- Ουκρανία: Κενές κρίσιμες κυβερνητικές θέσεις λόγω διαφθοράς.
- Σκάνδαλο 100 εκατ. δολαρίων στην Energoatom προκαλεί δημόσια οργή.
- Υπονομεύονται οι ειρηνευτικές συνομιλίες και η διεθνής εμπιστοσύνη.
- Υποψήφιοι διστάζουν λόγω φόβου νομικών συνεπειών και συγκεντρωτικής εξουσίας.
- Ο Πρόεδρος Ζελένσκι δίνει προτεραιότητα στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Η κυβέρνηση της Ουκρανίας αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην πλήρωση κρίσιμων υπουργικών θέσεων, όπως αυτές του Υπουργού Ενέργειας και Δικαιοσύνης, καθώς και του επικεφαλής του επιτελείου του Προέδρου. Η αδυναμία αυτή οφείλεται σε ένα εκτεταμένο σκάνδαλο διαφθοράς, το οποίο έχει προκαλέσει δημόσια οργή και υπονομεύει τις προσπάθειες του Κιέβου σε μια κρίσιμη περίοδο εν μέσω του πολέμου.
Η αδυναμία της ουκρανικής κυβέρνησης να καλύψει βασικές υπουργικές θέσεις, όπως αυτές της Ενέργειας και της Δικαιοσύνης, καθώς και τη θέση του επικεφαλής του επιτελείου του Προέδρου, αποτελεί συνέχεια μιας περιόδου έντονης πολιτικής αναταραχής που πυροδοτήθηκε από ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς. Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για το Κίεβο, καθώς η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο και επιδιώκει την ενίσχυση της διεθνούς εμπιστοσύνης και την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η κρίση στην πλήρωση των θέσεων
Όπως μεταδίδει το Reuters, η ουκρανική κυβέρνηση δεν διαθέτει ενεργούς υποψηφίους για την κενή θέση του υπουργού Ενέργειας, υπογραμμίζοντας πώς ένα σκάνδαλο διαφθοράς περιπλέκει τις προσπάθειες πλήρωσης βασικών θέσεων σε μια κρίσιμη στιγμή. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι, περισσότερες από τέσσερις εβδομάδες μετά την αποπομπή της Σβιτλάνα Χρίντσουκ και του Γκέρμαν Γκαλουσένκο από υπουργούς Ενέργειας και Δικαιοσύνης αντίστοιχα, οι αντικαταστάτες τους δεν έχουν ακόμη βρεθεί. Επίσης, δεν έχει διορίσει νέο επικεφαλής του επιτελείου του μετά την παραίτηση του Αντρίι Γέρμακ στις 28 Νοεμβρίου, ο οποίος βρισκόταν στο πλευρό του Ζελένσκι πολύ πριν ξεκινήσει ο σχεδόν τετραετής πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μία πηγή ανέφερε ότι αναμενόταν να ονομαστεί γρήγορα αντικαταστάτης της Χρίντσουκ, αλλά «τα πάντα σταμάτησαν» αφού τουλάχιστον τέσσερις πιθανοί υποψήφιοι είτε αποσύρθηκαν είτε κρίθηκαν ακατάλληλοι. Μια δεύτερη πηγή, ανώτερος νομοθέτης, δήλωσε ότι επί του παρόντος «δεν υπάρχουν υποψήφιοι». Η Χρίντσουκ, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, υπηρέτησε μόνο λίγους μήνες ως υπουργός Ενέργειας πριν απολυθεί. Ο Γκαλουσένκο, η φωνή του οποίου καταγράφηκε σε ηχογραφήσεις που δημοσιοποιήθηκαν από τους ανακριτές αλλά δεν του απαγγέλθηκαν κατηγορίες, ήταν υπουργός Ενέργειας από το 2021 έως το 2025 πριν μετακινηθεί στο χαρτοφυλάκιο της Δικαιοσύνης τον Ιούλιο. Και οι δύο έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε αδικοπραγία.
Το σκάνδαλο διαφθοράς και οι επιπτώσεις του
Η υπόθεση διαφθοράς 100 εκατομμυρίων δολαρίων στην κρατική πυρηνική υπηρεσία Energoatom, που αφορά φερόμενες μίζες για συμβόλαια, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την οχύρωση των ουκρανικών ενεργειακών εγκαταστάσεων, έχει προκαλέσει δημόσια οργή και έχει υπονομεύσει τη θέση του Κιέβου στις ειρηνευτικές συνομιλίες που μεσολαβούν οι ΗΠΑ. Η ηγεσία του ενεργειακού τομέα είναι κρίσιμη, καθώς η Ρωσία επιτίθεται σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας και εγκαταστάσεις φυσικού αερίου σε όλη την Ουκρανία με επιθέσεις drones και πυραύλων, προκαλώντας τακτικές διακοπές ρεύματος, νερού και θέρμανσης. Αυτό έχει τροφοδοτήσει τη δημόσια οργή για τις φερόμενες δωροδοκίες που συνδέονται με συμβόλαια στην Energoatom, η οποία διαχειρίζεται εργοστάσια παραγωγής περίπου του μισού ηλεκτρικού ρεύματος της Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι το σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία «δεν είναι χρήσιμο», καθώς πιέζει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί μεγάλες παραχωρήσεις στη Ρωσία για να συμβάλει στον τερματισμό των εχθροπραξιών.
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι κατηγορίες απειλούν επίσης να σπείρουν νέες αμφιβολίες μεταξύ των διεθνών δωρητών στους οποίους το Κίεβο βασίστηκε για οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Η Ουκρανία έχει εντείνει την εκστρατεία κατά της διαφθοράς από τη ρωσική εισβολή του 2022, αλλά έχει ακόμη πολλά να κάνει καθώς ξεκινά τη μακρά διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό που ανησυχεί τους ειδικούς είναι ότι ορισμένοι πιθανοί υποψήφιοι θεωρούνται ακατάλληλοι λόγω πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων, ενώ άλλοι φοβούνται την πλήρη εφαρμογή του νόμου για ένα μικρό λάθος ή δεν αναμένουν να έχουν ουσιαστική επιρροή στις βασικές αποφάσεις, καθώς μεγάλο μέρος της εξουσίας συγκεντρώνεται στην προεδρία.
Η κεντρική εξουσία και οι προκλήσεις
Η κρίση έχει επίσης ανανεώσει την προσοχή στον τρόπο με τον οποίο η λήψη αποφάσεων στην Ουκρανία έχει γίνει βαθιά συγκεντρωτική υπό τον Ζελένσκι και τον Γέρμακ, τον πρώην επικεφαλής της διοίκησής του, ο οποίος βρισκόταν στη θέση από το 2020. Η Olena Prokopenko, ανώτερη συνεργάτιδα στο German Marshall Fund, δήλωσε ότι οι φιλόδοξοι και υψηλής ειδίκευσης υποψήφιοι για κορυφαίες θέσεις αποθαρρύνονται πιθανώς από το γεγονός ότι ο Ζελένσκι βασίζεται σε έναν στενό κύκλο συμμάχων. Ο Andrii Osadchuk, μέλος του κόμματος της αντιπολίτευσης Holos και αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής επιβολής του νόμου του κοινοβουλίου, δήλωσε στο ουκρανικό μέσο NV αυτή την εβδομάδα ότι θα ήταν κρίσιμο να ανατραπεί η αρνητική κληρονομιά ενός ισχυρού προεδρικού γραφείου. Ο Γέρμακ είχε χτίσει τη φήμη ενός διαμεσολαβητή εξουσίας του οποίου η επιρροή ξεπερνούσε κατά πολύ τη μη εκλεγμένη θέση του. Το Holos έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στο κοινοβούλιο στην καταγγελία διαφθοράς υψηλού επιπέδου στην κυβέρνηση. Ο Osadchuk σχολίασε χαρακτηριστικά ότι «πολλοί αξιοπρεπείς άνθρωποι που θα μπορούσαν να ηγηθούν υπουργείων, να διοικήσουν το Γραφείο του Προέδρου ή οτιδήποτε άλλο, απλά δεν είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε αυτό το πολιτικό μπουρδέλο».
Η επόμενη μέρα και οι προοπτικές
Μιλώντας σε δημοσιογράφους την Πέμπτη, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι νομοθέτες και η κυβέρνησή του θα πρέπει να επιταχύνουν την αναζήτηση, αλλά πρόσθεσε ότι δίνει προτεραιότητα στις ειρηνευτικές συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου. Η επιλογή του Ζελένσκι για τον επόμενο κορυφαίο του βοηθό – ή ένα νέο σχήμα για τη διοίκησή του – είναι πιθανό να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εσωτερική πολιτική. Οι επικρατέστεροι υποψήφιοι είναι μέλη της κυβέρνησης ή άλλοι μακροχρόνιοι αξιωματούχοι. Η κρίση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει την προσπάθειά της για την διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τόσο στο εσωτερικό όσο και στους διεθνείς εταίρους της.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
