- Ο Πρόεδρος Λουκασένκο δεσμεύτηκε να σταματήσει τα μπαλόνια προς τη Λιθουανία.
- Η συμφωνία προέκυψε μετά από συνομιλίες με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ, Τζον Κόουλ.
- Τα μπαλόνια χρησιμοποιούνταν για λαθρεμπόριο και έκλεισαν επανειλημμένα το αεροδρόμιο του Βίλνιους.
- Η Λιθουανία είχε κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «υβριδική επίθεση».
Ο απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, Τζον Κόουλ, δήλωσε σήμερα Σάββατο ότι ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, υποσχέθηκε να σταματήσει τις πτήσεις μετεωρολογικών μπαλονιών από τη χώρα του προς τη Λιθουανία. Αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά από συνομιλίες δύο ημερών στο Βίλνιους, με τον Κόουλ να εκφράζει την πεποίθηση ότι ο Λουκασένκο «ειλικρινά προσπαθεί να ηρεμήσει την κατάσταση» και επιθυμεί «κανονικές σχέσεις με τους γείτονές του».
Η συμφωνία για τον τερματισμό των πτήσεων μπαλονιών αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη σε μια περίοδο έντασης μεταξύ Λευκορωσίας και Λιθουανίας, καθώς οι τελευταίες κατηγορίες για «υβριδική επίθεση» είχαν οδηγήσει σε κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει επανειλημμένες διακοπές λειτουργίας του αεροδρομίου του Βίλνιους και κατηγορίες για λαθρεμπόριο τσιγάρων, δημιουργώντας ένα τεταμένο διπλωματικό κλίμα που απαιτούσε άμεση παρέμβαση.
Η συμφωνία και το παρασκήνιο
Ο Τζον Κόουλ, απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε το Σάββατο, επικαλούμενος το Reuters, ότι ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, δεσμεύτηκε να λάβει μέτρα για να σταματήσει την είσοδο μετεωρολογικών μπαλονιών στον εναέριο χώρο της Λιθουανίας. Ο Κόουλ, ο οποίος είχε επισκεφθεί τη Λευκορωσία για συνομιλίες με τον Λουκασένκο, δήλωσε στο Reuters στο Βίλνιους, μετά από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων, ότι ο Λουκασένκο «συμφώνησε πρόσφατα να κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσει τα μπαλόνια». Αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά από μήνες κατά τους οποίους τα μπαλόνια, που χρησιμοποιούνται από λαθρέμπορους τσιγάρων, προκάλεσαν περισσότερες από δώδεκα αναστολές λειτουργίας του αεροδρομίου του Βίλνιους.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η σταθερότητα τέτοιων δεσμεύσεων, δεδομένης της προηγούμενης στάσης του Λουκασένκο. Ο Κόουλ, ωστόσο, εξέφρασε την αισιοδοξία του, δηλώνοντας: «Πιστεύω ότι ο πρόεδρος της Λευκορωσίας προσπαθεί ειλικρινά να ηρεμήσει την κατάσταση. Νομίζω ότι θα χρειαστεί λίγος χρόνος, αλλά πιστεύω ότι μπορεί να επιλυθεί. Θέλει κανονικές σχέσεις με τους γείτονές του – έτσι με διαβεβαιώνει». Επιπλέον, ο απεσταλμένος τόνισε ότι και οι δύο πλευρές καταβάλλουν προσπάθειες: «Ξέρω ότι η Λιθουανία έχει κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσει τους παραλήπτες των τσιγάρων. Οπότε νομίζω ότι και οι δύο πλευρές εργάζονται».
Οι κατηγορίες για υβριδική επίθεση και οι επιπτώσεις
Η Λιθουανία είχε κατηγορήσει τη Λευκορωσία ότι διεξάγει μια «υβριδική επίθεση» διευκολύνοντας αυτή τη δραστηριότητα και είχε κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το ζήτημα, ζητώντας από το κοινοβούλιο να εγκρίνει στρατιωτική υποστήριξη για την αστυνομία και τους συνοριοφύλακες για την αντιμετώπιση των λαθρεμπόρων. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Λουκασένκο είχε δηλώσει ότι η Λιθουανία «υπερβάλλει» το πρόβλημα, μια δήλωση που είχε εντείνει περαιτέρω τις σχέσεις. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε δηλώσει την 1η Δεκεμβρίου ότι η κατάσταση στα σύνορα επιδεινώνεται και χαρακτήρισε τις εισβολές μπαλονιών ως «εντελώς απαράδεκτη υβριδική επίθεση» από τη Λευκορωσία.
Τι αναμένεται στη συνέχεια
Η δέσμευση του Λουκασένκο σηματοδοτεί μια πιθανή αποκλιμάκωση σε μια κατάσταση που έχει προκαλέσει σημαντικές διαταραχές στην εναέρια κυκλοφορία και έχει επιβαρύνει τις διμερείς σχέσεις. Η Λιθουανία, η οποία έχει δει το αεροδρόμιο του Βίλνιους να κλείνει επανειλημμένα λόγω των μπαλονιών, αναμένεται να παρακολουθήσει στενά την τήρηση της συμφωνίας. Η επιτυχία αυτής της δέσμευσης θα εξαρτηθεί από την πρακτική εφαρμογή των μέτρων που θα λάβει η Λευκορωσία και την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών και από τις δύο πλευρές για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου.
