Τραμπ – Νετανιάχου: Η κρίσιμη συνάντηση στο Μαρ-α-Λάγκο για τη δεύτερη φάση στη Γάζα

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αναμένεται να ασκήσει πιέσεις για την προώθηση της εκεχειρίας στη Γάζα κατά τη συνάντησή του με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου τη Δευτέρα. Στο επίκεντρο των συνομιλιών θα βρεθεί η μεταβατική διακυβέρνηση του θύλακα και η εφαρμογή του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ οι δύο ηγέτες θα εξετάσουν τις προκλήσεις από τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τις πρόσφατες πυραυλικές ασκήσεις του Ιράν.

Η επικείμενη συνάντηση στο Μαρ-α-Λάγκο αποτελεί την κορύφωση μιας σειράς διπλωματικών πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην εδραίωση της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των συμφωνιών εκεχειρίας που επιτεύχθηκαν τον Οκτώβριο, οι οποίες όμως δοκιμάζονται καθημερινά από ένοπλες συγκρούσεις και αλληλοκατηγορίες για παραβιάσεις των όρων.

Η δεύτερη φάση του σχεδίου και η μεταβατική διοίκηση

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, η Ουάσιγκτον επιδιώκει την άμεση ενεργοποίηση του σχεδίου εκεχειρίας του Τραμπ, το οποίο προβλέπει την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα και τον αφοπλισμό της Χαμάς. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία αναμένεται να διαδραματίσει το Συμβούλιο Ειρήνης (Board of Peace) — *ένα όργανο εποπτείας που θα αποτελείται από Παλαιστίνιους τεχνοκράτες για τη διοίκηση του θύλακα* — το οποίο θα προετοιμάσει το έδαφος για την ανάπτυξη της διεθνούς δύναμης ασφαλείας.

Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, τόνισε πρόσφατα την ανάγκη για ταχεία εγκατάσταση αυτής της μεταβατικής διοίκησης. Βάσει του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας — *μια επίσημη απόφαση του ΟΗΕ που δεσμεύει νομικά τα κράτη μέλη για την τήρηση της ειρήνης* — η ανάπτυξη διεθνούς δύναμης αποτελεί απαρέγκλιτο όρο για τη διασφάλιση της επόμενης ημέρας στην περιοχή.

Τα εμπόδια στην εφαρμογή και οι αλληλοκατηγορίες

Παρά το γεγονός ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν κοπάσει, η κατάσταση παραμένει εκρηκτική. Η Χαμάς φέρεται να επανακτά τον έλεγχο σε ορισμένες περιοχές, αρνούμενη να παραδώσει τον οπλισμό της ή τα λείψανα του τελευταίου Ισραηλινού ομήρου. Από την πλευρά του, το Ισραήλ διατηρεί στρατεύματα σε περίπου το μισό έδαφος της Γάζας, προειδοποιώντας για επανέναρξη της στρατιωτικής δράσης εάν δεν τηρηθούν οι δεσμεύσεις για αφοπλισμό.

Οι παραβιάσεις της συμφωνίας έχουν κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους από την έναρξη της εκεχειρίας. Αναλυτές στρατηγικής που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις επισημαίνουν ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών καθιστά τα επόμενα βήματα εξαιρετικά δύσκολα, καθώς καμία πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να προχωρήσει στις δύσκολες υποχωρήσεις που απαιτεί η δεύτερη φάση.

Η ένταση με τη Χεζμπολάχ και το μέτωπο του Ιράν

Πέρα από τη Γάζα, ο Νετανιάχου αναμένεται να θέσει στον πρόεδρο Τραμπ το ζήτημα της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Παρόλο που η εκεχειρία στον Λίβανο τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο, το Ισραήλ συνεχίζει τα σχεδόν καθημερινά πλήγματα, υποστηρίζοντας ότι η οργάνωση προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις της. Η Βηρυτός δηλώνει ότι βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της αποστολής αφοπλισμού, ωστόσο η αντίσταση της Χεζμπολάχ παρατείνει την αβεβαιότητα.

Η ειρήνη απαιτεί όχι μόνο τη σιγή των όπλων, αλλά και την πλήρη αποδοχή ενός νέου πλαισίου διακυβέρνησης που θα αποκλείει τη βία.

Την ίδια στιγμή, η δραστηριότητα του Ιράν προκαλεί έντονη ανησυχία. Μετά τις πυραυλικές ασκήσεις της Τεχεράνης και το ιστορικό των αμερικανικών πληγμάτων σε πυρηνικές εγκαταστάσεις τον περασμένο Ιούνιο, η ισορροπία παραμένει λεπτή. Ο Νετανιάχου ξεκαθάρισε ότι το Ισραήλ δεν επιδιώκει αντιπαράθεση, αλλά παραμένει σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας απέναντι στις κινήσεις της Τεχεράνης.

Οι προκλήσεις για την περιφερειακή σταθερότητα

Η συνάντηση της Δευτέρας θα καθορίσει αν το διπλωματικό κεφάλαιο που έχει επενδύσει η Ουάσιγκτον μπορεί να μεταφραστεί σε χειροπιαστά αποτελέσματα. Η πίεση προς τον Νετανιάχου για την αποδοχή της μεταβατικής διοίκησης είναι μεγάλη, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ επιθυμεί να κλείσει το μέτωπο της Γάζας πριν από την πλήρη ανάπτυξη της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης. Οι εξελίξεις των επόμενων ωρών θα δείξουν αν η Μέση Ανατολή βρίσκεται πιο κοντά σε μια βιώσιμη λύση ή σε μια νέα, επικίνδυνη κλιμάκωση.