- Τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε νομοθεσία προστασίας παιδιών στο διαδίκτυο.
- Δεν θα υποχρεωθούν οι Big Tech σε αυτόματο εντοπισμό παιδικής πορνογραφίας.
- Η επιβολή των μέτρων ανατίθεται στις εθνικές κυβερνήσεις των κρατών μελών.
- Θα ιδρυθεί Κέντρο της ΕΕ για τη Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών.
- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά όρια ηλικίας στα social media για ανηλίκους.
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε μια κοινή θέση σχετικά με το σχέδιο νομοθεσίας για την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, όπως ανακοινώθηκε την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η συμφωνία αυτή ωστόσο δεν επιβάλλει στις παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας την υποχρέωση να εντοπίζουν και να αφαιρούν ενεργά υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM) από τις πλατφόρμες τους. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί σημαντική νίκη για κολοσσούς όπως η Google και η Meta, καθώς και για τους ακτιβιστές κατά της παρακολούθησης που είχαν εκφράσει ανησυχίες για την ιδιωτικότητα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης τάσης απορρύθμισης και αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αντίδρασης στην αυστηρή ρύθμιση της τεχνολογίας, τάση που έχει ενισχυθεί από παράγοντες όπως η πίεση από τις ΗΠΑ και η ανάγκη για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, όπως έχει φανεί και από την απόφαση της ΕΕ να εγκαταλείψει τον ρόλο του παγκόσμιου ψηφιακού ρυθμιστή. Η συζήτηση για την απλοποίηση των ευρωπαϊκών κανόνων, που θεωρείται «δώρο» για τον Τραμπ, καθώς και τα νέα ψηφιακά σχέδια που διχάζουν την ΕΕ, υπογραμμίζουν την πολυπλοκότητα του τοπίου των ρυθμίσεων στον ψηφιακό κόσμο.
Η νέα κοινή θέση των κρατών μελών της ΕΕ
Όπως μεταδίδει το Reuters, η συμφωνία που ανακοινώθηκε την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σηματοδοτεί μια νίκη για μεγάλες αμερικανικές εταιρείες όπως η Google της Alphabet και η Meta, αλλά και για τους ακτιβιστές που μάχονται κατά της μαζικής επιτήρησης. Οι τελευταίοι είχαν υποστηρίξει ότι το αρχικό σχέδιο κανόνων απειλούσε την ιδιωτικότητα των χρηστών. Η θέση αυτή είναι λιγότερο δεσμευτική από την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2023, η οποία απαιτούσε από τις υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων, τα καταστήματα εφαρμογών και τους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο να αναφέρουν και να αφαιρούν γνωστό και νέο υλικό, καθώς και περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης. Η συμφωνία αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου οι Βρυξέλλες χαλαρώνουν τους κανόνες απορρήτου για να προωθήσουν την τεχνητή νοημοσύνη, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιπαραθέσεις.
Οι διατάξεις και ο ρόλος των εθνικών αρχών
Η νομοθεσία, η οποία συντάχθηκε το 2022, στοχεύει στην ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόληψη της διαδικτυακής κακοποίησης που ολοένα και περισσότερο υπερβαίνει τα σύνορα. Η δήλωση του Συμβουλίου επισημαίνει ότι οι διαδικτυακοί πάροχοι θα πρέπει να αξιολογούν τον κίνδυνο χρήσης των υπηρεσιών τους για τη διάδοση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών ή για την προσέλκυση παιδιών για σεξουαλική κακοποίηση, και να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα. Ωστόσο, η επιβολή των μέτρων αφέθηκε στις εθνικές κυβερνήσεις. Τα κράτη μέλη θα ορίσουν εθνικές αρχές υπεύθυνες για την αξιολόγηση αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου και των μέτρων μετριασμού. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, οι πάροχοι θα μπορούσαν να υπόκεινται σε πρόστιμα και κυρώσεις, όπως συνέβη και με την Ofcom που επέβαλε πρόστιμο στην 4chan για μη συνεργασία με τον νόμο περί διαδικτυακής ασφάλειας.
Νομικοί κύκλοι και αναλυτές της ψηφιακής πολιτικής επισημαίνουν ότι η απόφαση αυτή, ενώ προσφέρει μια αναγκαία ισορροπία μεταξύ προστασίας και απορρήτου, ενδέχεται να δημιουργήσει προκλήσεις στην ομοιογενή εφαρμογή της νομοθεσίας μεταξύ των κρατών μελών, αφήνοντας περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες και επίπεδα επιβολής.
Ευρύτερες εξελίξεις: Όρια ηλικίας στα social media και διεθνείς απαγορεύσεις
Ο νόμος θα επιτρέπει επίσης στις εταιρείες να ελέγχουν εθελοντικά το περιεχόμενο που μοιράζεται στις πλατφόρμες τους για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, και μετά τον Απρίλιο του επόμενου έτους, όταν λήγει η τρέχουσα εξαίρεση από τους κανόνες ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο. Θα ιδρυθεί ένα Κέντρο της ΕΕ για τη Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών για να βοηθήσει τις χώρες να συμμορφωθούν και να παρέχει βοήθεια στα θύματα. Ο Peter Hummelgaard, υπουργός Δικαιοσύνης της Δανίας, χαιρέτισε την επίτευξη κοινής θέσης, τονίζοντας ότι «κάθε χρόνο, εκατομμύρια αρχεία διακινούνται που απεικονίζουν τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών… Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο».
Επίσης, την ίδια Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει κατώτατα όρια ηλικίας για την πρόσβαση των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο την καταπολέμηση της αύξησης των προβλημάτων ψυχικής υγείας μεταξύ των εφήβων λόγω υπερβολικής έκθεσης. Η έκκληση αυτή είναι μη δεσμευτική. Οι διαφωνίες στην ΕΕ για την προστασία των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παραμένουν έντονες, αντικατοπτρίζοντας την πολυπλοκότητα του ζητήματος. Οι ανησυχίες για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο ενισχύονται και από προειδοποιήσεις όπως αυτή της Europol για εγκληματίες που στρατολογούν παιδιά μέσω βιντεοπαιχνιδιών για φόνους. Παράλληλα, χώρες όπως η Αυστραλία, η Δανία και η Μαλαισία σχεδιάζουν ήδη απαγορεύσεις πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών.
Η επόμενη μέρα για την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο
Η επίτευξη κοινής θέσης αποτελεί ένα απαραίτητο βήμα για την προώθηση του νέου νόμου. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει τώρα να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες του σχεδίου νομοθεσίας με τους ευρωβουλευτές, προτού αυτό μπορέσει να τεθεί σε ισχύ. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να είναι χρονοβόρα, δεδομένων των διαφορετικών προσεγγίσεων και ανησυχιών μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της Ένωσης.
