- Το Ισραήλ δημοσίευσε σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση της εξόρυξης στη Νεκρά Θάλασσα.
- Στόχος είναι η αύξηση των κρατικών εσόδων από 35% σε 50% και η προστασία του περιβάλλοντος.
- Η άδεια της ICL Group λήγει το 2030, με την εταιρεία να διεκδικεί εκ νέου την παραχώρηση.
- Ο νόμος επιδιώκει να προωθήσει τον ανταγωνισμό και να προσελκύσει διεθνείς επενδυτές.
- Δίνεται έμφαση στην υπεύθυνη χρήση των φυσικών πόρων για τις μελλοντικές γενιές.
Το Ισραήλ δημοσίευσε ένα προσχέδιο νόμου που στοχεύει στην ενίσχυση των κρατικών εσόδων από την παραχώρηση εξόρυξης ορυκτών της Νεκράς Θάλασσας, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η κίνηση αυτή, η οποία έρχεται ενόψει της λήξης της υφιστάμενης άδειας το 2030, επιδιώκει να διασφαλίσει ένα δικαιότερο μερίδιο για το κράτος και το κοινό.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας συζήτησης σχετικά με την αξιοποίηση των φυσικών πόρων του Ισραήλ και την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας. Η Νεκρά Θάλασσα, ως μοναδικό οικοσύστημα και πηγή πολύτιμων ορυκτών, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στο επίκεντρο εμπορικών συμφωνιών, με την ανάγκη για αναθεώρηση των όρων να γίνεται όλο και πιο επιτακτική λόγω τόσο της συρρίκνωσής της όσο και της επιθυμίας για μεγαλύτερη κρατική συμμετοχή στα κέρδη.
Το σχέδιο νόμου για την ενίσχυση των εσόδων
Το Υπουργείο Οικονομικών του Ισραήλ δημοσίευσε την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025 ένα προσχέδιο νόμου που αποσκοπεί στην αναμόρφωση της παραχώρησης για την εξόρυξη ορυκτών από τη Νεκρά Θάλασσα, όπως μεταδίδει το Reuters. Ο βασικός στόχος είναι η αύξηση των κρατικών εσόδων και η διασφάλιση ότι το κοινό θα λάβει το δικαιωματικό του μερίδιο από έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους της χώρας. Παράλληλα, ο νόμος δίνει έμφαση στην προστασία της φύσης και των περιβαλλοντικών αξιών της περιοχής.
Οι όροι της νέας παραχώρησης και ο ρόλος της ICL
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα αποτελέσει τη βάση για την κατανομή της παραχώρησης και τους όρους του μελλοντικού διαγωνισμού για την εξόρυξη ορυκτών από τη Νεκρά Θάλασσα. Το Υπουργείο Οικονομικών υπογραμμίζει την προώθηση του βέλτιστου ανταγωνισμού, τη μείωση των εμποδίων εισόδου και την προσέλκυση κορυφαίων διεθνών παικτών. Η εταιρεία παραγωγής λιπασμάτων ICL Group κατέχει την αποκλειστική άδεια για την εξόρυξη ορυκτών από την περιοχή εδώ και πέντε δεκαετίες, αλλά η άδειά της λήγει το 2030. Τον περασμένο μήνα, η ICL παραιτήθηκε από το δικαίωμα πρώτης άρνησης για την παραχώρηση, στο πλαίσιο ενός κυβερνητικού σχεδίου για το άνοιγμα της διαδικασίας σε διαγωνισμό. Σε περίπτωση απώλειας της άδειας, η εταιρεία θα λάβει περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ICL, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς καλίου στον κόσμο, έχει δηλώσει ότι τα περιουσιακά της στοιχεία στη Νεκρά Θάλασσα ανέρχονται σε 6 δισεκατομμύρια δολάρια, εξάγοντας κυρίως κάλιο και μαγνήσιο.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους περιβαλλοντολόγους είναι η διαρκής συρρίκνωση της Νεκράς Θάλασσας, ένα φαινόμενο που επιδεινώνεται από τις δραστηριότητες εξόρυξης. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αναθεώρηση της παραχώρησης είναι μια ευκαιρία για επανεξέταση των περιβαλλοντικών πρωτοκόλλων και την επιβολή αυστηρότερων όρων. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί την εντατικοποίηση του ανταγωνισμού, καθώς η προσέλκυση νέων παικτών μπορεί να οδηγήσει σε πιο καινοτόμες και βιώσιμες πρακτικές, αλλά και σε αυξημένη πίεση στους πόρους.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και η επόμενη μέρα
Σύμφωνα με το προσχέδιο νόμου, το μερίδιο του κράτους από τα κέρδη της παραχώρησης αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο στο 50% από 35% που είναι σήμερα, εν μέρει μέσω δικαιωμάτων εκμετάλλευσης (royalties). Ο νόμος στοχεύει επίσης στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων εξόρυξης στη Νεκρά Θάλασσα, η οποία συνεχίζει να συρρικνώνεται. Ο Γενικός Λογιστής, Yali Rothenberg, δήλωσε ότι ο νόμος δίνει έμφαση στη δίκαιη, αποτελεσματική και υπεύθυνη χρήση ενός από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους του Ισραήλ. Πρόσθεσε ότι «θα διασφαλίσει ότι το κράτος μεγιστοποιεί την οικονομική αξία για το κοινό, προωθεί τον βέλτιστο ανταγωνισμό και προστατεύει το μοναδικό περιβάλλον της περιοχής της Νεκράς Θάλασσας για τις μελλοντικές γενιές». Η ICL σχεδιάζει να συμμετάσχει στον μελλοντικό διαγωνισμό, θεωρώντας τον εαυτό της τον καταλληλότερο υποψήφιο για τη λειτουργία της μελλοντικής παραχώρησης.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
