Μαυριτανία: Εγκλωβισμένοι χιλιάδες μετανάστες μετά τη συμφωνία με την ΕΕ για το μεταναστευτικό

Χιλιάδες μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι στη Μαυριτανία, καθώς η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση οδήγησε σε σκληρή καταστολή των παράτυπων διελεύσεων προς τα Κανάρια Νησιά. Όπως αναφέρει το Reuters, οι αφίξεις μειώθηκαν κατά 59% το 2025, ενώ οι καταγγελίες για βίαιες απελάσεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυξάνονται δραματικά.

Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μεταφέρει τον έλεγχο των συνόρων της σε τρίτες χώρες διέλευσης δεν είναι νέα, ωστόσο η περίπτωση της Μαυριτανίας αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα παραδείγματα. Η συμφωνία, η οποία υπεγράφη στις αρχές του 2024, ήρθε ως απάντηση στο ρεκόρ των 46.843 αφίξεων στα Κανάρια Νησιά το προηγούμενο έτος, μετατρέποντας τη Μαυριτανία σε κομβικό σημείο ελέγχου των μεταναστευτικών ροών από τη Δυτική Αφρική.

Η δραστική μείωση των ροών και οι επιπτώσεις

Σύμφωνα με στοιχεία από το Υπουργείο Εσωτερικών της Ισπανίας, οι δυνάμεις ασφαλείας της Μαυριτανίας έχουν αναχαιτίσει περίπου 13.500 σκάφη από την αρχή του 2024. Η ένταση της αστυνόμευσης είχε ως αποτέλεσμα οι αφίξεις στο αρχιπέλαγος των Καναρίων να σημειώσουν πτώση της τάξης του 59% έως τον Οκτώβριο του 2025. Την ίδια στιγμή, οι απελάσεις από τη Μαυριτανία σχεδόν διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τις 28.125 περιπτώσεις μόνο το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον για ανθρώπους όπως ο Moktar Diallo από το Μάλι, ο οποίος εργάζεται πλέον σε σκληρές συνθήκες στην παραγωγή τούβλων στο Νουακσότ, προσπαθώντας να αποφύγει τις συλλήψεις. Οι μετανάστες αναφέρουν ότι η αστυνομία πραγματοποιεί καθημερινές εφόδους, ενώ πολλοί οδηγούνται στα σύνορα με το Μάλι ή τη Σενεγάλη χωρίς τις απαραίτητες νομικές διαδικασίες.

Καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Οργανώσεις όπως η Human Rights Watch κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, κάνοντας λόγο για πάνω από 70 τεκμηριωμένες περιπτώσεις παραβιάσεων. Οι αναφορές περιλαμβάνουν ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια και σεξουαλική βία από τις δυνάμεις ασφαλείας της Μαυριτανίας. Η Lauren Seibert, ερευνήτρια της οργάνωσης, επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ ύψους 210 εκατομμυρίων ευρώ χρησιμοποιείται ουσιαστικά για να «κάνουν οι τρίτες χώρες τη βρώμικη δουλειά», αγνοώντας την ιεραρχία ανθρώπων και τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι η καταστολή δεν σταματά τη μετανάστευση, αλλά την καθιστά πιο επικίνδυνη. Η αγορά των διακινητών φαίνεται να προσαρμόζεται, αναζητώντας νέες, πιο θανατηφόρες διαδρομές από τη Γκάμπια και τη Γουινέα, καθώς η παραδοσιακή οδός της Μαυριτανίας έχει σχεδόν κλείσει. Ήδη, τα στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού δείχνουν αύξηση των σκαφών που ξεκινούν από νοτιότερες περιοχές, αυξάνοντας τις πιθανότητες για τραγωδίες όπως αυτή που σημειώθηκε νότια της Χρυσής.

Η επόμενη μέρα και οι νέες διαδρομές

Παρά την παρουσία 40 Ισπανών αξιωματικών της αστυνομίας και της Πολιτοφυλακής στη Μαυριτανία, εξοπλισμένων με ελικόπτερα και σκάφη επιτήρησης, η ρίζα του προβλήματος παραμένει. Στο Μάλι, οι συγκρούσεις με τζιχαντιστικές ομάδες και η έλλειψη εργασίας αναγκάζουν χιλιάδες ανθρώπους να αναζητήσουν διέξοδο, με τη Μαυριτανία να φιλοξενεί ήδη 500.000 Μαλιανούς πρόσφυγες, εν μέσω των εκκλήσεων για μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής συνθήκης για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρίσκεται στο επίκεντρο των προγραμμάτων της, ωστόσο η πραγματικότητα στο πεδίο δείχνει μια διαφορετική εικόνα. Όσο οι νόμιμες οδοί παραμένουν κλειστές, ο κίνδυνος για νέα ναυάγια σε ακόμη πιο απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές παραμένει εξαιρετικά υψηλός, καθώς οι μετανάστες αναγκάζονται να επιλέξουν μεγαλύτερα και πιο επικίνδυνα ταξίδια στον Ατλαντικό.