- Ο Πρόεδρος Φοστέν-Αρκάνζ Τουαντέρα διεκδικεί τρίτη θητεία στις εκλογές της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας.
- Η υποψηφιότητά του ακολουθεί συνταγματικό δημοψήφισμα του 2023 που κατάργησε το όριο θητειών.
- Η Ρωσία παρέχει στρατιωτική στήριξη στον Τουαντέρα με αντάλλαγμα πρόσβαση σε φυσικούς πόρους.
- Η αντιπολίτευση, με επικεφαλής δύο πρώην πρωθυπουργούς, αμφισβητεί τη νομιμότητα της διαδικασίας.
- Τα προσωρινά εκλογικά αποτελέσματα αναμένονται έως τις 5 Ιανουαρίου 2026.
Ο Πρόεδρος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, Φοστέν-Αρκάνζ Τουαντέρα, επιδιώκει τρίτη θητεία στις εθνικές εκλογές της Κυριακής, προβάλλοντας τα κέρδη ασφαλείας που επιτεύχθηκαν με τη βοήθεια Ρώσων μισθοφόρων και Ρουαντέζων στρατιωτών. Η υποψηφιότητά του ακολουθεί ένα συνταγματικό δημοψήφισμα του 2023 που κατάργησε το όριο θητειών, προκαλώντας αντιδράσεις από τους επικριτές του.
| Στοιχείο | Περιγραφή |
|---|---|
| Εκλογική Ημερομηνία | Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2025 |
| Υποψήφιος Πρόεδρος | Φοστέν-Αρκάνζ Τουαντέρα |
| Αντιπολίτευση | Έξι υποψήφιοι, μεταξύ των οποίων οι Anicet-Georges Dologuele και Henri-Marie Dondra |
| Συνταγματικό Δημοψήφισμα | 2023 (κατάργηση ορίου θητειών) |
| Προσωρινά Αποτελέσματα | Αναμένονται έως 5 Ιανουαρίου 2026 |
| Πιθανός Β' Γύρος Προεδρικών | 15 Φεβρουαρίου 2026 |
| Πιθανός Β' Γύρος Νομοθετικών | 5 Απριλίου 2026 |
| Εξωτερική Στήριξη | Ρώσοι μισθοφόροι (Wagner) και Ρουαντέζοι στρατιώτες |
| Πρόσβαση σε Πόρους | Χρυσός, διαμάντια, λίθιο, ουράνιο |
Αυτή η εκλογική αναμέτρηση έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου έντονης πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, με το συνταγματικό δημοψήφισμα του 2023 να αποτελεί κομβικό σημείο. Η κατάργηση του ορίου θητειών για τον πρόεδρο Φοστέν-Αρκάνζ Τουαντέρα έχει αλλάξει ριζικά το πολιτικό τοπίο, δημιουργώντας ένα πλαίσιο όπου η συνέχεια στην εξουσία αποτελεί κεντρικό διακύβευμα, εν μέσω διεθνών ανησυχιών για τη δημοκρατική διαφάνεια.
Η εκλογική διαδικασία και οι υποψήφιοι
Ο Πρόεδρος Φοστέν-Αρκάνζ Τουαντέρα, ένας 68χρονος μαθηματικός, επιδιώκει την επανεκλογή του στις εθνικές εκλογές που διεξάγονται την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2025, όπως μεταδίδει το Reuters. Η αντιπολίτευση αποτελείται από έξι υποψηφίους, με επικεφαλής δύο πρώην πρωθυπουργούς, τον Ανισέτ-Ζορζ Ντολογκελέ και τον Ανρί-Μαρί Ντοντρά. Και οι δύο άνδρες επέζησαν προσπαθειών των υποστηρικτών του Τουαντέρα να τους αποκλείσουν από τη διαδικασία, με την αιτιολογία ότι κατείχαν ξένη υπηκοότητα.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι Ντολογκελέ και Ντοντρά παραμένουν στο ψηφοδέλτιο. Ωστόσο, ο Τουαντέρα θεωρείται το φαβορί λόγω του ελέγχου του στους κρατικούς θεσμούς και των ανώτερων οικονομικών του πόρων, σύμφωνα με αναλυτές. Η Human Rights Watch δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι οι προκλήσεις στις υποψηφιότητες των Ντολογκελέ και Ντοντρά «ευθυγραμμίστηκαν με ένα εμφανές μοτίβο διοικητικών ελιγμών που έχει δυσανάλογα εμποδίσει τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης, ευνοώντας παράλληλα το κυβερνών Κόμμα Ενωμένων Καρδιών».
Ο ρόλος της Ρωσίας και οι γεωπολιτικές διαστάσεις
Η πιθανή νίκη του Τουαντέρα, η οποία θεωρείται το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τα συμφέροντα της Ρωσίας στην περιοχή. Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία έγινε το 2018 η πρώτη χώρα στη Δυτική και Κεντρική Αφρική που υποδέχθηκε τους Ρώσους μισθοφόρους της Wagner, ένα βήμα που ακολούθησαν αργότερα και άλλες χώρες όπως το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και ο Νίγηρας. Η Μόσχα έχει ανταλλάξει βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας με πρόσβαση σε πολύτιμους φυσικούς πόρους, όπως ο χρυσός και τα διαμάντια.
Επιπλέον, ο Τουαντέρα προσφέρει πρόσβαση στα αποθέματα λιθίου και ουρανίου της χώρας σε όποιον ενδιαφέρεται, γεγονός που υπογραμμίζει την γεωπολιτική σημασία της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Πολιτικοί αναλυτές και διεθνείς παρατηρητές εκφράζουν την άποψη ότι η αναμενόμενη νίκη του Τουαντέρα θα ενισχύσει περαιτέρω τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή, καθώς η Μόσχα έχει ανταλλάξει στρατιωτική βοήθεια με πρόσβαση σε πολύτιμους φυσικούς πόρους, όπως ο χρυσός και τα διαμάντια. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα περίπλοκο γεωπολιτικό παζλ, όπου η σταθερότητα συνδέεται άμεσα με εξωτερικές επιρροές.
Πρόοδοι στην ασφάλεια και οι εναπομένουσες προκλήσεις
Η χώρα είναι πιο ασφαλής τώρα, μετά την υπογραφή αρκετών ειρηνευτικών συμφωνιών με ομάδες ανταρτών από τον Τουαντέρα φέτος. Δύο χρόνια νωρίτερα, το 2020, η Ρουάντα είχε αναπτύξει στρατεύματα για να στηρίξει την κυβέρνηση Τουαντέρα, καθώς ομάδες ανταρτών απειλούσαν την πρωτεύουσα και προσπαθούσαν να διαταράξουν τις εκλογές, εμποδίζοντας τελικά την ψηφοφορία σε 800 εκλογικά τμήματα, δηλαδή το 14% του συνόλου.
Ωστόσο, αυτά τα κέρδη παραμένουν εύθραυστα. Οι αντάρτες δεν έχουν πλήρως αφοπλιστεί, η επανένταξη είναι ελλιπής και οι εισβολές μαχητών από το γειτονικό Σουδάν τροφοδοτούν την ανασφάλεια στην ανατολική περιοχή. Μια ομαλή εκλογική διαδικασία θα μπορούσε να ενισχύσει τον ισχυρισμό του Τουαντέρα ότι η σταθερότητα επιστρέφει, κάτι που ενισχύθηκε πέρυσι με την άρση του εμπάργκο όπλων από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και την άρση ξεχωριστού εμπάργκο στις εξαγωγές διαμαντιών.
Οι αντιδράσεις και η επόμενη μέρα
Πέρα από τον προεδρικό αγώνα, οι εκλογές της Κυριακής καλύπτουν νομοθετικές, περιφερειακές και δημοτικές θέσεις. Τα προσωρινά αποτελέσματα αναμένονται έως τις 5 Ιανουαρίου 2026. Εάν κανένας υποψήφιος δεν λάβει περισσότερο από το 50% των ψήφων, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 15 Φεβρουαρίου 2026, ενώ οι δεύτεροι γύροι των νομοθετικών εκλογών θα πραγματοποιηθούν στις 5 Απριλίου 2026.
Η Pangea-Risk, μια συμβουλευτική εταιρεία, έγραψε σε σημείωμα προς τους πελάτες της ότι ο κίνδυνος αναταραχών μετά τις εκλογές είναι υψηλός, καθώς οι αντίπαλοι είναι πιθανό να αμφισβητήσουν την αναμενόμενη νίκη του Τουαντέρα. Τον Νοέμβριο, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παρέτεινε την εντολή της ειρηνευτικής του αποστολής, μια απόφαση στην οποία οι ΗΠΑ αντιτάχθηκαν, ζητώντας μικρότερη παράταση και παράδοση της ασφάλειας στην Μπανγκί.
