- Αδιέξοδο στις συνομιλίες ΕΕ-ΗΒ για το αμυντικό πρόγραμμα SAFE ύψους €150 δισ.
- Οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν να τηρήσουν την προθεσμία της Παρασκευής λόγω οικονομικών διαφωνιών.
- Η ΕΕ μείωσε το αίτημά της στα 2 δισ. ευρώ, αλλά το Λονδίνο προσφέρει μόνο δεκάδες εκατομμύρια.
- Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν αντιλαμβάνεται την επείγουσα ανάγκη για συμφωνία, σε αντίθεση με τον Καναδά.
- Οι συνομιλίες αναμένεται να κλιμακωθούν σε πολιτικό επίπεδο, πιθανόν στην G20.
Οι συνομιλίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τη συμμετοχή του Λονδίνου στο πρόγραμμα δανείων για όπλα «Security Action for Europe» (SAFE) ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, απέτυχαν να τηρήσουν την προθεσμία της Παρασκευής, όπως μεταδίδει το POLITICO.
Το αδιέξοδο οφείλεται σε σημαντικές οικονομικές διαφωνίες, με την Κομισιόν να έχει μειώσει την απαίτησή της, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο να θεωρεί ότι δεν υπάρχει επείγοντα χαρακτήρας.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των ευρύτερων προκλήσεων στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου μετά το Brexit, ιδίως σε τομείς στρατηγικής σημασίας όπως η άμυνα. Το πρόγραμμα SAFE, με τον τεράστιο προϋπολογισμό του, αποτελεί κεντρικό πυλώνα της ευρωπαϊκής αμυντικής στρατηγικής, και η συμμετοχή ή μη του Λονδίνου έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τις Βρυξέλλες όσο και για τη βρετανική αμυντική βιομηχανία.
Το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις
Οι συνομιλίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ηνωμένου Βασιλείου για τη συμμετοχή στο φιλόδοξο σχέδιο «Security Action for Europe» (SAFE), το οποίο προβλέπει δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια όπλων, δεν κατέληξαν σε συμφωνία μέχρι την προθεσμία της Παρασκευής.
Η Κομισιόν επιθυμούσε να ολοκληρώσει τις συζητήσεις εντός της εβδομάδας, ώστε τα κράτη μέλη να έχουν χρόνο να προσαρμόσουν τα εθνικά τους αμυντικά σχέδια, τα οποία χρησιμοποιούν δάνεια SAFE, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγαλύτερη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου και του Καναδά.
Η προθεσμία για τις πρωτεύουσες είναι η 30ή Νοεμβρίου.
Οι οικονομικές διαφωνίες και η στάση του Λονδίνου
Παρά την επιθυμία των Βρυξελλών για ταχεία επίλυση, αξιωματούχοι της ΕΕ ανέφεραν ότι το Λονδίνο δεν αντιλαμβάνεται την ύπαρξη επείγοντος χαρακτήρα. Ένας Βρετανός αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν αναγνώριζε την προθεσμία της Παρασκευής ως επιβεβλημένη, προσθέτοντας ότι πίστευε πως υπήρχε περισσότερος χρόνος για διαπραγματεύσεις και ότι θα το έπρατταν καλή τη πίστει.
Η Κομισιόν έχει ήδη μειώσει σημαντικά το ποσό που ζητά από το Ηνωμένο Βασίλειο για τη συμμετοχή στο SAFE. Η νέα απαίτηση ανέρχεται σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ, μια σημαντική πτώση από την αρχική ζήτηση που κυμαινόταν μεταξύ 4,5 και 6,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ωστόσο, αυτό το ποσό παραμένει πολύ υψηλότερο από αυτό που το Λονδίνο είναι πρόθυμο να πληρώσει για να συμμετάσχει σε κοινές προμήθειες που χρηματοδοτούνται από το SAFE, το οποίο ορισμένοι αξιωματούχοι εκτιμούν σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Αυτή η οικονομική διαφωνία αποτελεί το κύριο εμπόδιο.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ασυμφωνία μεταξύ της προσφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου και του δυνητικού οφέλους που θα αποκομίσει. Ενώ ο Καναδάς, ο οποίος επίσης διαπραγματεύεται την πρόσβαση στις προμήθειες του SAFE, αναμένεται να πληρώσει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να ενταχθεί, η προσφορά του Λονδίνου, που ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια, δημιουργεί μια αναντιστοιχία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει μια μεγαλύτερη αμυντική βιομηχανία που είναι πιο στενά ενσωματωμένη με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι θα αποκόμιζε μεγαλύτερα οφέλη από το SAFE σε σύγκριση με τον Καναδά, όπως επισημαίνουν διπλωμάτες της ΕΕ.
Επόμενα βήματα και η συνάντηση της G20
Οι συνομιλίες αναμένεται πλέον να μεταφερθούν σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Μια πιθανή ευκαιρία για την επανέναρξη των συζητήσεων είναι η συνάντηση της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου βρίσκεται ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, μαζί με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η κλιμάκωση των διαπραγματεύσεων σε αυτό το επίπεδο υπογραμμίζει τη σημασία του ζητήματος και την ανάγκη για πολιτική βούληση προκειμένου να ξεπεραστεί το αδιέξοδο στις αμυντικές δαπάνες και να διασφαλιστεί η ευρύτερη ευρωπαϊκή ασφάλεια, στην οποία το πρόγραμμα SAFE διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.
