- Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απαίτησε από τη Ρουάντα να αποσύρει τα στρατεύματά της από το Κογκό.
- Η εντολή της ειρηνευτικής αποστολής MONUSCO ανανεώθηκε για ένα ακόμη έτος.
- Η απόφαση ήρθε μετά από επίθεση της M23 και αλληλοκατηγορίες μεταξύ Κογκό και Ρουάντας.
- Οι ΗΠΑ είχαν μεσολαβήσει για ειρηνευτική συμφωνία νωρίτερα τον Δεκέμβριο, η οποία παραμένει εύθραυστη.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε την επίθεση της M23 στο ανατολικό τμήμα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό την Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου, απαιτώντας από τη Ρουάντα να σταματήσει να υποστηρίζει τους αντάρτες και να αποσύρει τα στρατεύματά της. Παράλληλα, ανανέωσε την εντολή της ειρηνευτικής αποστολής MONUSCO, υπογραμμίζοντας την εύθραυστη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας κλιμακούμενης έντασης στην περιοχή, η οποία είχε φαινομενικά εκτονωθεί νωρίτερα τον Δεκέμβριο με μια ειρηνευτική συμφωνία που μεσολάβησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε στην Ουάσιγκτον, αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της σταθερότητας, ωστόσο, οι πρόσφατες επιθέσεις της M23 και οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ Κογκό και Ρουάντας υποδηλώνουν ότι η εφαρμογή της παραμένει μια σημαντική πρόκληση.
Η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και οι απαιτήσεις
Το 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε μια ομόφωνα εγκριθείσα απόφαση, καταδίκασε την επίθεση της M23 στο ανατολικό Κογκό. Ζήτησε από τη Ρουάντα να σταματήσει την υποστήριξη στους αντάρτες και να αποσύρει τα στρατεύματά της από την περιοχή. Επιπλέον, το Συμβούλιο απαίτησε από τα στρατεύματα του Κογκό να σταματήσουν να υποστηρίζουν ομάδες όπως η FDLR και η ΛΔΚ να εκπληρώσει τη δέσμευσή της για «εξουδετέρωση της ομάδας». Η FDLR ιδρύθηκε από Χούτου που διέφυγαν από τη Ρουάντα μετά τη συμμετοχή τους στη γενοκτονία του 1994, η οποία στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν ένα εκατομμύριο Τούτσι και μετριοπαθείς Χούτου.
Οι αντάρτες της M23, από την πλευρά τους, δηλώνουν ότι μάχονται για την προστασία των εθνοτικών κοινοτήτων Τούτσι στο ανατολικό Κογκό, μια περιοχή πλούσια σε ορυκτά. Η Ρουάντα, η οποία υποστηρίζει ότι η παρουσία των στρατευμάτων της στο ανατολικό Κογκό είναι για αμυντικούς λόγους, έχει απορρίψει τους ισχυρισμούς περί υποστήριξης της M23. Αντ’ αυτού, έχει κατηγορήσει τις δυνάμεις του Κογκό και του Μπουρούντι για την πρόσφατη κλιμάκωση της βίας.
Το ιστορικό πλαίσιο και οι γεωπολιτικές διαστάσεις
Η τελευταία προέλαση της M23 στο ανατολικό Κογκό, το οποίο είναι πλούσιο σε ορυκτά, σημειώθηκε μία εβδομάδα αφότου ο πρόεδρος του Κογκό, Φέλιξ Τσισεκέντι, και ο ομόλογός του από τη Ρουάντα, Πολ Καγκάμε, συναντήθηκαν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στην Ουάσιγκτον νωρίτερα τον Δεκέμβριο. Στη συνάντηση αυτή, οι ηγέτες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους σε μια ειρηνευτική συμφωνία που μεσολάβησαν οι ΗΠΑ. Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις και η ανθρωπιστική κρίση, με δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες να καταφεύγουν στο Μπουρούντι, καταδεικνύουν τις βαθιές ρίζες της αστάθειας.
Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η ανανέωση της εντολής της MONUSCO, παρά τις προκλήσεις, αποτελεί μια αναγκαία κίνηση για την αποτροπή περαιτέρω ανθρωπιστικής κρίσης, αν και η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική βούληση των εμπλεκόμενων μερών και την πίεση της διεθνούς κοινότητας. Η αποστολή, η οποία διαθέτει σχεδόν 11.000 στρατιώτες και αστυνομικούς, έχει μακρά ιστορία στην περιοχή, αντιμετωπίζοντας συνεχώς προκλήσεις στην επιβολή της ειρήνης.
Η επόμενη μέρα για την ειρήνη στην περιοχή
Η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να παρατείνει για ένα έτος την εντολή της ειρηνευτικής αποστολής MONUSCO, σηματοδοτεί τη συνεχιζόμενη ανησυχία της διεθνούς κοινότητας για την κατάσταση στο ανατολικό Κογκό. Η πίεση προς τη Ρουάντα για αποχώρηση και προς το Κογκό για εξουδετέρωση της FDLR είναι κρίσιμη για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την εφαρμογή των ειρηνευτικών συμφωνιών. Η μη πλήρης αποχώρηση της M23 από την Ουβίρα, παρά τις δεσμεύσεις, αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της κατάστασης και την ανάγκη για συνεχή διπλωματική προσπάθεια και επιτήρηση.
