- Οι ΗΠΑ απειλούν να μειώσουν τη βοήθεια προς το Νότιο Σουδάν λόγω παράνομων τελών σε ανθρωπιστικές αποστολές.
- Η κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν κατηγορείται για παρεμπόδιση ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ.
- Η διαφθορά θεωρείται ο κύριος παράγοντας της ανθρωπιστικής κρίσης, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ.
- Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος ανθρωπιστικός δωρητής, καθιστώντας την απειλή ιδιαίτερα σοβαρή.
- Η Τζούμπα αποδίδει την κρίση σε σύγκρουση, κλιματική αλλαγή και διαταραχές εξαγωγών πετρελαίου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απείλησαν την Πέμπτη να μειώσουν την εξωτερική τους βοήθεια προς το Νότιο Σουδάν, εκτός εάν η κυβέρνηση της Τζούμπα άρει τα «παράνομα τέλη» που επιβάλλει στις ανθρωπιστικές αποστολές. Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω σοβαρών κατηγοριών για παρεμπόδιση των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ και εκμετάλλευση της αμερικανικής βοήθειας, με τις ΗΠΑ να είναι ο μεγαλύτερος ανθρωπιστικός δωρητής της χώρας.
Αυτή η αυστηρή προειδοποίηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου εντάσεων σχετικά με την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας σε μια χώρα που μαστίζεται από συνεχείς συγκρούσεις και μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει μια περίπλοκη κατάσταση όπου η ανάγκη για διεθνή στήριξη συγκρούεται με τις πρακτικές της τοπικής διακυβέρνησης.
Οι κατηγορίες των ΗΠΑ και οι διεθνείς υποχρεώσεις
Η δήλωση του Γραφείου Αφρικανικών Υποθέσεων των ΗΠΑ, με τον ασυνήθιστα αιχμηρό τίτλο «Ώρα να σταματήσετε να εκμεταλλεύεστε τις Ηνωμένες Πολιτείες», κατηγόρησε την κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν για «επιβολή υπέρογκων τελών στις ανθρωπιστικές αποστολές» και «παρεμπόδιση των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ». Όπως μεταδίδει το Reuters, οι ενέργειες αυτές συνιστούν «κατάφωρες παραβιάσεις των διεθνών υποχρεώσεων» του Νότιου Σουδάν.
Οι ΗΠΑ κάλεσαν την μεταβατική κυβέρνηση να «σταματήσει αμέσως αυτές τις ενέργειες», προειδοποιώντας ότι διαφορετικά θα ξεκινήσουν μια «ολοκληρωμένη αναθεώρηση της εξωτερικής βοήθειας» με την πιθανότητα «σημαντικών μειώσεων». Αυτή η απειλή είναι ιδιαίτερα σοβαρή, δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος ανθρωπιστικός δωρητής προς το Νότιο Σουδάν και έχουν ήδη πραγματοποιήσει ταχείες και βαθιές περικοπές στην εξωτερική βοήθεια φέτος.
Οι ξένοι δωρητές έχουν επανειλημμένα εκφράσει τις αντιρρήσεις τους στις προσπάθειες των αρχών του Νότιου Σουδάν να εισπράττουν φόρους στις ανθρωπιστικές εισαγωγές, ένα ζήτημα που έχει δημιουργήσει τριβές εδώ και καιρό. Η κατάσταση καθίσταται ακόμη πιο κρίσιμη, καθώς η χώρα των 12 εκατομμυρίων κατοίκων έχει ρημαχθεί από συγκρούσεις από την ανεξαρτησία της από το Σουδάν το 2011.
Το ιστορικό της κρίσης και οι αιτίες της
Η ένοπλη σύγκρουση επιμένει σε μεγάλο μέρος του Νότιου Σουδάν από το τέλος του πενταετούς εμφυλίου πολέμου το 2018, ο οποίος εκτιμάται ότι σκότωσε 400.000 ανθρώπους. Παρά την επίσημη λήξη του πολέμου, η αστάβεια παραμένει, επηρεάζοντας την ικανότητα των ανθρωπιστικών οργανώσεων να φτάσουν σε όσους έχουν ανάγκη. Πρόσφατα, ένα αεροσκάφος που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια συνετρίβη στο Νότιο Σουδάν, αναδεικνύοντας τους κινδύνους στην περιοχή.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους διεθνείς οργανισμούς είναι ότι, σύμφωνα με έκθεση των ερευνητών του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, η διαφθορά από τις πολιτικές ελίτ αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα που οδηγεί στην ανθρωπιστική κρίση, με την πλειονότητα των κατοίκων του Νότιου Σουδάν να αντιμετωπίζουν επίπεδα κρίσης πείνας. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι χωρίς ουσιαστικές αλλαγές, η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Η Τζούμπα απέρριψε αυτό το συμπέρασμα, αποδίδοντας τα ανθρωπιστικά προβλήματα της χώρας στη σύγκρουση, την κλιματική αλλαγή και τις διαταραχές στις εξαγωγές πετρελαίου που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στο γειτονικό Σουδάν. Οι διαταραχές αυτές έχουν σημαντικό αντίκτυπο, καθώς η κατάληψη του στρατηγικού κοιτάσματος πετρελαίου Heglig από τις RSF του Σουδάν έχει επηρεάσει τα έσοδα και των δύο χωρών.
Οι επιπτώσεις των περικοπών και οι αντιδράσεις
Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρήσουν σε σημαντικές περικοπές στην βοήθεια, οι επιπτώσεις για τον πληθυσμό του Νότιου Σουδάν θα είναι καταστροφικές, δεδομένων των ήδη ακραίων συνθηκών. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) έχει ήδη προειδοποιήσει για νέο κύμα προσφύγων λόγω των προελάσεων των παραστρατιωτικών στο Σουδάν, γεγονός που επιδεινώνει την περιφερειακή αστάθεια.
Ο υπουργός ανθρωπιστικών υποθέσεων του Νότιου Σουδάν δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα για σχολιασμό, αφήνοντας αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την επίσημη θέση της κυβέρνησης απέναντι στις αμερικανικές απειλές. Η έλλειψη διαλόγου μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης.
Οι διεθνείς οργανισμοί βρίσκονται σε δύσκολη θέση, καθώς από τη μία πλευρά καλούνται να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ανάγκες και από την άλλη να διαχειριστούν τις μειωμένες χρηματοδοτήσεις. Τα Ηνωμένα Έθνη, για παράδειγμα, μείωσαν την έκκληση για βοήθεια το 2026 στο μισό των αρχικών προσδοκιών, εν μέσω κολοσσιαίων αναγκών, όπως αναφέρθηκε πρόσφατα.
Η επόμενη μέρα για το Νότιο Σουδάν
Η πίεση από τις ΗΠΑ θέτει τη μεταβατική κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: είτε να συμμορφωθεί με τις διεθνείς απαιτήσεις και να άρει τα τέλη, είτε να διακινδυνεύσει την απώλεια ζωτικής βοήθειας. Η απόφαση θα έχει άμεσες και εκτεταμένες συνέπειες για εκατομμύρια ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτή τη στήριξη.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η σταθερότητα του Νότιου Σουδάν είναι ζωτικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Αφρικής. Η επίλυση των ζητημάτων διαφθοράς και η διασφάλιση της απρόσκοπτης παράδοσης βοήθειας είναι απαραίτητα βήματα για την επίτευξη μακροπρόθεσμης ειρήνης και ανάπτυξης.
