- Τραμπ αποκάλεσε τους Σομαλούς «σκουπίδια» και «ανεπιθύμητους» στις ΗΠΑ.
- Σφοδρή οργή στη Σομαλία, αλλά και αναγνώριση «δυσάρεστων αληθειών» από ορισμένους.
- Οι δηλώσεις έρχονται εν μέσω αυξημένων επιθέσεων Τραμπ κατά μεταναστών.
- Ο πρωθυπουργός της Σομαλίας απάντησε διπλωματικά, επιλέγοντας να αγνοήσει τους χαρακτηρισμούς.
Σφοδρή οργή προκάλεσαν την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου οι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί του Ντόναλντ Τραμπ για τους Σομαλούς και τη χώρα τους, με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ να τους αποκαλεί «σκουπίδια» και να δηλώνει ότι «δεν τους θέλουμε στη χώρα μας». Παρά την κατακραυγή, ορισμένοι Σομαλοί αναγνώρισαν μια «δυσάρεστη αλήθεια» στα λόγια του, επικαλούμενοι την πολιτική αστάθεια και τη δράση της Αλ Σαμπάμπ.
Αυτή η νέα επίθεση του Ντόναλντ Τραμπ κατά των Σομαλών έρχεται σε συνέχεια της εντατικοποίησης της ρητορικής του κατά των μεταναστών, ειδικά μετά το πρόσφατο περιστατικό με τον πυροβολισμό δύο μελών της Εθνοφρουράς στην Ουάσινγκτον, γεγονός που τον οδήγησε να υποσχεθεί πάγωμα της μετανάστευσης από «χώρες του τρίτου κόσμου». Η στάση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών που έχει εφαρμόσει η κυβέρνηση Τραμπ, όπως η αναστολή όλων των αιτήσεων μετανάστευσης από 19 μη ευρωπαϊκές χώρες, επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας.
Ανάλυση των δηλώσεων και των αντιδράσεων
Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τους Σομαλούς «σκουπίδια» και δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν τους θέλουμε στη χώρα μας». Συνέχισε λέγοντας ότι «απλώς τρέχουν και σκοτώνουν ο ένας τον άλλον» και ότι «η χώρα τους βρωμάει», χρησιμοποιώντας γλώσσα που έχει συχνά χαρακτηριστεί ρατσιστική και σεξιστική. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν άμεση και σφοδρή οργή στη Σομαλία, όπως μεταδίδει το Reuters.
Ο Αμπντισαλάν Ομάρ, ένας πρεσβύτερος στην κεντρική Σομαλία, εξέφρασε τον σοκ του για τη χυδαία γλώσσα του Τραμπ, δηλώνοντας: «Ο κόσμος πρέπει να απαντήσει. Πρόεδροι που μιλούν με τέτοιο τρόπο δεν μπορούν να υπηρετήσουν τις ΗΠΑ και τον κόσμο». Ο Μπούλε Ισμαήλ, ένας 45χρονος εργάτης οικοδομών στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου, τόνισε ότι στην κουλτούρα τους δεν χρησιμοποιούν υβριστική γλώσσα και πρότεινε να μεταφερθεί ο Τραμπ σε ψυχιατρικό νοσοκομείο για έλεγχο.
Το ιστορικό των επιθέσεων και η κατάσταση στη Σομαλία
Ο Τραμπ έχει εντείνει τις επιθέσεις του κατά ατόμων από τη Σομαλία που ζουν στις ΗΠΑ, ειδικά μετά τον πυροβολισμό δύο μελών της Εθνοφρουράς στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα. Παρόλο που για τους πυροβολισμούς έχει κατηγορηθεί ένας Αφγανός υπήκοος, ο οποίος δήλωσε αθώος, ο Τραμπ χρησιμοποίησε το περιστατικό για να υποσχεθεί πάγωμα της μετανάστευσης από «χώρες του τρίτου κόσμου». Νωρίτερα τον προηγούμενο μήνα, είχε ανακοινώσει την παύση των προσωρινών προστασιών απέλασης για τους Σομαλούς που ζουν στη Μινεάπολη της Μινεσότα, ισχυριζόμενος ότι «σομαλικές συμμορίες» τρομοκρατούσαν την πολιτεία, χωρίς ωστόσο να προσφέρει αποδείξεις. Τοπικοί αξιωματούχοι είχαν δηλώσει ότι η απεικόνισή του ήταν αναληθής.
Η Σομαλία παραμένει αντιμέτωπη με τη βία και τη φτώχεια, ενώ μάχεται την ισλαμιστική μαχητική οργάνωση Αλ Σαμπάμπ, η οποία συνδέεται με την Αλ Κάιντα και προσπαθεί εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες να ανατρέψει την κεντρική κυβέρνηση της χώρας.
Η διπλωματική απάντηση και οι εσωτερικές διαφωνίες
Ο πρωθυπουργός της Σομαλίας, Χάμζα Άμπντι Μπαρέ, υιοθέτησε έναν πιο διπλωματικό τόνο κατά την ομιλία του σε μια σύνοδο κορυφής καινοτομίας στη Μογκαντίσου. Σημείωσε ότι ο Τραμπ έχει προσβάλει και άλλα έθνη, όπως η Νιγηρία και η Νότια Αφρική, και υπογράμμισε: «Υπάρχουν πράγματα που δεν χρειάζονται σχολιασμό, απλώς τα αφήνουμε και τα προσπερνάμε. Είναι καλύτερο να αγνοήσουμε παρά να κάνουμε τα λόγια του να φαίνονται ως ένα ζήτημα». Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές της διεθνούς πολιτικής σκηνής είναι η συστηματική χρήση υποτιμητικής γλώσσας από τον Ντόναλντ Τραμπ, η οποία όχι μόνο διχάζει αλλά και υπονομεύει τις διπλωματικές σχέσεις και την εικόνα των ΗΠΑ παγκοσμίως, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τη ρητορική των ηγετών.
Ωστόσο, ορισμένοι Σομαλοί, ερμηνεύοντας τα σχόλια του Τραμπ ως κριτική προς την κυβέρνησή τους, επιδοκίμασαν την «ειλικρίνειά» του. Η Σαμίρα Αμπντουλάχι, κάτοικος της Μογκαντίσου, της οποίας η γη είχε απαλλοτριωθεί από την κυβέρνηση, δήλωσε: «Ο Τραμπ είπε την αλήθεια αλλά με δυσάρεστα λόγια. Δεν έχουμε κυβέρνηση. Η Αλ Σαμπάμπ λεηλατεί και βομβαρδίζει όλους τους Σομαλούς». Αυτή η εσωτερική διαφωνία αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της κατάστασης και την απογοήτευση μέρους του πληθυσμού.
Η επόμενη μέρα και οι επιπτώσεις
Οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να εντείνουν περαιτέρω τις εντάσεις στις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Σομαλία και άλλες χώρες, καθώς και να τροφοδοτήσουν τη συζήτηση για τη μεταναστευτική πολιτική. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη δώσει εντολή σε διπλωμάτες να πιέσουν κατά της μαζικής μετανάστευσης, υποστηρίζοντας ότι η εγκληματικότητα και οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με αυτήν αποτελούν σημαντική ανησυχία. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς τέτοιες δηλώσεις μπορούν να έχουν ευρύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις και να επηρεάσουν την παγκόσμια συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.