- Τα ΗΑΕ αποσύρουν τις δυνάμεις τους από την Υεμένη μετά από σαουδική αεροπορική επιδρομή.
- Η κρίση πυροδοτήθηκε από διπλωματική παρεξήγηση στην Ουάσιγκτον σχετικά με τον πόλεμο στο Σουδάν.
- Ο ανταγωνισμός για γεωπολιτική επιρροή και πετρελαϊκές ποσοστώσεις βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.
- Η συνοχή του OPEC+ απειλείται ενόψει της κρίσιμης συνάντησης της Κυριακής.
- Η Σαουδική Αραβία θεωρεί την προέλαση των αυτονομιστών στον νότο της Υεμένης ως «κόκκινη γραμμή».
Η αποχώρηση των δυνάμεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από την Υεμένη, στον απόηχο σαουδικής αεροπορικής επιδρομής, φέρνει στο φως μια βαθιά ριζωμένη δυσπιστία μεταξύ των δύο πετρελαϊκών δυνάμεων του Κόλπου. Η κλιμάκωση αυτή, που πυροδοτήθηκε από παρερμηνείες διπλωματικών επαφών στην Ουάσιγκτον, απειλεί πλέον την περιφερειακή σταθερότητα και τη συνοχή του OPEC+, καθώς οι δύο χώρες προετοιμάζονται για μια κρίσιμη τηλεδιάσκεψη την προσεχή Κυριακή.
| Πεδίο Σύγκρουσης | Αιτία Έντασης | Τρέχουσα Κατάσταση |
|---|---|---|
Πεδίο Σύγκρουσης Υεμένη (Μουκάλα) | Αιτία Έντασης Σαουδική αεροπορική επιδρομή κατά δυνάμεων STC | Τρέχουσα Κατάσταση Αποχώρηση εμιρατινών στρατευμάτων |
Πεδίο Σύγκρουσης Σουδάν | Αιτία Έντασης Κατηγορίες για στήριξη των RSF και αίτημα κυρώσεων | Τρέχουσα Κατάσταση Διπλωματική εμπλοκή στην Ουάσιγκτον |
Πεδίο Σύγκρουσης OPEC+ | Αιτία Έντασης Διαφωνίες για τις ποσοστώσεις παραγωγής | Τρέχουσα Κατάσταση Κρίσιμη τηλεδιάσκεψη την Κυριακή |
Πεδίο Σύγκρουσης Νότια Υεμένη | Αιτία Έντασης Κατάληψη της Χαντραμαούτ από το STC | Τρέχουσα Κατάσταση Απειλή για τα σύνορα της Σαουδικής Αραβίας |
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας απόκλισης συμφερόντων, όπου το γεωπολιτικό αποτύπωμα των δύο κρατών στην περιοχή άρχισε να συγκρούεται μετωπικά. Η πρόσφατη στρατιωτική κλιμάκωση δεν αποτελεί απλώς ένα μεμονωμένο επεισόδιο στο πεδίο της μάχης, αλλά το αποτέλεσμα μιας συσσωρευμένης έντασης που αφορά από τις ποσοστώσεις πετρελαίου μέχρι την επιρροή σε στρατηγικά μέτωπα όπως το Σουδάν και το Κέρας της Αφρικής.
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών δεν είναι ποτέ εύκολες, αλλά η τριβή φαίνεται να βρίσκεται στο πιο έντονο σημείο της εδώ και χρόνια.
Neil Quilliam, Chatham House
Το παρασκήνιο της ρήξης και η επιδρομή στη Μουκάλα
Η αεροπορική επιδρομή του σαουδαραβικού συνασπισμού στο λιμάνι της Μουκάλα στις 30 Δεκεμβρίου 2025, στόχευσε δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ, προκαλώντας την άμεση αντίδραση του Αμπού Ντάμπι. Όπως μεταδίδει το Reuters, η κίνηση αυτή οδήγησε στην απόφαση για πλήρη αποχώρηση των εμιρατινών δυνάμεων από την Υεμένη, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας. Η κρίση είχε ήδη αρχίσει να σοβεί από τις αρχές Δεκεμβρίου, όταν οι δυνάμεις του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου (STC), οι οποίες στηρίζονται από τα ΗΑΕ, πραγματοποίησαν μια αιφνιδιαστική προέλαση καταλαμβάνοντας στρατηγικά εδάφη στην επαρχία Χαντραμαούτ.
Η προέλαση αυτή έφερε τους αυτονομιστές σε απόσταση αναπνοής από τα σύνορα της Σαουδικής Αραβίας, μια περιοχή με τεράστια πολιτισμική και ιστορική σημασία για το Ριάντ. Η επίθεση στη Μουκάλα θεωρήθηκε από πολλούς αναλυτές ως μια «κόκκινη γραμμή» που έθεσε η Σαουδική Αραβία για να προστατεύσει την εθνική της ασφάλεια, υπογραμμίζοντας ότι δεν θα ανεχθεί αυτόνομες κινήσεις που απειλούν την εδαφική της ακεραιότητα.
Η «παρεξήγηση» της Ουάσιγκτον και το μέτωπο του Σουδάν
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το σκεπτικό του Ριάντ, ο καταλύτης της τρέχουσας κρίσης εντοπίζεται σε μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο στην Ουάσιγκτον μεταξύ του Σαουδάραβα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για τον εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν, υπήρξε μια σοβαρή παρερμηνεία των θέσεων της Σαουδικής Αραβίας. Η ηγεσία των ΗΑΕ φέρεται να εξοργίστηκε από πληροφορίες ότι ο Σαουδάραβας πρίγκιπας ζήτησε άμεσες κυρώσεις κατά των Εμιράτων για την υποτιθέμενη στήριξή τους στις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) στο Σουδάν.
Αυτή η διπλωματική εμπλοκή μετέφερε την ένταση από το Σουδάν στην Υεμένη, μετατρέποντας τη χώρα σε ένα πεδίο έμμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο συμμάχων. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές δηλώνουν επίσημα ότι βρίσκονται σε διάλογο, οι εξελίξεις στο έδαφος δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη έχει κλονιστεί σε ανώτατο επίπεδο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έμπειρων αναλυτών στρατηγικής, η ένταση του ανταγωνισμού έχει οξυνθεί το τελευταίο έτος, καθώς οι δύο χώρες διεκδικούν τον ρόλο του κυρίαρχου περιφερειακού παίκτη.
Οι επιπτώσεις στην αγορά πετρελαίου και τη σταθερότητα του Κόλπου
Η ρήξη αυτή δεν περιορίζεται στα στρατιωτικά μέτωπα, αλλά επεκτείνεται και στην παγκόσμια οικονομία. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ αποτελούν τους πυλώνες του OPEC+ και οποιαδήποτε διαφωνία τους μπορεί να τορπιλίσει τη συναίνεση για την παραγωγή πετρελαίου. Η προγραμματισμένη εικονική συνάντηση των μελών του οργανισμού την Κυριακή θεωρείται πλέον υψηλού κινδύνου, καθώς η γεωπολιτική κόντρα ενδέχεται να μεταφερθεί στο τραπέζι των πετρελαϊκών ποσοστώσεων.
Ο Neil Quilliam, συνεργάτης του think tank Chatham House, επισημαίνει ότι αν και οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών δεν ήταν ποτέ εύκολες, η τρέχουσα τριβή είναι η εντονότερη των τελευταίων ετών. Η περιοχή του Κόλπου, που παραδοσιακά προβάλλεται ως μια «νησίδα σταθερότητας» σε μια ταραγμένη Μέση Ανατολή, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια εσωτερική κρίση που θυμίζει, αν και σε μικρότερη κλίμακα, το μποϊκοτάζ του Κατάρ το 2017.
Η επόμενη μέρα των διμερών σχέσεων
Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης, Εμιρατινοί ακαδημαϊκοί και διπλωμάτες, όπως ο Ανουάρ Γκαργκάς, τονίζουν την ανάγκη για πολιτικές λύσεις και διατήρηση των συμμαχιών σε αυτό το «κρίσιμο στάδιο». Η ιστορία έχει δείξει ότι οι σύμμαχοι στον Κόλπο τείνουν να γεφυρώνουν τις διαφορές τους όταν διακυβεύονται κοινά συμφέροντα, ωστόσο το βάθος της τρέχουσας δυσπιστίας υποδηλώνει ότι η αποκατάσταση των σχέσεων θα απαιτήσει χρόνο και αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Η επόμενη φάση θα κριθεί από την ικανότητα των δύο ηγεσιών να διαχωρίσουν τις περιφερειακές τους φιλοδοξίες από την ανάγκη για συλλογική ασφάλεια. Η Υεμένη παραμένει το πιο εύφλεκτο σημείο αυτής της σχέσης, με την τύχη των ανατολικών επαρχιών και τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων να αποτελούν τα βασικά αγκάθια που θα καθορίσουν αν η τρέχουσα κρίση θα οδηγήσει σε μια μόνιμη ρήξη ή σε μια νέα, πιο εύθραυστη ισορροπία.
