Ισραήλ: Η κυβέρνηση Νετανιάχου προωθεί ελεγχόμενη έρευνα για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου

Το κοινοβούλιο του Ισραήλ έδωσε την Τετάρτη την αρχική έγκριση για μια κυβερνητικά ελεγχόμενη έρευνα σχετικά με την επίθεση της Χαμάς, απορρίπτοντας το αίτημα των οικογενειών των θυμάτων για μια ανεξάρτητη κρατική επιτροπή. Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από τους συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι κατηγορούν τον Μπενιαμίν Νετανιάχου για προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της πολιτικής έντασης που επικρατεί στο Ισραήλ σχετικά με τη λογοδοσία για τη μεγαλύτερη αποτυχία ασφαλείας των τελευταίων δεκαετιών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, η κίνηση αυτή θεωρείται από νομικούς κύκλους ως παράκαμψη του νόμου του 1968 περί Ερευνητικών Επιτροπών, ο οποίος ορίζει ότι ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου διορίζει ένα ανεξάρτητο πάνελ για τη διερεύνηση μειζόνων κρατικών αποτυχιών, όπως συνέβη μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973.

Η αμφιλεγόμενη δομή της νέας εξεταστικής επιτροπής

Ο κυβερνητικός συνασπισμός υπερψήφισε την προώθηση ενός νομοσχεδίου που παραχωρεί στους βουλευτές την εξουσία να επιλέγουν τα μέλη του πάνελ και στο υπουργικό συμβούλιο τη δύναμη να ορίζει την εντολή της έρευνας. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επανειλημμένα αρνηθεί τη σύσταση μιας κρατικής επιτροπής, αποφεύγοντας να αναλάβει την προσωπική ευθύνη για τα γεγονότα που οδήγησαν στον διετή πόλεμο στη Γάζα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ έχει βρεθεί ξανά στο επίκεντρο, μπλοκάροντας στο παρελθόν κυβερνητικές αποφάσεις που θεωρήθηκαν αντισυνταγματικές.

Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι εάν οι πολιτικοί δεν συμφωνήσουν στη σύνθεση του πάνελ, η τελική απόφαση θα ληφθεί από τον πρόεδρο της Κνεσέτ, ο οποίος είναι στενός σύμμαχος του Νετανιάχου και μέλος του κόμματος Λικούντ. Η αντιπολίτευση έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστεί με μια διαδικασία που χαρακτηρίζει ως «επιχείρηση συγκάλυψης», ενώ την ίδια στιγμή ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει δίκες για κατηγορίες διαφθοράς, γεγονός που επιτείνει την καχυποψία των πολιτικών του αντιπάλων.

Η κραυγή απόγνωσης των οικογενειών των θυμάτων

Για τους επιζώντες και τους συγγενείς των θυμάτων, η Τετάρτη χαρακτηρίστηκε ως «ημέρα καταστροφής». Ο Eyal Eshel, ο οποίος έχασε την κόρη του κατά την επίθεση σε στρατιωτική βάση, τόνισε ενώπιον της Κνεσέτ ότι μόνο μια κρατική επιτροπή μπορεί να αποδώσει πραγματική δικαιοσύνη. Η δημόσια πίεση για λογοδοσία παραμένει ισχυρή, ειδικά μετά τις πρόσφατες αποπομπές διοικητών από τον αρχηγό του στρατού για τις αποτυχίες της 7ης Οκτωβρίου.

Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι η έλλειψη ανεξαρτησίας στην έρευνα θα μπορούσε να υπονομεύσει την εθνική ενότητα σε μια χώρα που παραμένει τραυματισμένη. Ο Jon Polin, πατέρας του Hersh Goldberg-Polin που απήχθη από το φεστιβάλ Nova και βρέθηκε νεκρός σε σήραγγα της Χαμάς τον Αύγουστο του 2024, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι μια έμπιστη επιτροπή είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι τίποτα παρόμοιο δεν θα ξανασυμβεί σε κανένα παιδί στο μέλλον.

Η επόμενη μέρα και η διεθνής πίεση

Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις, ο Νετανιάχου επιμένει ότι το πάνελ θα κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού, καθώς θα περιλαμβάνει εκπροσώπους τόσο από τον συνασπισμό όσο και από την αντιπολίτευση. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ισραηλινών πολιτών επιθυμεί μια πλήρως ανεξάρτητη διαδικασία, μακριά από τον έλεγχο των εκλεγμένων αξιωματούχων που οι ίδιοι βρίσκονται υπό έλεγχο για τις παραλείψεις τους.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει και τις διεθνείς σχέσεις του Ισραήλ, καθώς η αξιοπιστία των εσωτερικών του θεσμών παρακολουθείται στενά από τη διεθνή κοινότητα. Η άρνηση σύστασης ανεξάρτητης επιτροπής ενδέχεται να τροφοδοτήσει περαιτέρω τις διαδηλώσεις και την κοινωνική πόλωση, σε μια περίοδο που το Ισραήλ προσπαθεί να διαχειριστεί τις πολλαπλές προκλήσεις του πολέμου και της εσωτερικής πολιτικής αστάθειας.