Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για επιτήρηση ψηφοφόρων ενόψει των εκλογών στη Μιανμάρ

Το γραφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ εξέφρασε την έντονη ανησυχία του την Παρασκευή, καθώς η χούντα της Μιανμάρ φέρεται να ασκεί πιέσεις στους πολίτες να ψηφίσουν στις εκλογές του επόμενου μήνα. Υπάρχουν φόβοι ότι τα ηλεκτρονικά μηχανήματα ψηφοφορίας και η επιτήρηση μέσω τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό αντιφρονούντων, σε μια διαδικασία που διεθνείς αξιωματούχοι έχουν ήδη χαρακτηρίσει ως «προσχηματική».

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της ταραχώδους περιόδου που διανύει η Μιανμάρ από το 2021, όταν ο στρατός ανέτρεψε την εκλεγμένη κυβέρνηση της Αούνγκ Σαν Σου Κι, η οποία παραμένει έκτοτε υπό κράτηση. Οι επερχόμενες εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν σε φάσεις από τις 28 Δεκεμβρίου έως τον Ιανουάριο, θεωρούνται από πολλούς διεθνείς παρατηρητές ως μια προσπάθεια της χούντας να νομιμοποιήσει την εξουσία της, εν μέσω συνεχιζόμενης ένοπλης αντίστασης και διεθνών εκκλήσεων για απελευθέρωση της πρώην ηγέτιδας.

Οι ανησυχίες του ΟΗΕ για την επιτήρηση των ψηφοφόρων

Το γραφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ, μέσω του επικεφαλής της ομάδας για τη Μιανμάρ, Τζέιμς Ρόντεχαβερ, εξέφρασε την Παρασκευή από τη Γενεύη σοβαρές επιφυλάξεις για τη διαφάνεια και την ελευθερία των επερχόμενων εκλογών. Όπως μεταδίδει το Reuters, η κύρια ανησυχία εστιάζεται στην πιθανή χρήση ηλεκτρονικών μηχανημάτων ψηφοφορίας και τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση των ψηφοφόρων. Ο Ρόντεχαβερ τόνισε ότι υπάρχει «πραγματική ανησύχια ότι αυτή η τεχνολογία ηλεκτρονικής επιτήρησης θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση του τρόπου ψηφοφορίας των ανθρώπων», επιτρέποντας στις αρχές να εντοπίζουν ποιοι ψηφίζουν και ποιον επιλέγουν.

Επιπλέον, ο Ρόντεχαβερ υπογράμμισε ότι τα ηλεκτρονικά μηχανήματα ψηφοφορίας δεν επιτρέπουν στους πολίτες να αφήσουν το ψηφοδέλτιό τους κενό ή να το ακυρώσουν, γεγονός που τους αναγκάζει να επιλέξουν έναν υποψήφιο. Αυτή η πρακτική, σε συνδυασμό με την επιτήρηση, εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την αυθεντικότητα της εκλογικής διαδικασίας και την ελευθερία της επιλογής των πολιτών.

Πιέσεις, αναγκαστική συμμετοχή και συλλήψεις

Η ομάδα του OHCHR επαληθεύει αναφορές σύμφωνα με τις οποίες κάτοικοι σε αμφισβητούμενες περιοχές αναγκάζονται να παρακολουθήσουν στρατιωτικές εκπαιδευτικές συνεδρίες για τη χρήση των ηλεκτρονικών μηχανημάτων ψηφοφορίας. Μετά από αυτές τις εκπαιδεύσεις, ορισμένοι συμμετέχοντες προειδοποιήθηκαν από ένοπλες ομάδες να μην ψηφίσουν, δημιουργώντας μια δύσκολη κατάσταση για τους πολίτες που βρίσκονται «ανάμεσα σε δύο πλευρές». Το γραφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει επίσης λάβει αναφορές για εκτοπισμένους πληθυσμούς που διατάχθηκαν από τον στρατό να επιστρέψουν στα χωριά τους για να ψηφίσουν.

Στο μεταξύ, οι αρχές έχουν προχωρήσει σε συλλήψεις τριών νέων που ανάρτησαν αφίσες που απεικόνιζαν μια κάλπη με μια σφαίρα, ένα σαφές μήνυμα διαμαρτυρίας. Η χούντα της Μιανμάρ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι είχε δώσει χάρη σε χιλιάδες κρατούμενους προκειμένου να τους επιτρέψει να ψηφίσουν, μια κίνηση που είχε επίσης προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις.

Διεθνείς αντιδράσεις και η στάση των ΗΠΑ

Διεθνείς αξιωματούχοι έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες για τις σταδιακές εκλογές της Μιανμάρ, χαρακτηρίζοντάς τες ως «προσχηματική άσκηση» που αποσκοπεί στη νομιμοποίηση της στρατιωτικής κυριαρχίας μετά την ανατροπή της δημοκρατικής κυβέρνησης το 2021. Η αγορά και οι αναλυτές φαίνεται να προεξοφλούν ότι αυτές οι εκλογές θα ενισχύσουν περαιτέρω την εξουσία της χούντας, χωρίς να επιφέρουν ουσιαστικές δημοκρατικές αλλαγές, γεγονός που ανησυχεί τους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σε μια αμφιλεγόμενη κίνηση, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει το καθεστώς προσωρινής νομικής προστασίας για τους πολίτες της Μιανμάρ στις Ηνωμένες Πολιτείες, υποστηρίζοντας ότι μπορούν πλέον να επιστρέψουν με ασφάλεια, επικαλούμενη τις προγραμματισμένες εκλογές της χούντας ως σημάδι βελτίωσης. Το OHCHR προτρέπει τις Ηνωμένες Πολιτείες να επανεξετάσουν αυτή την απόφαση, καθώς οι συνθήκες στη χώρα παραμένουν επισφαλείς. Ο εκπρόσωπος της χούντας, Ζαβ Μιν Τουν, είχε προηγουμένως χαρακτηρίσει την ανακοίνωση των ΗΠΑ ως θετικό σημάδι, καλωσορίζοντας τους πολίτες του εξωτερικού να επιστρέψουν για να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία.

Η επόμενη μέρα για τη Μιανμάρ

Οι επερχόμενες εκλογές στη Μιανμάρ, υπό τη σκιά των σοβαρών καταγγελιών για πίεση και επιτήρηση των ψηφοφόρων, αναμένεται να εντείνουν περαιτέρω την πολιτική αστάθεια και τις ανθρωπιστικές προκλήσεις στη χώρα. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με τον ΟΗΕ να συνεχίζει να ζητά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την επιστροφή στη δημοκρατία. Η στάση των ΗΠΑ, παρά τις εκκλήσεις του ΟΗΕ, προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο πολυπλοκότητας στην ήδη τεταμένη κατάσταση, με τους πολίτες να βρίσκονται αντιμέτωποι με δύσκολες επιλογές και πιέσεις από πολλαπλές πλευρές.