Πρώην αξιωματικός κατέθεσε για εγκλήματα πολέμου βρετανικών ειδικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν

Ένας πρώην ανώτερος Βρετανός αξιωματικός κατέθεσε σε δημόσια έρευνα ότι οι βρετανικές ειδικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν φέρεται να διέπραξαν εγκλήματα πολέμου, εκτελώντας υπόπτους. Οι καταγγελίες υπογραμμίζουν ότι η αλυσίδα διοίκησης είχε ευρεία γνώση των γεγονότων, αλλά δεν αναλήφθηκε καμία ενέργεια για την αποτροπή τους.

Η αποκάλυψη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς ανησυχιών και αναφορών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας ένα δυνητικά σκοτεινό κεφάλαιο στην εμπλοκή της Βρετανίας στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Η δημόσια έρευνα, η οποία διατάχθηκε από το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας (MoD), ξεκίνησε μετά από ένα ντοκιμαντέρ του BBC που ανέφερε ότι στρατιώτες της επίλεκτης Special Air Service (SAS) είχαν σκοτώσει 54 άτομα υπό ύποπτες συνθήκες κατά τη διάρκεια του πολέμου, πριν από περισσότερο από μία δεκαετία.

Οι σοβαρές καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου

Ο πρώην αξιωματικός, γνωστός ως N1466, ο οποίος το 2011 ήταν Βοηθός Επιτελάρχης Επιχειρήσεων στην έδρα των Ειδικών Δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου, αποκάλυψε πώς άρχισε να υποψιάζεται τον αυξημένο αριθμό κρατουμένων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων της μονάδας UKSF1. Βάσει επίσημων αναφορών μετά από επιδρομές, ο N1466 παρατήρησε ότι ο αριθμός των εχθρών που σκοτώθηκαν εν δράσει (EKIA) υπερέβαινε τον αριθμό των όπλων που ανακτήθηκαν. Επίσης, οι αναφορές για κρατούμενους που προσπαθούσαν επανειλημμένα να αρπάξουν όπλα ή να χρησιμοποιήσουν χειροβομβίδες μετά τη σύλληψη, δεν φάνηκαν αξιόπιστες.

«Θα είμαι σαφής, μιλάμε για εγκλήματα πολέμου… μιλάμε για τη μεταφορά κρατουμένων πίσω στον στόχο και την εκτέλεσή τους με ένα πρόσχημα, το πρόσχημα ότι διέπραξαν βία κατά των δυνάμεων», δήλωσε ο N1466 στον Όλιβερ Γκλάσκοου, τον επικεφαλής δικηγόρο της έρευνας, όπως μεταδίδει το Reuters. Οι καταγγελίες αυτές αφορούν νυχτερινές επιδρομές των βρετανικών δυνάμεων από τα μέσα του 2010 έως τα μέσα του 2013, όταν αποτελούσαν μέρος του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.

Η αλυσίδα διοίκησης και η συγκάλυψη

Ο N1466 ανέφερε ότι είχε θέσει το ζήτημα στον Διευθυντή Ειδικών Δυνάμεων, γνωστό ως 1802, αλλά αντί να εξεταστεί ποινική δίωξη, διατάχθηκε μόνο μια αναθεώρηση της επιχειρησιακής τακτικής. Ο πρώην αξιωματικός εξέφρασε τη λύπη του που δεν προσέγγισε ο ίδιος τη στρατιωτική αστυνομία εκείνη την εποχή, αν και ανέφερε τις ανησυχίες του αργότερα, το 2015. «Με προβλημάτιζε βαθιά αυτό που υποψιαζόμουν έντονα ότι ήταν η παράνομη δολοφονία αθώων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών», δήλωσε στην κατάθεσή του.

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η έλλειψη άμεσης ποινικής διερεύνησης, παρά τις σοβαρές ενδείξεις, εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών μηχανισμών ελέγχου και λογοδοσίας. Ο N1466 τόνισε ότι το ζήτημα των εξωδικαστικών εκτελέσεων «δεν περιοριζόταν σε μικρό αριθμό στρατιωτών μιας μόνο υπομονάδας της UKSF1, αλλά ήταν δυνητικά πιο διαδεδομένο και ήταν προφανώς γνωστό σε πολλούς στην UKSF».

Ο αντίκτυπος και η συνέχεια της έρευνας

Άλλες μαρτυρίες στην έρευνα από πρώην αξιωματικούς και έναν αξιωματούχο του Υπουργείου Άμυνας ανέφεραν ότι υπήρχε απογοήτευση μεταξύ των στρατιωτών, καθώς όσοι συλλαμβάνονταν κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων που βασίζονταν σε πληροφορίες, απελευθερώνονταν λίγες ημέρες αργότερα λόγω της αδυναμίας του αφγανικού δικαστικού συστήματος. Ο πρόεδρος της έρευνας, ο ανώτερος δικαστής Τσαρλς Χάντον-Κέιβ, δήλωσε ότι είναι σημαντικό όποιος παραβίασε τον νόμο να παραπεμφθεί στις αρμόδιες αρχές, ενώ το πέπλο της υποψίας να αρθεί από όσους δεν έκαναν τίποτα λάθος.

Ο N1466 υπογράμμισε την ακεραιότητά του, δηλώνοντας: «Δεν ενταχθήκαμε στην UKSF για τέτοιου είδους συμπεριφορά, ξέρετε, νήπια να πυροβολούνται στα κρεβάτια τους ή τυχαίες δολοφονίες. Δεν είναι ειδικό, δεν είναι επίλεκτο, δεν είναι αυτό που πρεσβεύουμε και οι περισσότεροι από εμάς δεν πιστεύω ότι θα το ενέκριναν ή θα το συγκάλυπταν». Η έρευνα για τις σοβαρές αυτές καταγγελίες συνεχίζεται, με στόχο να διαπιστωθεί εάν υπήρξαν αξιόπιστες πληροφορίες για εξωδικαστικές εκτελέσεις, εάν οι μεταγενέστερες έρευνες της στρατιωτικής αστυνομίας διεξήχθησαν σωστά και εάν συγκαλύφθηκαν παράνομες δολοφονίες.