- Ο πρόεδρος της Ζάμπιας υπέγραψε νόμο για τη διεύρυνση του κοινοβουλίου.
- Οι κοινοβουλευτικές έδρες αυξάνονται από 167 σε περίπου 280.
- Η αντιπολίτευση καταγγέλλει προσπάθεια ελέγχου των εκλογών του 2026.
- Η κυβέρνηση επικαλείται την ανάγκη για αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών.
Ο πρόεδρος της Ζάμπιας, Χακάιντε Χιτσιλέμα, υπέγραψε σήμερα τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπουν τη σημαντική διεύρυνση του κοινοβουλίου, μια κίνηση που οι επικριτές του χαρακτηρίζουν ως προσπάθεια ευνοϊκής μεταχείρισης του κυβερνώντος κόμματος. Σύμφωνα με το Reuters, η απόφαση αυτή λαμβάνεται μόλις οκτώ μήνες πριν από τις κρίσιμες εθνικές εκλογές, πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών.
Η πολιτική σκηνή στη Ζάμπια εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας, καθώς η χώρα προετοιμάζεται για τις κρίσιμες αναμετρήσεις του 2026. Η απόφαση για τη συνταγματική αναθεώρηση δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση, καθώς παρόμοιες συνταγματικές αλλαγές έχουν απασχολήσει πρόσφατα τη διεθνή κοινότητα σε διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει μια βαθιά πόλωση, με την κυβέρνηση να επικαλείται την ανάγκη για καλύτερη εκπροσώπηση και την αντιπολίτευση να προειδοποιεί για διολίσθηση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η αριθμητική της νέας κοινοβουλευτικής σύνθεσης
Οι αλλαγές που επικυρώθηκαν από τον πρόεδρο Χιτσιλέμα προβλέπουν την αύξηση των μελών του κοινοβουλίου από 167 που είναι σήμερα σε περίπου 280. Η διεύρυνση αυτή θα επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας νέων εκλογικών περιφερειών, ενώ παράλληλα προβλέπεται η διατήρηση 40 εδρών αποκλειστικά για γυναίκες, νέους και άτομα με αναπηρία. Επιπλέον, ο πρόεδρος θα έχει πλέον το δικαίωμα να διορίζει 11 μέλη, αντί για οκτώ που ίσχυε μέχρι πρότινος, ενισχύοντας την εκτελεστική επιρροή στο νομοθετικό σώμα.
Καταγγελίες για εργαλειοποίηση των εκλογικών προπυργίων
Σύσσωμη η αντιπολίτευση και θεσμοί όπως η τοπική Καθολική Εκκλησία υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές αυτές προωθήθηκαν εσπευσμένα και στοχεύουν στην ενίσχυση της δύναμης του προέδρου ενόψει των εκλογών του Αυγούστου 2026. Ο ακτιβιστής Brebner Changala δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η κύρια επιδίωξη είναι η εδραίωση της εξουσίας μέσω της επαναχάραξης των ορίων στις περιοχές όπου το κυβερνών κόμμα διαθέτει ισχυρή βάση. Οι επικριτές φοβούνται ότι τέτοιες κινήσεις αποτελούν μια συστηματική υπονόμευση του κράτους δικαίου, η οποία πλήττει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.
Η οικονομική διάσταση εν μέσω κρίσης χρέους
Πολιτικοί αναλυτές και νομικοί κύκλοι στην περιοχή επισημαίνουν ότι η χρονική στιγμή της υπογραφής εγείρει σοβαρά ερωτήματα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το κόστος συντήρησης ενός τόσο διευρυμένου κοινοβουλίου. Η αγορά φαίνεται να παρακολουθεί με ανησυχία, καθώς η Ζάμπια προσπαθεί ακόμα να ανακάμψει από μια παρατεταμένη κρίση χρέους. Η αύξηση των βουλευτών συνεπάγεται πρόσθετες δαπάνες, οι οποίες, σύμφωνα με την αντιπολίτευση, θα μπορούσαν να διατεθούν για την ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών αντί για την επέκταση του κρατικού μηχανισμού.
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις για τη δημοκρατία
Από την πλευρά του, ο Χακάιντε Χιτσιλέμα, ο οποίος θα διεκδικήσει μια δεύτερη προεδρική θητεία, υποστήριξε ότι οι αλλαγές έγιναν με καλή πίστη και μετά από επαρκή διαβούλευση. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι ορισμένες εκλογικές περιφέρειες ήταν υπερβολικά μεγάλες, γεγονός που εμπόδιζε την αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών στους πολίτες. Ωστόσο, η επόμενη μέρα βρίσκει τη χώρα διχασμένη, με τις αντιδράσεις να κλιμακώνονται και το διεθνή παράγοντα να παρακολουθεί στενά αν η διαδικασία αυτή θα διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση.
