Μιανμάρ: Εκλογές υπό το καθεστώς φόβου – Καταστολή εν μέσω εμφυλίου πολέμου

Σε κλίμα έντονου φόβου και γενικευμένης καταστολής ξεκινά την Κυριακή η εκλογική διαδικασία στη Μιανμάρ, την οποία η διεθνή κοινότητα χαρακτηρίζει ως «προσχηματική» για την εδραίωση της χούντας. Με τη χώρα να σπαράσσεται από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα της συμμετοχής υπό την απειλή συλλήψεων ή της αναγκαστικής επιστράτευσης.

Αυτή η εκλογική αναμέτρηση έρχεται ως η κορύφωση μιας περιόδου πολιτικής αστάθειας και βίας που ξεκίνησε με το πραξικόπημα του 2021, όταν ο στρατός ανέτρεψε την εκλεγμένη κυβέρνηση της Αούνγκ Σαν Σου Κι. Τεχνικά, η πρόκληση για το καθεστώς έγκειται στην προσπάθεια μετάβασης από τη στρατιωτική διοίκηση σε ένα ελεγχόμενο πολιτικό πλαίσιο, το οποίο όμως στερείται δημοκρατικής νομιμοποίησης και διεθνούς αναγνώρισης.

Η απουσία της παραδοσιακής «εκλογικής ενέργειας»

Σε αντίθεση με τις ιστορικές αναμετρήσεις του 2015 και του 2020, η τρέχουσα προεκλογική περίοδος στερείται της ζωντάνιας και του ενθουσιασμού του παρελθόντος. Κάτοικοι της Γιανγκόν και του Μανταλέι αναφέρουν ότι οι δρόμοι δεν είναι πλέον γεμάτοι με τις κόκκινες σημαίες του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία (NLD), ενώ οι συγκεντρώσεις είναι ελάχιστες και διεξάγονται υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Όπως μεταδίδει το Reuters, η μοναδική ορατή δραστηριότητα είναι η τοποθέτηση διαφημιστικών πινακίδων από το Κόμμα Ένωσης, Αλληλεγγύης και Ανάπτυξης (USDP), το οποίο στηρίζεται από τις ένοπλες δυνάμεις.

Το δίλημμα των πολιτών: Φόβος για την κάλπη και την αποχή

Η συμμετοχή στις εκλογές δεν αποτελεί για πολλούς πράξη πολιτικής βούλησης, αλλά μέσο επιβίωσης. Πολλοί πολίτες εκφράζουν την ανησυχία ότι η αποχή θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιορισμούς στις μετακινήσεις, συλλήψεις ή ακόμα και στην ένταξή τους στο πρόγραμμα αναγκαστικής επιστράτευσης που ενεργοποίησε η στρατιωτική χούντα το 2024. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες που να επιβάλλουν την ψήφο, οι φήμες για αντίποινα σε βάρος όσων απέχουν έχουν προκαλέσει κλίμα τρομοκρατίας στον πληθυσμό.

Διεθνής καταδίκη και ανθρωπιστική κρίση

Ο ΟΗΕ και οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν απορρίψει τη διαδικασία, χαρακτηρίζοντάς την ως μια προσπάθεια του στρατού να εδραιώσει την κυριαρχία του μέσω πολιτικών αντιπροσώπων. Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, δήλωσε ότι οι εκλογές διεξάγονται σε ένα περιβάλλον βίας και καταστολής, ενώ οι πολίτες δέχονται απειλές τόσο από τις αρχές όσο και από ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης. Η χώρα παραμένει βυθισμένη σε έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει προκαλέσει ανθρωπιστική καταστροφή και μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών.

Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές και κύκλους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η εκλογική αυτή διαδικασία δεν αποτελεί επιστροφή στη δημοκρατία, αλλά μια στρατηγική εξόδου της χούντας από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να αποκτήσει ένα επίφαμμα νομιμότητας. Η πρόβλεψη των ειδικών είναι ότι η διαδικασία θα βαθύνει το χάσμα στην κοινωνία, καθώς η έλλειψη ανεξάρτητων παρατηρητών και η καταστολή της αντιπολίτευσης καθιστούν το αποτέλεσμα προδιαγεγραμμένο.

Η επόμενη μέρα και η στρατηγική της χούντας

Η εκλογική διαδικασία θα διεξαχθεί σε τρεις φάσεις, ξεκινώντας από την Κυριακή και συνεχίζοντας στις 11 και 25 Ιανουαρίου, καλύπτοντας 265 από τους 330 δήμους της χώρας. Το καθεστώς υποστηρίζει ότι οι εκλογές αποτελούν το μοναδικό μονοπάτι για την επιστροφή σε ένα νομικό πλαίσιο, ωστόσο η απουσία ημερομηνίας για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εντείνει την αβεβαιότητα. Η επόμενη μέρα αναμένεται να βρει τη Μιανμάρ ακόμα πιο απομονωμένη διεθνώς, με την εσωτερική αντίσταση να παραμένει ενεργή παρά την έντονη στρατιωτική πίεση.