- Ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, κάλεσε την κυβέρνηση σε παραίτηση μετά τις μαζικές διαδηλώσεις.
- Οι διαδηλώσεις προκλήθηκαν από τον προϋπολογισμό του 2026, ο οποίος προέβλεπε αυξήσεις φόρων και αποσύρθηκε.
- Η αντιπολίτευση θα καταθέσει πρόταση μομφής την Παρασκευή, εν μέσω έντονης πολιτικής αστάθειας.
- Η Βουλγαρία αντιμετωπίζει προκλήσεις στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και την ομαλή υιοθέτηση του ευρώ.
Ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, κάλεσε την κυβέρνηση μειοψηφίας του πρωθυπουργού Ρόζεν Ζελιάζκοφ να παραιτηθεί, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις αυτή την εβδομάδα κατά του προϋπολογισμού του 2026. Η έκκληση του Ράντεφ, η οποία μεταδόθηκε από το κρατικό κανάλι BNT, έρχεται ως απάντηση στην έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια που εκφράστηκε από τους πολίτες.
Η έκκληση του προέδρου Ρούμεν Ράντεφ για παραίτηση της κυβέρνησης του Ρόζεν Ζελιάζκοφ αποτελεί την τελευταία εξέλιξη σε ένα παρατεταμένο κύμα πολιτικής αστάθειας που πλήττει τη Βουλγαρία. Η χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει βιώσει επτά εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε τέσσερα χρόνια, με διαδοχικούς αδύναμους κυβερνητικούς συνασπισμούς να καταρρέουν, υπογραμμίζοντας την αδυναμία σχηματισμού σταθερής διακυβέρνησης.
Η κρίση του προϋπολογισμού και η έκκληση του Ράντεφ
Η κρίση πυροδοτήθηκε από το σχέδιο προϋπολογισμού του 2026, το οποίο συντάχθηκε για πρώτη φορά σε ευρώ, ενόψει της προγραμματισμένης υιοθέτησης του κοινού νομίσματος την 1η Ιανουαρίου 2026. Οι προτεινόμενες αυξήσεις φόρων για τη χρηματοδότηση υψηλότερων δαπανών προκάλεσαν πανεθνικές διαδηλώσεις, με αποκορύφωμα τις κινητοποιήσεις της Δευτέρας, οι οποίες οδήγησαν στην απόσυρση του προϋπολογισμού την Τρίτη. Ο πρόεδρος Ράντεφ, σε εθνικό διάγγελμα το βράδυ της Τρίτης, δήλωσε ότι «η Βουλγαρία χρειάζεται μια πραγματική αλλαγή που θα οδηγήσει στο κράτος δικαίου και την αποκατάσταση της κρατικής υπόστασης», κάτι που, όπως τόνισε, δεν μπορεί να επιτευχθεί από τον τρέχοντα κυβερνητικό συνασπισμό.
Οι αντιδράσεις και η πρόταση μομφής
Οι διαδηλώσεις της Δευτέρας, κατά τις οποίες χιλιάδες πολίτες διαμαρτυρήθηκαν έντονα για τον προϋπολογισμό, οδήγησαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία σε διάφορες πόλεις. Ο Ράντεφ υπογράμμισε ότι οι κινητοποιήσεις έδειξαν πως η κυβέρνηση απέτυχε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του λαού και πρέπει να παραιτηθεί άμεσα, προτείνοντας τις πρόωρες εκλογές ως τη μόνη διέξοδο. Η αντιπολίτευση, με επικεφαλής το κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή-Δημοκρατική Βουλγαρία» (CC-DB), ανακοίνωσε στο Reuters ότι θα καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης την Παρασκευή, ενώ οργανώνει νέα διαδήλωση για την επόμενη εβδομάδα, όταν αναμένεται να συζητηθεί η πρόταση στο κοινοβούλιο. Αυτή θα είναι η έκτη πρόταση μομφής που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση από την ανάληψη των καθηκόντων της τον Ιανουάριο.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους πολιτικούς κύκλους είναι η επιδείνωση της πολιτικής αστάθειας σε μια χώρα που είναι ήδη το φτωχότερο και ένα από τα πιο διεφθαρμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έλλειψη σταθερής διακυβέρνησης εμποδίζει την αποτελεσματική απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την αναβάθμιση των υποδομών της Βουλγαρίας και την οικονομική της ανάπτυξη.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία και η υιοθέτηση του ευρώ
Η κυβερνώσα συμμαχία απέρριψε τις εκκλήσεις για παραίτηση, με τον Μπόικο Μπορίσοφ, πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος GERB, να προειδοποιεί για πιθανό «χάος» και εκτόξευση των τιμών μετά την υιοθέτηση του ευρώ, σε περίπτωση πολιτικής αστάθειας. Η Βουλγαρία χρειάζεται πολιτική σταθερότητα για να επιταχύνει την αξιοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ και να προετοιμαστεί ομαλά για την ένταξη στην Ευρωζώνη. Η κυβέρνηση δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό.
Το πολιτικό αδιέξοδο και η επόμενη μέρα
Η κατάσταση στη Βουλγαρία παραμένει ιδιαίτερα τεταμένη, με την έκκληση του προέδρου για παραίτηση και την επικείμενη πρόταση μομφής να δημιουργούν ένα κλίμα έντονης πολιτικής αβεβαιότητας. Η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου η επίτευξη συναίνεσης για τον προϋπολογισμό και η διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την οικονομική της πορεία και την ομαλή ενσωμάτωσή της στην Ευρωζώνη.
