Βιετνάμ: Πώς το 14ο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος θα καθορίσει τη νέα ηγεσία και την οικονομία

Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ προετοιμάζεται για το 14ο πενταετές συνέδριό του τον Ιανουάριο του 2026, μια διαδικασία-σταθμό που θα αναδείξει τη νέα ηγετική ομάδα και θα θέσει τους στρατηγικούς στόχους έως το 2030. Σύμφωνα με το Reuters, περίπου 1.600 σύνεδροι θα κληθούν να επιλέξουν τους αξιωματούχους που θα καθορίσουν την πορεία της χώρας, η οποία στοχεύει πλέον σε ετήσια ανάπτυξη τουλάχιστον 10%.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της μεταβατικής περιόδου που βιώνει η χώρα μετά τον θάνατο του επί σειρά ετών ηγέτη Νγκουγιέν Φου Τρονγκ τον Ιούλιο του 2024. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες για τη νέα ηγεσία σε επίπεδο στελεχών, καθώς το κόμμα επιδιώκει να διασφαλίσει τη σταθερότητα στην οικονομική και εξωτερική πολιτική που χαρακτηρίζει το Βιετνάμ από την εποχή των μεταρρυθμίσεων Doi Moi στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η τρέχουσα συγκυρία θεωρείται κρίσιμη, καθώς το Ανόι προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και τις διεθνείς εμπορικές προκλήσεις.

Η ιεραρχία και η διαδικασία επιλογής των ηγετών

Το συνέδριο, που θα διεξαχθεί από τις 19 έως τις 25 Ιανουαρίου, αποτελεί την κορυφαία πολιτική εκδήλωση στο Βιετνάμ. Οι 1.600 σύνεδροι, που εκπροσωπούν περισσότερα από 5 εκατομμύρια μέλη του κόμματος, θα ορίσουν περίπου 200 μέλη στην Κεντρική Επιτροπή. Από αυτό το σώμα θα προκύψει το Πολιτικό Γραφείο (Politburo), το οποίο αποτελείται από 17 έως 19 μέλη και είναι το ισχυρότερο όργανο λήψης αποφάσεων στη χώρα. Από το Πολιτικό Γραφείο επιλέγεται τελικά ο Γενικός Γραμματέας, η θέση που συγκεντρώνει πλέον τις περισσότερες εξουσίες.

Μετά το συνέδριο, θα ακολουθήσουν οι κοινοβουλευτικές εκλογές την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου. Οι νομοθέτες αναμένεται να επικυρώσουν τις επιλογές του κόμματος για τους κορυφαίους κρατικούς ρόλους, συμπεριλαμβανομένων του Προέδρου, του Πρωθυπουργού, του Προέδρου του Κοινοβουλίου και του διοικητή της κεντρικής τράπεζας. Αυτή η δομή εξασφαλίζει ότι η κομματική γραμμή μεταφράζεται άμεσα σε κρατική πολιτική χωρίς εσωτερικές αντιπολιτευτικές φωνές.

Ο ρόλος του Το Λαμ και οι νέες προτεραιότητες

Ο τρέχων ηγέτης, Το Λαμ, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το καλοκαίρι του 2024, επιδιώκει μια δεύτερη θητεία. Κατά τη διάρκεια της σύντομης παρουσίας του στο τιμόνι, ο 68χρονος Λαμ προχώρησε σε σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, ενίσχυσε τα μέτρα ασφαλείας και επέκτεινε τις αρμοδιότητες του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, το οποίο διοικούσε για μια δεκαετία. Η στρατηγική του εστιάζει στην ανάδειξη «εθνικών πρωταθλητών» στον ιδιωτικό τομέα, πάντα όμως υπό την καθοδήγηση του κράτους.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ικανότητα του Βιετνάμ να διατηρήσει τη λεγόμενη «Διπλωματία του Μπαμπού», μια προσέγγιση που επιδιώκει την ισορροπία στις σχέσεις με την Κίνα, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Παρόλο που ο Λαμ έχει περιορίσει τη χρήση του συγκεκριμένου όρου, οι διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η βασική φιλοσοφία παραμένει αμετάβλητη, καθώς η χώρα δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που θα μπορούσαν να πλήξουν την οικονομία της.

Οικονομικό άλμα και εμπορικές προκλήσεις

Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί το θεμέλιο της νομιμοποίησης του κόμματος. Στο προσχέδιο της πολιτικής έκθεσης για την περίοδο 2026-2030, το Βιετνάμ θέτει ως στόχο ρυθμό ανάπτυξης τουλάχιστον 10%, ένας στόχος εξαιρετικά φιλόδοξος αν αναλογιστεί κανείς ότι ο προηγούμενος στόχος του 6,5%-7% δεν επετεύχθη. Η χώρα επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από τις ξένες επενδύσεις, οι οποίες κυριαρχούν στις εξαγωγές, και να προσελκύσει προηγμένη τεχνολογία για να καταστεί χώρα υψηλού εισοδήματος έως το 2045.

Ωστόσο, το Ανόι βρίσκεται αντιμέτωπο με την αβεβαιότητα του παγκόσμιου εμπορίου, ειδικά όσον αφορά τους υψηλούς δασμούς που ενδέχεται να επιβάλουν οι ΗΠΑ στα βιετναμέζικα προϊόντα. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η νέα στρατηγική προβλέπει αύξηση των δημοσίων δαπανών για υποδομές, με το δημοσιονομικό έλλειμμα να αναμένεται να φτάσει το 5% του ΑΕΠ την επόμενη πενταετία, έναντι 3,1% της προηγούμενης περιόδου.

Η επόμενη μέρα και το όραμα του 2045

Το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο ιδρύθηκε από τον Χο Τσι Μινχ το 1930, παραμένει ο μοναδικός κυρίαρχος της πολιτικής ζωής. Η ικανότητά του να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες χωρίς να παραχωρεί πολιτικό έλεγχο θα δοκιμαστεί στο επερχόμενο συνέδριο. Η επιτυχία της νέας ηγεσίας θα κριθεί από το αν θα καταφέρει να μετατρέψει τον ιδιωτικό τομέα σε πραγματική «κινητήριο δύναμη» της οικονομίας, διατηρώντας ταυτόχρονα τον ηγετικό ρόλο του κράτους. Οι αποφάσεις του Ιανουαρίου θα αποτελέσουν την πυξίδα για το αν το Βιετνάμ θα καταφέρει να εκπληρώσει το όραμά του για μια σύγχρονη, ανεπτυγμένη οικονομία στα μέσα του αιώνα.