- Ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε τον αποκλεισμό της Νότιας Αφρικής από την G20 του 2026.
- Η απόφαση έρχεται μετά το μποϊκοτάζ των ΗΠΑ στη φετινή σύνοδο στο Γιοχάνεσμπουργκ.
- Οι ΗΠΑ διαφώνησαν με την ατζέντα της Νότιας Αφρικής, ειδικά σε θέματα κλίματος.
- Η εξέλιξη σηματοδοτεί κλιμάκωση των διπλωματικών εντάσεων και πλήγμα για τη Νότια Αφρική.
- Διπλωματικοί κύκλοι εκφράζουν ανησυχίες για το μέλλον της πολυμερούς συνεργασίας.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Νότια Αφρική δεν θα λάβει πρόσκληση για τη συμμετοχή της στην επόμενη σύνοδο κορυφής της G20, η οποία θα διεξαχθεί το 2026 στη Φλόριντα. Η απόφαση αυτή έρχεται ως άμεση συνέπεια του μποϊκοτάζ των Ηνωμένων Πολιτειών στη φετινή σύνοδο των ηγετών στο Γιοχάνεσμπουργκ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί την κλιμάκωση των διπλωματικών εντάσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νότιας Αφρικής, οι οποίες είχαν ήδη εκδηλωθεί έντονα κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ. Το μποϊκοτάζ των ΗΠΑ στη φετινή συνάντηση, λόγω διαφωνιών με την ατζέντα και τις θέσεις της Νότιας Αφρικής, φαίνεται να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη συμμετοχή της αφρικανικής χώρας στον διεθνή οργανισμό.
Η απόφαση του Τραμπ για την G20 του 2026
Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι η Νότια Αφρική δεν θα λάβει πρόσκληση για τη σύνοδο κορυφής της G20 που θα φιλοξενήσει η Φλόριντα το 2026. Η δήλωση αυτή έρχεται στον απόηχο της απόφασης των ΗΠΑ να μποϊκοτάρουν τη σύνοδο των ηγετών που πραγματοποιήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την αυστηρή στάση της αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι σε χώρες που δεν ευθυγραμμίζονται με τις διπλωματικές της προτεραιότητες.
Το μποϊκοτάζ των Ηνωμένων Πολιτειών στη σύνοδο της G20 στη Νότια Αφρική είχε προαναγγελθεί από τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος επικαλέστηκε ισχυρισμούς για βία και κατάσχεση γης ως λόγους για την απουσία των Αμερικανών αξιωματούχων. Αυτή η απόφαση είχε ήδη προκαλέσει διπλωματικές αναταράξεις και είχε οδηγήσει σε προσπάθειες της Νότιας Αφρικής να συζητήσει με τις ΗΠΑ για πιθανή συμμετοχή, χωρίς όμως επιτυχία.
Το παρασκήνιο του μποϊκοτάζ των ΗΠΑ
Η απουσία των ΗΠΑ από τη σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ δεν ήταν απλώς μια συμβολική κίνηση, αλλά αποτέλεσε προϊόν βαθύτερων διαφωνιών. Η κυβέρνηση Τραμπ είχε εκφράσει την πρόθεσή της να μποϊκοτάρει τη σύνοδο λόγω διαφωνιών με τη Νότια Αφρική, ειδικά σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η ενίσχυση των αναπτυσσόμενων εθνών. Παρά τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ, η Νότια Αφρική ως προεδρεύουσα χώρα κατάφερε να εκδώσει μια διακήρυξη ενάντια στις ΗΠΑ, σηματοδοτώντας μια σπάνια νίκη για την πολυμερή συνεργασία.
Οι διαφωνίες αυτές αφορούσαν κυρίως την ατζέντα της G20, η οποία περιλάμβανε την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την ενίσχυση των αναπτυσσόμενων εθνών, θέματα στα οποία οι ΗΠΑ είχαν διαφορετικές προσεγγίσεις. Η σύνοδος κορυφώθηκε με το μποϊκοτάζ των ΗΠΑ και τις διαφωνίες για το κλίμα, με ανώτερο αξιωματούχο του Λευκού Οίκου να χαρακτηρίζει «επαίσχυντη» την αναφορά στην κλιματική αλλαγή στο σχέδιο διακήρυξης. Αυτό ανέδειξε μια βαθιά διχογνωμία εντός της Ομάδας των Είκοσι σε κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα.
Οι επιπτώσεις για τη Νότια Αφρική και την πολυμερή συνεργασία
Η απόφαση να αποκλειστεί η Νότια Αφρική από την G20 του 2026 αποτελεί ένα σημαντικό διπλωματικό πλήγμα για τη χώρα. Ενώ η Νότια Αφρική είχε επιδιώξει να προωθήσει τη δική της ατζέντα και να αναδείξει κρίσιμα ζητήματα για την Αφρική και τις αναπτυσσόμενες χώρες, η αμερικανική στάση περιορίζει τις δυνατότητές της για επιρροή σε ένα από τα σημαντικότερα διεθνή φόρουμ. Παρά τις εντάσεις, ο υπουργός Εμπορίου της Νότιας Αφρικής, Parks Tau, είχε δηλώσει ότι οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ συνεχίζονται, υποδηλώνοντας την προσπάθεια διατήρησης κάποιων διαύλων επικοινωνίας.
Νομικοί και διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απομόνωση ενός κράτους-μέλους από μελλοντικές συνόδους, ακόμη και αν αυτή προέρχεται από την προεδρεύουσα χώρα, μπορεί να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο για την αρχή της πολυμερούς συνεργασίας. Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, είχε τονίσει ότι ο πολυμερής διάλογος θα επικρατήσει παρά την αντίθεση του Τραμπ, υπογραμμίζοντας τη σημασία της G20 ως πλατφόρμας. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη διχογνωμία εντός της G20 θέτει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και την ενότητα του θεσμού.
Η επόμενη μέρα και οι διπλωματικές προκλήσεις
Η απαγόρευση συμμετοχής της Νότιας Αφρικής στην G20 του 2026 αναμένεται να εντείνει περαιτέρω τις διπλωματικές προκλήσεις. Η Νότια Αφρική, η οποία είχε τονίσει την ανανεωμένη δέσμευση στην πολυμερή συνεργασία παρά το μποϊκοτάζ των ΗΠΑ, θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους για να προωθήσει τα συμφέροντά της και να διατηρήσει τη θέση της στον παγκόσμιο διπλωματικό χάρτη. Η εξέλιξη αυτή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανασύνθεση συμμαχιών εντός της G20, καθώς οι χώρες θα κληθούν να λάβουν θέση απέναντι στην αμερικανική πολιτική.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Νότιας Αφρικής, καθώς αυτές μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο την G20 αλλά και ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες. Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει τις θέσεις της, ακόμη και με τον αποκλεισμό κρατών από διεθνείς οργανισμούς, δημιουργεί ένα περιβάλλον αβεβαιότητας για το μέλλον της παγκόσμιας διπλωματίας.
