δήλωσε η Νόιμπάουερ σε ανάρτησή της στο Instagram. «Αυτό που δεν μας ενδιαφέρει είναι να χρησιμοποιούμαστε ως πρόφαση ή δικαιολογία για δηλώσεις που ήταν τελικά διακριτικές, ρατσιστικές και βαθιά προσβλητικές».
Προτεινόμενο To υγρό που εάν βάλεις μέσα στο πιγκάλ της τουαλέτας θα μοσχοβολάει καθαριότητα
Η κριτική δεν περιορίστηκε στους ακτιβιστές και την αντιπολίτευση, αλλά επεκτάθηκε και εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Ντένις Ράντκε, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το CDU του Μερτς, εξέφρασε την απογοήτευσή του. «Ο Μερτς δεν είναι πλέον ο εύθυμος σχολιαστής από τα παρασκήνια που σε εκπλήσσει· ως καγκελάριος έχει ειδική ευθύνη για τη συνοχή της κοινωνίας μας, την κουλτούρα του διαλόγου και ένα θετικό αφήγημα για το μέλλον», δήλωσε.
Πρόσθεσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί το AfD είναι η εστίαση στην επίλυση προβλημάτων και η τήρηση των υποσχέσεων, επαναλαμβάνοντας μια στρατηγική που παρουσιάστηκε από τον γενικό γραμματέα του CDU.
Ακόμη και ο κυβερνητικός εταίρος του Μερτς, το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του. Ο Τιμ Κλούσεντορφ, γενικός γραμματέας του SPD, τόνισε την ανάγκη οι πολιτικοί να αντιμετωπίσουν τα πραγματικά προβλήματα της Γερμανίας.
«Το να αποδίδουμε όμως συνεχώς τα πάντα σε ένα μόνο ζήτημα, το θέμα της μετανάστευσης, και να αναμιγνύουμε τα πάντα κάνοντας σαρωτικές γενικεύσεις, διχάζει τους ανθρώπους και καταστρέφει την εμπιστοσύνη», δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη, προσθέτοντας: «Οι προσδοκίες μου από τον επικεφαλής ενός κράτους είναι σημαντικά υψηλότερες».
Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της πόλωσης
Οι παρούσες δηλώσεις του Φρίντριχ Μερτς δεν αποτελούν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο πολωτικών δηλώσεων που έχει κάνει κατά καιρούς. Για παράδειγμα, λίγους μήνες νωρίτερα, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τη συζήτηση για την ανύψωση της σημαίας της LGBTQ+ κοινότητας πάνω από το Bundestag για τον εορτασμό του Pride, τόνισε ότι το γερμανικό κοινοβούλιο «δεν είναι τσίρκο».
Πριν αναλάβει την καγκελαρία, είχε επίσης αναφερθεί στους γιους μεταναστών ως «μικρούς πασάδες» μετά από επιθέσεις σε αστυνομικούς και πυροσβέστες, προκαλώντας τότε παρόμοια κατακραυγή.
Στο παρελθόν, ο Μερτς έχει επιδιώξει να προσελκύσει ψηφοφόρους του AfD και να ανακόψει την ανοδική του πορεία, υποσχόμενος μια σαρωτική καταστολή της μετανάστευσης. Παρά τις προσπάθειές του, το AfD συνεχίζει να κερδίζει δημοτικότητα, φτάνοντας ακόμη και να ξεπεράσει τους συντηρητικούς του Μερτς στις δημοσκοπήσεις, σύμφωνα με το Poll of Polls του POLITICO.
Η πολιτική στρατηγική του να υιοθετεί σκληρές θέσεις στο μεταναστευτικό, πιθανώς με την ελπίδα να «κλέψει» ψήφους από την ακροδεξιά, φαίνεται να έχει αντίθετα αποτελέσματα, οδηγώντας σε εσωτερικές τριβές και αμφισβήτηση της ηγεσίας του.
Το τελευταίο κύμα αντιδράσεων υπογραμμίζει την αυξανόμενη δυσφορία για την επικοινωνιακή τακτική του Μερτς. Καθώς η Γερμανία αντιμετωπίζει σύνθετα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, η ανάγκη για έναν ηγέτη που προάγει τη συνοχή και τον ουσιαστικό διάλογο καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ, με πολλούς να ζητούν μια πιο υπεύθυνη και ενωτική προσέγγιση από τον καγκελάριο.
