Σουδάν: Σφαγή σε νοσοκομείο στην Αλ-Φασίρ και συστηματική επίθεση στην υγειονομική περίθαλψη

Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) πραγματοποίησαν μια σφαγή στο νοσοκομείο Saudi της πολιορκημένης πόλης Αλ-Φασίρ του Σουδάν τον Οκτώβριο, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης εκστρατείας για την καταστροφή του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Το περιστατικό αυτό αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των συστηματικών επιθέσεων κατά των υγειονομικών εγκαταστάσεων σε μια χώρα που μαστίζεται από τον πόλεμο.

Η πρόσφατη φρίκη που εκτυλίχθηκε στο νοσοκομείο Saudi στην Αλ-Φασίρ, όπου μαρτυρίες και δορυφορικές εικόνες κάνουν λόγο για μαζικές δολοφονίες, έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς σειράς επιθέσεων κατά της υγειονομικής περίθαλψης στο Σουδάν. Αυτή η εξέλιξη αναδεικνύει την κλιμάκωση της βίας και την σκόπιμη στοχοποίηση πολιτικών υποδομών σε μια ήδη ευάλωτη περιοχή, με σοβαρές ανθρωπιστικές συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό.

Η φρίκη στο νοσοκομείο Saudi

Τον Οκτώβριο, καθώς οι μαχητές των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) πλησίαζαν τις κυβερνητικές θέσεις στην πολιορκημένη πόλη Αλ-Φασίρ, το νοσοκομείο Saudi, η τελευταία λειτουργική μονάδα της πόλης, δεχόταν πλημμύρα τραυματιών. Νοσηλευτές περιέγραψαν την κατάσταση ως «ημέρα της κρίσης», με τα ρούχα τους να είναι ποτισμένα στο αίμα και τους τραυματίες να στοιβάζονται. Στις 26 Οκτωβρίου, οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν και μαχητές των RSF εισήλθαν στο νοσοκομείο, με αποτέλεσμα τον θάνατο μιας νοσοκόμας και τον τραυματισμό τριών άλλων υγειονομικών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO).

Την επόμενη ημέρα, 27 Οκτωβρίου, ένας έμπορος που απήχθη από τις RSF, ο Abdallah Yousif, δήλωσε στο Reuters ότι είδε διασκορπισμένα πτώματα παιδιών, γυναικών και ηλικιωμένων εντός του συγκροτήματος. Ο ίδιος παρακολούθησε μαχητές των RSF να παίρνουν ανθρώπους από το νοσοκομείο, κάποιους για λύτρα και άλλους για να τους σκοτώσουν. Στις 28 Οκτωβρίου, ο WHO ανέφερε ότι περισσότεροι από 460 ασθενείς και οι συνοδοί τους πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν εκεί, αν και το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τον ακριβή αριθμό ή την ημερομηνία. Δορυφορικές εικόνες της 28ης Οκτωβρίου, αναλύθηκαν από το Yale Humanitarian Research Lab, αποκάλυψαν σημάδια μαζικών δολοφονιών και αργότερα εικόνες έδειξαν σώματα να καίγονται, παραβιάζοντας τα ισλαμικά ταφικά έθιμα.

Συστηματική καταστροφή της υγειονομικής περίθαλψης

Οι επιθέσεις στο νοσοκομείο Saudi αποτελούν ένα κραυγαλέο παράδειγμα αυτού που οι γιατροί θεωρούν ως συστηματική εκστρατεία των RSF για την αποδόμηση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στην Αλ-Φασίρ. Σκοπός είναι η εκδίωξη αμάχων και η κατάληψη της πολιορκημένης πρωτεύουσας της Βόρειας Νταρφούρ του Σουδάν. Οι RSF δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό, ενώ σε προηγούμενη δήλωσή τους ισχυρίστηκαν ότι τα νοσοκομεία χρησιμοποιούνταν από τους εχθρούς τους ως στρατώνες.

Από την έναρξη του πολέμου στο Σουδάν τον Απρίλιο του 2023, οι συγκρούσεις έχουν οδηγήσει σε τουλάχιστον 130 επιθέσεις, ζημιές ή παρεμπόδιση της υγειονομικής περίθαλψης στη Βόρεια Νταρφούρ, σύμφωνα με στοιχεία της Insecurity Insight. Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι RSF ευθύνονται για τουλάχιστον το 71% των περιστατικών, ενώ οι Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις (SAF) για το 3%. Περισσότεροι από 40 υγειονομικοί έχουν σκοτωθεί. Ένας ανώτερος στρατιωτικός του Σουδάν δήλωσε στο Reuters ότι οι αναφορές περί επιθέσεων σε ιατρικές εγκαταστάσεις είναι ψευδείς.

Οι επιθέσεις στην υγειονομική περίθαλψη εντάθηκαν μετά την πολιορκία της Αλ-Φασίρ από τις RSF τον Απρίλιο του 2024. Ένα προς ένα, τα νοσοκομεία της πόλης έκλεισαν. Στις 11 Μαΐου 2024, μια αεροπορική επιδρομή των SAF κοντά στο παιδιατρικό νοσοκομείο Babiker Nahar προκάλεσε την κατάρρευση της οροφής της μονάδας εντατικής θεραπείας, σκοτώνοντας δύο παιδιά και έναν φροντιστή, με αποτέλεσμα το κλείσιμο του νοσοκομείου. Τον Ιούνιο του 2024, το Southern Hospital έκλεισε οριστικά μετά από επίθεση πυροβολικού των RSF και την επιδρομή στρατιωτών που ξυλοκόπησαν τον χειρουργό Ezzeldin Asow. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν επίσης ανακοινώσει πρόσφατα την απόσυρσή τους από νοσοκομείο στο Νταρφούρ μετά από φονικούς πυροβολισμούς.

Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί την συνεχιζόμενη αποσταθεροποίηση της περιοχής, με τους αναλυτές να ανησυχούν για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες στην κοινωνική συνοχή. Οι συνεχείς επιθέσεις σε ζωτικές υποδομές, όπως τα νοσοκομεία, υποδηλώνουν μια στρατηγική αποδυνάμωσης του άμαχου πληθυσμού, η οποία θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάκαμψη της χώρας μετά το τέλος των συγκρούσεων.

Οι κάτοικοι της πόλης αναγκάστηκαν να μετακινούνται από τη μία κατεστραμμένη κλινική στην άλλη. Γιατροί δήλωσαν στο Reuters ότι το νοσοκομείο Saudi δέχτηκε εντατικοποιημένες επιθέσεις αφότου έγινε το τελευταίο λειτουργικό, με βομβαρδισμούς σχεδόν καθημερινά. Οι υγειονομικοί κυνηγήθηκαν από drones, αναγκάζοντας τους να κρύβονται και να πραγματοποιούν χειρουργικές επεμβάσεις σε αυτοσχέδιες εγκαταστάσεις. «Φέρνουν τους τραυματίες, και μετά το drone τους αποτελειώνει στην πόρτα», δήλωσε ο Δρ. Asow.

Παραβιάσεις διεθνούς δικαίου και ανθρώπινα δικαιώματα

Οι διεθνείς νόμοι του πολέμου απαγορεύουν τη στοχοποίηση αμάχων ή πολιτικών εγκαταστάσεων και παρέχουν αυξημένη νομική προστασία σε νοσοκομεία και ιατρικές μονάδες. Ο Tom Dannenbaum, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, υπογράμμισε ότι οι επιθέσεις στην υγειονομική περίθαλψη στην Αλ-Φασίρ, λόγω του επαναλαμβανόμενου και συχνού χαρακτήρα τους, αποτελούν ξεκάθαρες παραβιάσεις. «Είναι αδιαμφισβήτητο ότι αυτό απαιτεί έρευνες για εγκλήματα πολέμου», δήλωσε.

Μια νοσοκόμα περιέγραψε μια επίθεση τον Απρίλιο σε κέντρο υγείας της Relief International, όπου εννέα μέλη του προσωπικού σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του Δρ. Mahmoud Babiker. Οι μαχητές των RSF πυροβόλησαν και σκότωσαν άνδρες του προσωπικού, ενώ λεηλάτησαν φάρμακα και προμήθειες. Ο Mubarak Farid, πατέρας δύο νεκρών οδηγών της Relief International, δήλωσε ότι οι γιοι του «δεν είχαν καμία σχέση με τον πόλεμο» και «δεν κράτησαν ποτέ όπλο στη ζωή τους». Οι RSF είχαν ανακοινώσει πρόσφατα μονομερή ανθρωπιστική εκεχειρία, ωστόσο οι αναφορές για θηριωδίες συνεχίζονται.

Η επόμενη μέρα στην Αλ-Φασίρ

Η καταστροφή της υγειονομικής περίθαλψης στην Αλ-Φασίρ έχει αφήσει τους αμάχους σε μια απελπιστική κατάσταση, χωρίς πρόσβαση σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες. Η δήλωση του Δρ. Asow, «Αν το νοσοκομείο χτυπηθεί, τι θα κάνουν οι άμαχοι αν τραυματιστούν; Όσοι μπορούν, φεύγουν», συνοψίζει την τραγική πραγματικότητα. Η διεθνής κοινότητα καλείται να παρέμβει άμεσα για την προστασία των αμάχων και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς η συνεχιζόμενη βία απειλεί να εκτοπίσει ακόμη περισσότερους κατοίκους και να επιδεινώσει την ήδη οξυμένη κρίση.