- Η πρωθυπουργός Τακαΐτσι αντιμετωπίζει πιέσεις για το σχέδιο δαπανών 137 δισ. δολαρίων.
- Οι επενδυτές ανησυχούν για το κρατικό χρέος και την πορεία του γιεν.
- Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έφτασε σε υψηλό 18 ετών, ενώ το γιεν υποχώρησε 5%.
- Η Τακαΐτσι προσπαθεί να αποφύγει ένα «Truss shock» με αλλαγή ρητορικής.
- Η αγορά ζητά μεγαλύτερη διαφάνεια για το σχέδιο έκδοσης ομολόγων.
Η πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σανάε Τακαΐτσι, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές πιέσεις από τις αγορές, καθώς οριστικοποίησε ένα σχέδιο δαπανών 137 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει προκαλέσει ανησυχίες στους επενδυτές για τα δημόσια οικονομικά. Οι κινήσεις της στοχεύουν στην αποφυγή ενός «Truss shock», παραλληλισμού με την κρίση που οδήγησε στην πτώση της Βρετανίδας πρωθυπουργού Λιζ Τρας το 2022. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την αδυναμία του γιεν και την άνοδο των αποδόσεων των ιαπωνικών ομολόγων.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της προσπάθειας της ιαπωνικής κυβέρνησης να τονώσει την οικονομία, με την πρωθυπουργό Σανάε Τακαΐτσι να ακολουθεί τα βήματα του προκατόχου της, Σίνζο Άμπε, και της πολιτικής των «Abenomics». Ωστόσο, το φιλόδοξο σχέδιο δαπανών της, ύψους 137 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στις διεθνείς αγορές, καθώς η χρηματοδότησή του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον δανεισμό, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της χώρας. Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, όπως μεταδίδει το Reuters, προσπαθεί να κατευνάσει τις εντάσεις και να διατηρήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Οι ανησυχίες της αγοράς και το σχέδιο δαπανών
Κατά τη διάρκεια της οριστικοποίησης του σχεδίου δαπανών της πρωθυπουργού Σανάε Τακαΐτσι τον περασμένο μήνα, η υπουργός Οικονομικών, Σατσούκι Καταγιάμα, παρουσίασε ένα διάγραμμα ομολόγων σε συνάντηση στις 17 Νοεμβρίου. Το διάγραμμα έδειχνε πωλήσεις που ωθούν προς τα πάνω τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού, γεγονός που προκάλεσε σοβαρή ανησυχία στην πρωθυπουργό, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει το περιστατικό. Η Τακαΐτσι φάνηκε ιδιαίτερα προβληματισμένη με το αδύναμο γιεν και την πτώση των τιμών των ομολόγων, καθώς διακυβεύεται όχι μόνο το τεράστιο πακέτο τόνωσης, αλλά και η κατεύθυνση του γιεν, το οποίο βρίσκεται κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα σε πραγματικούς όρους, καθώς και η μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη των επενδυτών στα ιαπωνικά περιουσιακά στοιχεία.
Η άνοδος των αποδόσεων και το αδύναμο γιεν
Η ανησυχία της πρωθυπουργού είναι δικαιολογημένη, καθώς η απόδοση του 10ετούς ιαπωνικού ομολόγου αναφοράς έφτασε την περασμένη Παρασκευή στο υψηλότερο σημείο από το 2007, καταγράφοντας άνοδο 25,5 μονάδων βάσης σε τέσσερις εβδομάδες, τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων τριών ετών. Αυτή η άνοδος έχει αρχίσει να δημιουργεί κυματισμούς στις παγκόσμιες αγορές. Το γιεν, από την πλευρά του, διαπραγματευόταν στα 155 ανά δολάριο την Παρασκευή και έχει υποχωρήσει περίπου 5% έναντι του δολαρίου από τον Οκτώβριο, όταν η Τακαΐτσι ανέλαβε την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος της Ιαπωνίας. Οι αναλυτές της αγοράς εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για την πορεία των ιαπωνικών ομολόγων και του γιεν. Ο Toshinobu Chiba, διαχειριστής κεφαλαίων στη Simplex Asset Management, τονίζει ότι «αν η ανάπτυξη δεν υλοποιηθεί, τότε το μόνο που θα παραμείνει είναι το τεράστιο κρατικό χρέος». Παράλληλα, ο Ian Samson της Fidelity International δηλώνει ότι είναι «short yen», πιστεύοντας πως αυτή είναι η «διαδρομή της ελάχιστης αντίστασης» για το νόμισμα.
Ο αντίκτυπος του χρέους και οι προκλήσεις
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα λεπτή λόγω του υψηλού χρέους της Ιαπωνίας, καθώς ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ είναι μακράν ο υψηλότερος μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών. Επιπλέον, η αγορά ομολόγων βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, καθώς η αγοραστική δραστηριότητα τόσο από την κεντρική τράπεζα όσο και από τους ασφαλιστές μειώνεται. Αντιμετωπίζοντας αυτούς τους κινδύνους, η Τακαΐτσι δήλωσε στο Κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα ότι δεν υπάρχει πιθανότητα «Truss shock», υποβαθμίζοντας τους παραλληλισμούς με την πώληση βρετανικών κρατικών ομολόγων και της στερλίνας το 2022 που βύθισε το σχέδιο της Λιζ Τρας για μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές. Έχει επίσης μαλακώσει την προηγούμενη αντίστασή της στη νομισματική σύσφιξη και υποσχέθηκε να περιορίσει τον επιπλέον δανεισμό. Η υπουργός Οικονομικών, Σατσούκι Καταγιάμα, δήλωσε την Παρασκευή ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί τις αγορές και θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της Ιαπωνίας και την διατήρηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών.
Η επόμενη μέρα για την ιαπωνική οικονομία
Οι επιπλέον πωλήσεις ομολόγων θα δοκιμάσουν μια ήδη εύθραυστη αγορά, όπου η ζήτηση, ειδικά για μακροπρόθεσμα ομόλογα, ήταν παραδοσιακά άνιση από ξένους επενδυτές και μειώνεται εδώ και χρόνια από εγχώριες τράπεζες και ασφαλιστές. Μετά την αφαίρεση των εξαγορών και τη μείωση των αγορών από την Τράπεζα της Ιαπωνίας, η καθαρή προσφορά στην αγορά θα αυξηθεί κατά σχεδόν 11 τρισεκατομμύρια γιεν το 2026, από 58 τρισεκατομμύρια το 2025, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Bank of America. Η Sally Greig, επικεφαλής παγκόσμιων ομολόγων στην Baillie Gifford, αναρωτιέται: «Το πρόβλημα είναι… ποιος θα αγοράσει αυτά τα ομόλογα;». Παρά τις προβλέψεις για ένα ισχυρότερο γιεν, όπως αυτή της Morgan Stanley που αναμένει το γιεν να φτάσει τα 140 ανά δολάριο το πρώτο εξάμηνο του 2026, οι επενδυτές χρειάζονται μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με το σχέδιο έκδοσης ομολόγων της κυβέρνησης για να αγοράσουν επιθετικά, όπως επισημαίνει ο Daiki Hayashi της J.P. Morgan.
