Ρουάντα: Ελπίζει σε ειρήνη στο ανατολικό Κογκό μέσω της συμφωνίας που μεσολαβούν οι ΗΠΑ

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα, Ολιβιέ Ντουχουνγκιρεχέ, εξέφρασε την ελπίδα για πρόοδο προς την ειρήνη στο ανατολικό Κογκό, παρά τις πρόσφατες αλληλοκατηγορίες για παραβιάσεις εκεχειρίας. Η συμφωνία, γνωστή ως «Washington Accords for Peace and Prosperity», αναμένεται να υπογραφεί την Πέμπτη, 4 Δεκεμβρίου, από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τους προέδρους της Ρουάντα και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό (DRC), με στόχο την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς διπλωματικών προσπαθειών των Ηνωμένων Πολιτειών, υπό την κυβέρνηση Τραμπ, για την επίτευξη σταθερότητας σε μια περιοχή που μαστίζεται από δεκαετίες συγκρούσεων. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει μακροχρόνιες εντάσεις μεταξύ της Ρουάντα και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, με τις δύο χώρες να αλληλοκατηγορούνται για υποστήριξη ένοπλων ομάδων και παραβιάσεις προηγούμενων συμφωνιών.

Οι αλληλοκατηγορίες και η κατάσταση στο πεδίο

Παρά τις ελπίδες για ειρήνη, η κατάσταση στο ανατολικό Κογκό παραμένει τεταμένη. Μόλις την Τρίτη, 2 Δεκεμβρίου, ο στρατός του Κογκό και οι αντάρτες M23, τους οποίους φέρεται να υποστηρίζει η Ρουάντα, αντάλλαξαν κατηγορίες για παραβίαση της εκεχειρίας και απόπειρα υπονόμευσης της ειρηνευτικής συμφωνίας. Όπως μεταδίδει το Reuters, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα, Ολιβιέ Ντουχουνγκιρεχέ, σε συνέντευξή του στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι υπάρχει πρόοδος στο πεδίο παρά τις μάχες. «Η ειρήνη είναι μια διαδικασία… Υπάρχει ένα είδος σταθερότητας στις θέσεις. Δεν υπάρχει πλέον εδαφική επέκταση», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Ντουχουνγκιρεχέ κατηγόρησε τον στρατό του Κογκό ότι χρησιμοποιεί μαχητικά αεροσκάφη και επιθετικά drones εναντίον των M23, καθώς και εναντίον κοινοτήτων αμάχων. Περιέγραψε την στρατιωτική παρουσία της Ρουάντα εντός της DRC ως «αμυντικά μέτρα», τονίζοντας ότι αυτή θα αποσυρθεί μόνο όταν οι δυνάμεις του Κογκό «εξουδετερώσουν» τις Δημοκρατικές Δυνάμεις για την Απελευθέρωση της Ρουάντα (FDLR), μια ομάδα που σχηματίστηκε από τα απομεινάρια της πρώην κυβέρνησης της Ρουάντα που διέφυγε μετά τη γενοκτονία του 1994.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Επικοινωνιών και Μέσων Ενημέρωσης της DRC, Πάτρικ Μουγιάγια, σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η DRC έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης που θα προηγηθεί του αφοπλισμού των μαχητών της FDLR. Ο Μουγιάγια κατηγόρησε τους M23 για τις πρόσφατες μάχες, χαρακτηρίζοντάς το «απόδειξη ότι η Ρουάντα δεν θέλει ειρήνη», αλλά εξέφρασε την ελπίδα ότι η συμμετοχή του Τραμπ θα μπορούσε να μετατρέψει τις συμφωνίες σε πραγματική πρόοδο στο πεδίο.

Οι «Συμφωνίες της Ουάσιγκτον» και τα οικονομικά κίνητρα

Οι λεγόμενες «Washington Accords for Peace and Prosperity», που θα υπογραφούν την Πέμπτη, αποτελούν την κορύφωση μιας σειράς συμφωνιών που έχει μεσολαβήσει η κυβέρνηση Τραμπ μεταξύ των δύο χωρών. Περιλαμβάνουν ένα πλαίσιο οικονομικής ολοκλήρωσης που στοχεύει στην προσέλκυση δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δυτικές επενδύσεις σε μια περιοχή πλούσια σε κρίσιμα ορυκτά, όπως ταντάλιο, χρυσό, κοβάλτιο, χαλκό, λίθιο και άλλα.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ικανότητα των εμπλεκόμενων μερών να μετατρέψουν τις δεσμεύσεις σε πράξη, δεδομένου του ιστορικού αποτυχημένων ειρηνευτικών προσπαθειών. Οικονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η προσφορά ισχυρών οικονομικών κινήτρων από τις ΗΠΑ μπορεί να αποτελέσει έναν καταλυτικό παράγοντα για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης, καθώς συνδέει άμεσα τη σταθερότητα με την ευημερία και την ανάπτυξη της περιοχής.

Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ έχουν φέρει στο τραπέζι μια φιλόδοξη συμφωνία και εξέφρασε την ελπίδα ότι τα μέρη, «ειδικά η Κινσάσα, θα κατανοήσουν ότι είναι μια ευκαιρία να αδράξουν και να τερματίσουν αυτή τη σύγκρουση μια για πάντα». Ο ίδιος αναγνώρισε στον Τραμπ την προσφορά ενός οικονομικού «κινήτρου» για την ειρήνη. Ωστόσο, η Ρουάντα, η οποία αρνείται ότι υποστηρίζει τους M23, δεν συμμετέχει στις συνομιλίες στο Κατάρ που παρήγαγαν ένα πλαίσιο συμφωνίας τον Νοέμβριο για ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της DRC και των ανταρτών.

Ο Μουγιάγια τόνισε ότι η ειρήνη για την DRC σημαίνει την αποχώρηση των ρουαντέζικων στρατευμάτων και τον τερματισμό κάθε είδους υποστήριξης προς τους M23. «Μόλις τελειώσουμε με αυτό, μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε… για ανάπτυξη, για ολοκλήρωση», είπε, υπογραμμίζοντας τις διαφορετικές προτεραιότητες των δύο πλευρών. Η επιτυχία των «Washington Accords» θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα των ΗΠΑ να γεφυρώσουν αυτές τις διαφορές και να εξασφαλίσουν την τήρηση των δεσμεύσεων από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.