Κογκρέσο: Νομοθέτες εξετάζουν περίληψη εντολής του Πενταγώνου για πλήγματα στην Καραϊβική

Αμερικανοί νομοθέτες έχουν λάβει μια περίληψη εγγράφου του Πενταγώνου που περιγράφει την εκστρατεία της κυβέρνησης Τραμπ για πλήγματα σε σκάφη διακίνησης ναρκωτικών στην Καραϊβική. Το έγγραφο θεωρείται κεντρικό στην έρευνα για μια επιχείρηση της 2ας Σεπτεμβρίου, κατά την οποία ο αμερικανικός στρατός κατέστρεψε ένα ύποπτο σκάφος, σκοτώνοντας 11 φερόμενους διακινητές, συμπεριλαμβανομένων δύο που επέζησαν του αρχικού πλήγματος και φέρεται να δέχθηκαν δεύτερο πλήγμα.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της αυξανόμενης ανησυχίας του Κογκρέσου σχετικά με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της κυβέρνησης Τραμπ στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε δεκάδες θανάτους. Η διερεύνηση επικεντρώνεται στην νομιμότητα των πληγμάτων, ιδίως όταν αυτά αφορούν επιζώντες, και στον ρόλο ανώτατων αξιωματούχων του Πενταγώνου.

Η έρευνα του Κογκρέσου και το επίμαχο έγγραφο

Μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ εξέτασαν πρόσφατα μια δισέλιδη περίληψη ενός εγγράφου του Πενταγώνου, γνωστού ως εκτελεστική εντολή (EXORD). Το έγγραφο αυτό περιγράφει σε γενικές γραμμές την αλυσίδα διοίκησης, το ποιος έχει την εξουσία να δίνει εντολή για πλήγματα και πώς η διοίκηση χρησιμοποιεί πληροφορίες για τον εντοπισμό στόχων, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που είναι εξοικειωμένες με το θέμα. Η περίληψη κοινοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Κογκρέσο τον Οκτώβριο του 2025 και οι νομοθέτες έχουν ζητήσει το πλήρες έγγραφο, το οποίο παραμένει αδιευκρίνιστο αν θα παραδοθεί.

Το δεύτερο πλήγμα και οι νομικές προεκτάσεις

Η έρευνα επικεντρώνεται σε μια επιχείρηση της 2ας Σεπτεμβρίου 2025, κατά την οποία ο αμερικανικός στρατός κατέστρεψε ένα ύποπτο σκάφος διακίνησης ναρκωτικών στην Καραϊβική. Το περιστατικό περιελάμβανε ένα δεύτερο πλήγμα εναντίον του σκάφους, αφού υπήρξαν επιζώντες από την αρχική επίθεση, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα της ενέργειας και τον ρόλο του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ. Το δεύτερο αυτό πλήγμα, το οποίο διατάχθηκε από τον ναύαρχο Φρανκ Μπράντλεϊ, έχει οδηγήσει ορισμένους νομοθέτες να υποστηρίξουν ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να έχουν παραβιάσει τον νόμο του πολέμου, ο οποίος απαγορεύει στον στρατό να πυροβολεί ναυαγούς. Το εγχειρίδιο του ίδιου του Πενταγώνου αναφέρει επίσης ότι «οι εντολές για πυροβολισμό ναυαγών θα ήταν σαφώς παράνομες». Κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου έχουν ήδη διατυπωθεί μετά από αυτά τα πλήγματα.

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διάκριση μεταξύ εγκληματικής δραστηριότητας και ένοπλης σύγκρουσης είναι κρίσιμη, καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει χαρακτηρίσει τις επιθέσεις ως μέρος ενός πολέμου με καρτέλ ναρκωτικών. Ωστόσο, η δολοφονία υπόπτων διακινητών που δεν αποτελούν άμεση απειλή θα μπορούσε να θεωρηθεί φόνος βάσει του αμερικανικού και διεθνούς δικαίου. Ο ναύαρχος Μπράντλεϊ αναμένεται να δηλώσει ότι οι επιζώντες ήταν νόμιμοι στόχοι για δεύτερο πλήγμα, καθώς το σκάφος τους εξακολουθούσε να πιστεύεται ότι περιείχε παράνομα ναρκωτικά, όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ. Οι επιζώντες ήταν νόμιμοι στόχοι, είναι η γραμμή άμυνας.

Οι αντιδράσεις και η προβολή του βίντεο

Ο υπουργός Άμυνας Χέγκσεθ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι δεν ήταν προσωπικά μάρτυρας του δεύτερου πλήγματος, αν και η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέιβιτ, ανέφερε ότι ο Χέγκσεθ είχε εξουσιοδοτήσει τον Μπράντλεϊ να το πραγματοποιήσει. Το Κογκρέσο διερευνά τον τρόπο διεξαγωγής του δεύτερου πλήγματος, την αιτιολογία της διοίκησης για την έναρξη του και το αν ο Μπράντλεϊ συμβουλεύτηκε τον Χέγκσεθ πριν δώσει την εντολή. Οι νομοθέτες υποστηρίζουν ότι η περίληψη δεν προσφέρει αρκετές λεπτομέρειες και ότι μόνο το πλήρες έγγραφο θα μπορούσε να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα.

Το Πεντάγωνο έχει παράσχει πρόσβαση σε ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που ζήτησε το Κογκρέσο: το πλήρες, αμοντάριστο βίντεο του πλήγματος της 2ας Σεπτεμβρίου. Μια επιλεγμένη ομάδα νομοθετών το παρακολούθησε στο Καπιτώλιο την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης από αξιωματούχους του Πενταγώνου. Ο Δημοκρατικός Βουλευτής Τζιμ Χάιμς, συμπρόεδρος της Μόνιμης Ειδικής Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής, δήλωσε ότι «αυτό που είδα σε αυτό το δωμάτιο ήταν ένα από τα πιο ανησυχητικά πράγματα που έχω δει στην πορεία μου στη δημόσια υπηρεσία». Ο Χάιμς υπογράμμισε ότι «δύο άτομα σε εμφανή δυσχέρεια, χωρίς κανένα μέσο κίνησης, με ένα κατεστραμμένο σκάφος, σκοτώθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Το μέλλον της έρευνας και οι επόμενες κινήσεις

Συνολικά, έχουν πραγματοποιηθεί 20 στρατιωτικά πλήγματα των ΗΠΑ στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό εναντίον ύποπτων σκαφών διακίνησης ναρκωτικών φέτος, τα οποία έχουν σκοτώσει περισσότερα από 80 άτομα. Η έρευνα του Κογκρέσου αναμένεται να συνεχιστεί, με τους νομοθέτες να πιέζουν για πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία. Η έρευνα για τα πλήγματα σε πλοία αναμένεται να ενταθεί. Το Πεντάγωνο δεν έχει απαντήσει ακόμη σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με την παράδοση του πλήρους εγγράφου, ενώ οι πρόεδροι των επιτροπών ενόπλων δυνάμεων της Γερουσίας και της Βουλής δεν έχουν επίσης απαντήσει σε αίτημα για σχολιασμό. Η έκβαση αυτής της έρευνας θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εξωτερική πολιτική και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ.