- Αδιέξοδο στις συνομιλίες για το εδαφικό καθεστώς του Ντονμπάς και της Ζαπορίζια.
- Πρόοδος 95% στη συμφωνία για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας.
- Η Ρωσία απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από το Ντονμπάς.
- Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αναμένει μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρώπης.
- Συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές εντείνουν τη δυσπιστία.
Σε διπλωματικό θρίλερ εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραμένουν σε απόσταση αναπνοής από μια συμφωνία εγγυήσεων, αλλά σε πλήρες αδιέξοδο για το εδαφικό καθεστώς. Παρά την αισιοδοξία του Αμερικανού προέδρου ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται «πολύ κοντά», το Κρεμλίνο σκληραίνει τη στάση του, απαιτώντας την πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από το Ντονμπάς.
| Ζήτημα | Θέση Ουκρανίας / ΗΠΑ | Θέση Ρωσίας |
|---|---|---|
Ζήτημα Εδαφικό Καθεστώς | Θέση Ουκρανίας / ΗΠΑ Πάγωμα στις τρέχουσες γραμμές / Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη | Θέση Ρωσίας Πλήρης αποχώρηση Ουκρανίας από το Ντονμπάς |
Ζήτημα Εγγυήσεις Ασφαλείας | Θέση Ουκρανίας / ΗΠΑ Δέσμευση 50 ετών με ευρωπαϊκή συμμετοχή | Θέση Ρωσίας Απαράδεκτη η ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων |
Ζήτημα Πυρηνικός Σταθμός Ζαπορίζια | Θέση Ουκρανίας / ΗΠΑ Επιστροφή στον ουκρανικό έλεγχο / Σαφές πλαίσιο λειτουργίας | Θέση Ρωσίας Διατήρηση του ελέγχου ως κατεχόμενο έδαφος |
Ζήτημα Ποσοστό Συμφωνίας | Θέση Ουκρανίας / ΗΠΑ 95% ολοκληρωμένο στις εγγυήσεις ασφαλείας | Θέση Ρωσίας Απαίτηση για επίτευξη στόχων διά της βίας |
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας εντατικής διπλωματικής κινητικότητας που αποσκοπεί στον τερματισμό της φονικότερης σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει ότι, ενώ οι εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο θεωρούνται ολοκληρωμένες σε ποσοστό 95%, οι εδαφικές παραχωρήσεις παραμένουν το απόλυτο «αγκάθι», με τη Μόσχα να χρησιμοποιεί τον έλεγχο των υποδομών ως γεωπολιτικό μοχλό πίεσης.
Τα εδαφικά «αγκάθια» και ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προσδιόρισε δύο κρίσιμα ζητήματα που παραμένουν ανεπίλυτα στο πλαίσιο 20 σημείων της ειρηνευτικής πρότασης: τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια και την τύχη της περιοχής του Ντονμπάς. Η ουκρανική πλευρά επιδιώκει τη διατήρηση του ελέγχου των στρατηγικών της υποδομών, ενώ η Ρωσία, η οποία κατέχει περίπου το ένα πέμπτο της ουκρανικής επικράτειας, αρνείται οποιαδήποτε υποχώρηση.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, μετά τις συνομιλίες στη Φλόριντα, παραδέχθηκε ότι υπάρχουν ακόμα «ακανθώδη ζητήματα», παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Η Ουάσιγκτον έχει προτείνει τη δημιουργία μιας ελεύθερης οικονομικής ζώνης ως αντάλλαγμα για την απόσυρση των στρατευμάτων, μια ιδέα που ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ως μη ολοκληρωμένη σε επίπεδο λεπτομερούς σχεδιασμού.
Προτεινόμενο Ζελένσκι: Η Ουκρανία είναι πρόθυμη να αποσύρει το αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ με εγγυήσεις ασφαλείας
Η ρωσική αδιαλλαξία και η απειλή για περαιτέρω απώλειες
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο, μέσω του εκπροσώπου του Ντμίτρι Πεσκόφ, διεμήνυσε ότι η Ουκρανία οφείλει να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα τμήματα του Ντονμπάς που ακόμα ελέγχει. Η Μόσχα προειδοποιεί ότι η άρνηση του Κιέβου να αποδεχθεί αυτούς τους όρους θα οδηγήσει σε περαιτέρω εδαφικές απώλειες, καθώς η Ρωσία συνεχίζει να επιδιώκει τους στόχους της διά της βίας.
Αναλυτές στρατηγικής που παρακολουθούν την υπόθεση επισημαίνουν ότι η ρωσική ρητορική δεν συμπίπτει με τις ειρηνευτικές διαθέσεις που εκφράζει ο Βλαντίμιρ Πούτιν στις επαφές του με τον Αμερικανό πρόεδρο. Η πρόσφατη κλιμάκωση των επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, που άφησε μεγάλα τμήματα του Κιέβου χωρίς ρεύμα εν μέσω παγετού, ενισχύει τη δυσπιστία για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας.
Οι εγγυήσεις ασφαλείας και ο ρόλος της Ευρώπης
Ένα από τα λίγα σημεία σύγκλισης είναι η επίτευξη διμερούς συμφωνίας για τις εγγυήσεις ασφαλείας, με τον Ζελένσκι να ζητά δέσμευση διάρκειας έως και 50 ετών. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένει από τις ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της προσπάθειας, με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επιβεβαίωσε ότι η «Συμμαχία των Προθύμων» θα συναντηθεί στο Παρίσι στις αρχές Ιανουαρίου για να οριστικοποιήσει τις συγκεκριμένες συνεισφορές.
Ωστόσο, η Ρωσία έχει ήδη χαρακτηρίσει απαράδεκτη οποιαδήποτε ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος, γεγονός που περιπλέκει την εφαρμογή οποιασδήποτε εγγύησης. Η έλλειψη εμπιστοσύνης παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο, καθώς το Κίεβο απαιτεί νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις που θα αποτρέψουν μια μελλοντική ρωσική επίθεση.
Η επόμενη μέρα των διαπραγματεύσεων
Εν αναμονή της τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα. Ο Ζελένσκι εμφανίζεται ανοιχτός σε οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει ένα συμφωνημένο πλαίσιο ειρήνης με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Παρόλα αυτά, η κοινή συνισταμένη των αναλύσεων συγκλίνει στο ότι χωρίς αμοιβαίες υποχωρήσεις στο εδαφικό, η ειρήνη παραμένει ένας μακρινός στόχος.
Οι Ουκρανοί πολίτες παραμένουν σκεπτικοί, φοβούμενοι ότι ο πραγματικός στόχος του Πούτιν δεν είναι τα εδάφη, αλλά η καταστροφή της εθνικής τους υπόστασης. Η επόμενη φάση των συνομιλιών θα κρίνει αν η διπλωματική πίεση του Λευκού Οίκου μπορεί να μετουσιωθεί σε μια βιώσιμη και αξιοπρεπή ειρήνη για την Ουκρανία.
