Ταϊλάνδη – Καμπότζη: Κρίσιμη σύνοδος του ASEAN στη Μαλαισία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών

Ξεκινά σήμερα στη Μαλαισία η έκτακτη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ASEAN, με στόχο την άμεση κατάπαυση του πυρός στα σύνορα Ταϊλάνδης και Καμπότζης. Οι συγκρούσεις έχουν ήδη στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 40 ανθρώπους και έχουν εκτοπίσει πάνω από μισό εκατομμύριο πολίτες μέσα στον Δεκέμβριο, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Reuters.

Η τρέχουσα κρίση αποτελεί την πιο σοβαρή δοκιμασία για τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Ασία τα τελευταία χρόνια, καθώς οι εδαφικές διαφορές δεκαετιών αναζωπυρώθηκαν βίαια. Η αποτυχία της προηγούμενης εκεχειρίας, η οποία είχε επιτευχθεί με τη μεσολάβηση της Μαλαισίας και του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, υπογραμμίζει το βάθος της καχυποψίας μεταξύ Μπανγκόκ και Πνομ Πενχ, καθιστώντας τη σημερινή συνάντηση ύστατη προσπάθεια διπλωματικής εκτόνωσης.

Η διπλωματική αντεπίθεση στην Κουάλα Λουμπούρ

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ένωσης Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) συγκεντρώνονται στην Κουάλα Λουμπούρ, επιδιώκοντας να αναβιώσουν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που κατέρρευσε στις αρχές του μήνα. Πρόκειται για την πρώτη δια ζώσης συνάντηση των εκπροσώπων των δύο κυβερνήσεων από τις 8 Δεκεμβρίου, όταν οι μάχες επεκτάθηκαν σε όλο το μήκος της μεθορίου των 817 χιλιομέτρων. Ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας, Ανουάρ Ιμπραήμ, εξέφρασε τη συγκρατημένη αισιοδοξία του, τονίζοντας ότι τόσο ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης, Ανουτίν Τσαρνβιρακούλ, όσο και ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, Χουν Μανέτ, επιθυμούν μια φιλική διευθέτηση το συντομότερο δυνατό.

Το χρονικό της κλιμάκωσης και οι αλληλοκατηγορίες

Η κατάσταση στο πεδίο παραμένει εξαιρετικά τεταμένη, με τις δύο πλευρές να ανταλλάσσουν βαριά πυρά πυροβολικού και κατηγορίες για παραβίαση της κυριαρχίας τους. Η Ταϊλάνδη έχει ήδη εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές σε στρατιωτικές θέσεις, ενώ προχώρησε και στη διακοπή αποστολών καυσίμων μέσω των συνόρων, φοβούμενη την ενίσχυση των δυνάμεων της Καμπότζης. Από την πλευρά του, ο στρατός της Ταϊλάνδης υποστηρίζει ότι η Καμπότζη χρησιμοποιεί drones για τη ρίψη βομβών σε βάσεις και εκτοξεύει ρουκέτες εναντίον κατοικημένων περιοχών, προκαλώντας τον εκτοπισμό χιλιάδων πολιτών που αναζητούν ασφάλεια σε καταφύγια.

Η παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων και η τεχνολογία

Πέρα από την περιφερειακή πρωτοβουλία του ASEAN, οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν αναλάβει τις δικές τους διπλωματικές πρωτοβουλίες, χωρίς ωστόσο να έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να σταματήσουν τις εχθροπραξίες. Στη σημερινή σύνοδο, μια ειδική ομάδα του ASEAN θα παρουσιάσει ευρήματα από επιτόπιες παρατηρήσεις, αλλά και δεδομένα που συλλέχθηκαν μέσω δορυφορικής τεχνολογίας που παρείχαν οι ΗΠΑ. Η χρήση αυτών των δεδομένων θεωρείται κρίσιμη για την επαλήθευση των κινήσεων των στρατευμάτων και την αποτροπή περαιτέρω παραπληροφόρησης από τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η επιτυχία της συνόδου εξαρτάται από την αποδοχή ενός μηχανισμού ανεξάρτητης επιτήρησης. Η αγορά και οι διεθνείς επενδυτές παρακολουθούν με ανησυχία, καθώς μια παρατεταμένη αποσταθεροποίηση θα μπορούσε να επηρεάσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και την οικονομική ασφάλεια στην περιοχή. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι το ενδεχόμενο η σύγκρουση να λάβει χαρακτήρα φθοράς, εμποδίζοντας τον επαναπατρισμό των εγκλωβισμένων πολιτών και την επιστροφή στην ομαλότητα.

Η επόμενη μέρα για τη σταθερότητα στην περιοχή

Το διακύβευμα της συνόδου στην Κουάλα Λουμπούρ ξεπερνά τα στενά σύνορα των δύο χωρών. Μια αποτυχία θα σήμαινε τη συνέχιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η οποία έχει ήδη οδηγήσει στην επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας σε παραμεθόριες περιοχές. Ο πρωθυπουργός Ανουάρ Ιμπραήμ υπογράμμισε την ανάγκη να τηρηθεί το πνεύμα του διαλόγου και του αμοιβαίου σεβασμού, ώστε να διατηρηθεί η ειρήνη στη Νοτιοανατολική Ασία. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σήμερα θα καθορίσουν αν η περιοχή θα επιστρέψει σε τροχιά ανάπτυξης ή αν θα βυθιστεί σε έναν νέο κύκλο βίας με απρόβλεπτες συνέπειες.