Εκεχειρία στη Γάζα: Αργή πρόοδος στις συνομιλίες εν μέσω συνεχιζόμενης βίας

Ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τρεις Παλαιστίνιους στη Γάζα χθες Δευτέρα, κοντά στη γραμμή που οριοθετεί τις περιοχές ισραηλινού ελέγχου, υπογραμμίζοντας τη δυσκολία διεύρυνσης μιας εύθραυστης συμφωνίας εκεχειρίας. Η συμφωνία, που είχε εγκριθεί πριν από περίπου έξι εβδομάδες με παγκόσμιο ενθουσιασμό, παραμένει σε κρίσιμο σημείο, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για θανάσιμες παραβιάσεις.

Αυτή η νέα κλιμάκωση της βίας έρχεται ως συνέχεια μιας παρατεταμένης περιόδου έντασης, παρά την υπογραφή εκεχειρίας στις 9 Οκτωβρίου, η οποία τερμάτισε διετή καταστροφική σύγκρουση. Η συμφωνία, αν και αρχικά χαιρετίστηκε ως βήμα προς την ειρήνη, άφησε τις πιο δυσεπίλυτες διαφορές για μεταγενέστερες συνομιλίες, ουσιαστικά παγώνοντας τη σύγκρουση χωρίς να την επιλύσει οριστικά.

Το παρασκήνιο της τρέχουσας κατάστασης είναι ένα μείγμα αμοιβαίων κατηγοριών για παραβιάσεις και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των απαιτούμενων βημάτων του ειρηνευτικού σχεδίου του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Συνεχιζόμενη βία και παραβιάσεις της εκεχειρίας

Οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τρεις Παλαιστίνιους στη Γάζα χθες Δευτέρα, κοντά στη γραμμή που οριοθετεί τις περιοχές ισραηλινού ελέγχου, γεγονός που υπογραμμίζει την αδυναμία διεύρυνσης της εύθραυστης συμφωνίας εκεχειρίας που είχε εγκριθεί πριν από περίπου έξι εβδομάδες.

Παλαιστίνιοι ιατροί ανέφεραν ότι τα περιστατικά της Δευτέρας περιλάμβαναν πυρά drone του Ισραήλ σε ομάδα ατόμων ανατολικά της Χαν Γιουνίς, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο και τον τραυματισμό ενός, καθώς και πυρά άρματος μάχης που σκότωσαν ένα άτομο στην ανατολική πλευρά της πόλης της Γάζας.

Από την πλευρά του, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι άνοιξε πυρ αφού εντόπισε αυτό που χαρακτήρισε «τρομοκράτες» να διασχίζουν την αποκαλούμενη κίτρινη γραμμή και να πλησιάζουν τα στρατεύματά του, αποτελώντας άμεση απειλή. Ισραηλινά πυρά στη Γάζα έχουν προκαλέσει και στο παρελθόν θανάτους, δημιουργώντας αμφιβολίες για την εκεχειρία.

Όπως μεταδίδει το Reuters, από την έναρξη της εκεχειρίας, το Υπουργείο Υγείας της Γάζας αναφέρει ότι τουλάχιστον 342 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά. Αντίστοιχα, το Ισραήλ δηλώνει ότι τρεις στρατιώτες του έχουν σκοτωθεί από πυρά μαχητών την ίδια περίοδο.

Οι αλληλοκατηγορίες για παραβιάσεις των δεσμεύσεων της συμφωνίας είναι συνεχείς, με την κατάσταση να παραμένει εξαιρετικά τεταμένη. Ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας έχουν προκαλέσει δεκάδες νεκρούς, δοκιμάζοντας την ήδη εύθραυστη κατάπαυση του πυρός.

Το σχέδιο ειρήνης του Τραμπ και οι προκλήσεις

Την περασμένη εβδομάδα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παρείχε επίσημη στήριξη στο σχέδιο του Τραμπ, το οποίο προβλέπει μια ενδιάμεση τεχνοκρατική παλαιστινιακή κυβέρνηση στη Γάζα, υπό την επίβλεψη ενός διεθνούς «συμβουλίου ειρήνης» και με την υποστήριξη μιας διεθνούς δύναμης ασφαλείας.

Το σχέδιο απαιτεί επίσης τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία εδρεύει στην ισραηλινοκρατούμενη Δυτική Όχθη. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είχε ψηφίσει για το σχέδιο Τραμπ, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία διεθνούς δύναμης. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, ο οποίος βοήθησε τις ΗΠΑ στην ανάπτυξη του σχεδίου και ο οποίος, σύμφωνα με τον Τραμπ, μπορεί να συμμετάσχει στο συμβούλιο ειρήνης, συναντήθηκε χθες Κυριακή με τον αναπληρωτή ηγέτη της Παλαιστινιακής Αρχής, Χουσεΐν αλ-Σεΐχ, στη Δυτική Όχθη.

Ο Σεΐχ δήλωσε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συζήτησαν τις εξελίξεις μετά το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις απαιτήσεις για την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση.

Παρά την έγκριση του σχεδίου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει ζητήσει την εκδίωξη της Χαμάς, παρά το γεγονός ότι το σχέδιο Τραμπ προσφέρει αμνηστία στην παλαιστινιακή μαχητική οργάνωση. Αυτή η δήλωση υποδηλώνει σημαντικές διαφορές στην πορεία προς την ειρήνη.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου παραμένει αντίθετη στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, μια θέση που έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τους ακροδεξιούς εταίρους του συνασπισμού, απειλώντας τη συνοχή της κυβέρνησης.

Οι συνομιλίες στο Κάιρο και τα αδιέξοδα

Εν τω μεταξύ, αντιπροσωπεία της Χαμάς στο Κάιρο, υπό την ηγεσία του εξόριστου αρχηγού της, Χαλίλ αλ-Χάγια, πραγματοποίησε συνομιλίες με Αιγύπτιους αξιωματούχους για να διερευνήσει την επόμενη φάση της εκεχειρίας, σύμφωνα με τον Χαζέμ Κασέμ, εκπρόσωπο της Χαμάς στη Γάζα. Η αντιπροσωπεία της Χαμάς βρισκόταν στο Κάιρο χθες Κυριακή για συνομιλίες εν μέσω παραβιάσεων.

Ο Κασέμ αναγνώρισε ότι ο δρόμος προς τη δεύτερη φάση της εκεχειρίας είναι πολύπλοκος και δήλωσε ότι η ισλαμιστική οργάνωση είχε ενημερώσει την Αίγυπτο, μεσολαβητή στη σύγκρουση, ότι οι ισραηλινές παραβιάσεις υπονομεύουν τη συμφωνία.

Η συμφωνία σχετικά με τη σύνθεση και την εντολή της διεθνούς δύναμης ασφαλείας έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολη. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι η πολυεθνική δύναμη πρέπει να αφοπλίσει τη Χαμάς, ένα βήμα στο οποίο η οργάνωση έχει αντισταθεί μέχρι στιγμής, χωρίς την προοπτική παλαιστινιακού κράτους – το οποίο το σχέδιο Τραμπ γενικά προβλέπει ως το τελικό στάδιο, αλλά το Ισραήλ έχει αποκλείσει.

Ο Κασέμ δήλωσε ότι η δύναμη πρέπει να έχει ρόλο στην απομάκρυνση του ισραηλινού στρατού από τους Παλαιστίνιους πολίτες.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους εμπλεκόμενους στις διαπραγματεύσεις είναι η πλήρης αβεβαιότητα που επικρατεί. Ένας Παλαιστίνιος αξιωματούχος, κοντά στις συνομιλίες του Καΐρου, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι Αμερικανοί δεν έχουν υποβάλει ένα λεπτομερές σχέδιο.

Είναι ασαφές τι είδους δυνάμεις, ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές τους, ποιοι οι ρόλοι τους και πού θα σταθμεύσουν». Υπογράμμισε επίσης ότι «οποιαδήποτε ανάπτυξη δυνάμεων χωρίς πολιτική οδό, χωρίς κατανόηση με όλες τις παλαιστινιακές φατρίες και δυνάμεις στη Γάζα, θα περιέπλεκε τα πράγματα ακόμη περισσότερο».

Η επόμενη μέρα και οι προοπτικές

Η κατάσταση στη Γάζα παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη, με την πρόοδο στην εκεχειρία να είναι αργή και τις παραβιάσεις να αποτελούν συνεχή απειλή για την όποια σταθερότητα. Οι συνομιλίες στο Κάιρο συνεχίζονται, αλλά οι βασικές διαφωνίες, όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς και η προοπτική παλαιστινιακού κράτους, παραμένουν άλυτες.

Η διεθνής κοινότητα, μέσω του σχεδίου Τραμπ και της στήριξης του ΟΗΕ, προσπαθεί να βρει μια βιώσιμη λύση, ωστόσο η απουσία λεπτομερούς πλάνου για τη διεθνή δύναμη ασφαλείας και η έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των παλαιστινιακών φατριών περιπλέκουν περαιτέρω το τοπίο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης.