Βραζιλία: Πώς η φονικότερη αστυνομική επιδρομή στην ιστορία κατέληξε σε λουτρό αίματος

Η αστυνομική επιχείρηση στις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο, η οποία κατέληξε στον θάνατο 121 ανθρώπων, αποκαλύπτεται ως ένα στρατηγικό φιάσκο γεμάτο διαρροές και παγίδες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, οι δυνάμεις ασφαλείας βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια καλά προετοιμασμένη ενέδρα, ενώ η ηγεσία της συμμορίας Comando Vermelho κατάφερε να διαφύγει αλώβητη.

Αυτή η αιματηρή εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας αποτυχημένης στρατηγικής για τη δημόσια ασφάλεια στις υποβαθμισμένες περιοχές της Βραζιλίας. Το παρασκήνιο της υπόθεσης δείχνει ότι παρά την τεράστια κινητοποίηση δυνάμεων, οι δομικές αδυναμίες και η διαφθορά εντός των σωμάτων ασφαλείας συχνά ακυρώνουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού, μετατρέποντας τις επιχειρήσεις σε πεδία μάχης με βαρύ τίμημα για τους πολίτες.

Η παγίδα και το χρονικό της αποτυχίας

Η επιχείρηση στις φαβέλες Alemão και Penha ξεκίνησε με στόχο την εξάρθρωση της ηγεσίας της διαβόητης συμμορίας Comando Vermelho. Ωστόσο, οι καταθέσεις ανώτερων αξιωματικών αποκαλύπτουν ότι οι διαρροές πληροφοριών είχαν θέσει τα μέλη της συμμορίας σε κατάσταση συναγερμού ημέρες πριν. Οι κακές καιρικές συνθήκες ανάγκασαν την αστυνομία να αναβάλει την έφοδο επανειλημμένα, επιτρέποντας στις φήμες να κυκλοφορήσουν στο διαδίκτυο και να προειδοποιήσουν τους στόχους.

Όταν οι δυνάμεις εισήλθαν τελικά στις περιοχές, βρέθηκαν μπροστά σε οδοφράγματα από φλεγόμενα ελαστικά και καταιγισμό πυρών από τις πλαγιές των λόφων. Η κατάσταση κλιμακώθηκε γρήγορα σε μια μάχη 17 ωρών, η οποία οδήγησε στον θάνατο πέντε αστυνομικών και δεκάδων άλλων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους ήταν άμαχοι ή ύποπτοι που δεν είχαν την ευκαιρία να παραδοθούν.

Επιχειρησιακά ελλείμματα και παραβιάσεις πρωτοκόλλων

Η έρευνα φέρνει στο φως σοβαρές ελλείψεις στον εξοπλισμό και τον σχεδιασμό. Πολλοί αστυνομικοί που στάλθηκαν στην πρώτη γραμμή δεν φορούσαν κράνη, ενώ οι μπαταρίες στις κάμερες σώματος (bodycams) εξαντλήθηκαν γρήγορα, καθώς η επιχείρηση διήρκεσε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο. Αυτό το γεγονός δυσχεραίνει την ανεξάρτητη διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες σημειώθηκαν οι θάνατοι, την ώρα που υπάρχουν καταγγελίες για την αθωότητα πολιτών που βρέθηκαν στα διασταυρούμενα πυρά.

Νομικοί κύκλοι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι η απομάκρυνση των σορών από την αστυνομία πριν από τη διενέργεια ιατροδικαστικής ανάλυσης αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της νομοθεσίας. Αυτή η πρακτική, σύμφωνα με αναλυτές, ενδέχεται να αποσκοπεί στην αλλοίωση στοιχείων σε περιπτώσεις όπου η αστυνομία άσκησε υπέρμετρη βία ως αντίποινα για τις δικές της απώλειες.

Η επόμενη μέρα και το αδιέξοδο της βίας

Παρά τον τεράστιο αριθμό των θυμάτων, η ηγεσία της συμμορίας παραμένει ασύλληπτη και ισχυρή. Οι κάτοικοι των φαβελών περιγράφουν σκηνές φρίκης, με διαμελισμένα πτώματα να μεταφέρονται σε καρότσες φορτηγών, ενώ τα σχολεία και οι επιχειρήσεις παρέμειναν κλειστά για ημέρες. Η κυβέρνηση επιμένει να χαρακτηρίζει την επιχείρηση «επιτυχημένη», όμως η πραγματικότητα στο πεδίο δείχνει ότι ο έλεγχος των συμμοριών δεν έχει καμφθεί στο ελάχιστο.

Το περιστατικό αυτό αναζωπυρώνει τη συζήτηση για την ανάγκη ριζικής αναθεώρησης των μεθόδων καταστολής στη Βραζιλία. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία, καθώς οι εκτελέσεις χωρίς δίκη και οι μαζικές απώλειες φαίνεται να γίνονται ο κανόνας παρά η εξαίρεση σε μια χώρα που παλεύει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι επόμενες κινήσεις της δικαιοσύνης θα κρίνουν αν θα υπάρξει λογοδοσία για τις υπερβολές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της μαύρης σελίδας για το Ρίο.