Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Η κρίσιμη απόφαση για τα ρωσικά assets και το δάνειο στην Ουκρανία

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεδριάζουν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters. Η συνάντηση θεωρείται κρίσιμο τεστ ενότητας για το μπλοκ, την ώρα που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ασκεί έντονες πιέσεις χαρακτηρίζοντας την Ένωση «αδύναμη».

Η συζήτηση για την αξιοποίηση των ρωσικών κρατικών αποθεμάτων δεν είναι νέα, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται εδώ και μήνες τη νομική φόρμουλα που θα επιτρέψει τη χρήση τους χωρίς να υπονομευθεί η διεθνής αξιοπιστία του ευρώ. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των έντονων πιέσεων από τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος αμφισβητεί την οικονομική αυτονομία και τη στρατηγική ισχύ της Γηραιάς Ηπείρου.

Το κρίσιμο δίλημμα των Βρυξελλών και η επιβίωση του Κιέβου

Η ανάγκη για εξεύρεση πόρων είναι κατεπείγουσα, καθώς οι αναλυτές προειδοποιούν ότι χωρίς την ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια, η Ουκρανία ενδέχεται να ξεμείνει από ρευστότητα εντός του δεύτερου τριμήνου του 2026. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ουσιαστικά την ήττα στο πεδίο των μαχών, γεγονός που η ΕΕ θεωρεί άμεση απειλή για τη δική της ασφάλεια. Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, έθεσε το ζήτημα με δραματικό τρόπο, δηλώνοντας ότι η επιλογή είναι απλή: «χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο».

Το σχέδιο που βρίσκεται στο τραπέζι αφορά τη χρήση των 210 δισ. ευρώ παγωμένων ρωσικών assets που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος για την εγγύηση ενός γιγαντιαίου δανείου. Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αποχωρήσει από τη σύνοδο χωρίς μια οριστική συμφωνία που θα καλύπτει τις ανάγκες του Κιέβου για την επόμενη διετία.

Το «αγκάθι» του Βελγίου και οι νομικές εγγυήσεις

Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην παρούσα φάση παραμένει η στάση του Βελγίου, καθώς η χώρα φιλοξενεί τα 185 δισεκατομμύρια ευρώ των συνολικών κεφαλαίων μέσω του εκκαθαριστικού οίκου Euroclear. Ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ Ντε Βέβερ, εξέφρασε επιφυλάξεις για το αν το σχέδιο είναι νομικά θωρακισμένο, φοβούμενος ότι η χώρα του θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με τεράστιες αποζημιώσεις σε περίπτωση που η Ρωσία δικαιωθεί στα διεθνή δικαστήρια.

Νομικοί κύκλοι και οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η κίνηση αυτή αποτελεί πρωτοφανές προηγούμενο στο διεθνές δίκαιο, με τη Μόσχα να έχει ήδη καταθέσει αγωγή ύψους 230 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά του Euroclear. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε τέλμα όσον αφορά το εύρος των εγγυήσεων που απαιτεί το Βέλγιο, με τον Ντε Βέβερ να ζητά ουσιαστικά μια «λευκή επιταγή» από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη για την κάλυψη μελλοντικών δικαστικών δαπανών.

Εναλλακτικά σενάρια και ο κίνδυνος του βέτο

Παρά τις δυσκολίες, οι διπλωμάτες τονίζουν ότι η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή, καθώς άλλες λύσεις προσκρούουν σε πολιτικά ή οικονομικά τείχη. Ο κοινός ευρωπαϊκός δανεισμός με εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ απαιτεί ομοφωνία, την οποία η Ουγγαρία έχει ήδη δηλώσει ότι θα μπλοκάρει με βέτο. Από την άλλη, ο διμερής δανεισμός από κάθε χώρα ξεχωριστά θα εκτόξευε τα εθνικά ελλείμματα, κάτι που πολλές κυβερνήσεις θέλουν να αποφύγουν.

Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι θα βρεθεί μια μέση λύση μέχρι το πρωί της Παρασκευής, καθώς η αποτυχία της συνόδου θα έστελνε ένα σήμα αδυναμίας προς τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον. Η παρουσία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι αυτοπροσώπως στις Βρυξέλλες υπογραμμίζει την κρισιμότητα των στιγμών, με τις συζητήσεις να επικεντρώνονται πλέον στον περιορισμό των νομικών κινδύνων για το Βέλγιο.

Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή ενότητα

Η έκβαση αυτής της συνόδου θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και τη γεωπολιτική βαρύτητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη νέα διεθνή πραγματικότητα. Οι ηγέτες καλούνται να αποδείξουν ότι μπορούν να λάβουν τολμηρές αποφάσεις υπό πίεση, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη νομική σταθερότητα του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι επόμενες ώρες θα δείξουν αν οι Βρυξέλλες μπορούν να μετατρέψουν τα παγωμένα κεφάλαια σε μια ενεργή ασπίδα προστασίας για τη σταθερότητα της ηπείρου.