- Η Τουρκία διατηρεί τη στάση της για τους ρωσικούς S-400, παρά τις συζητήσεις με τις ΗΠΑ για τα F-35.
- Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις CAATSA το 2020 λόγω της αγοράς των S-400 από την Τουρκία.
- Ο Αμερικανός πρέσβης επανέλαβε ότι η αμερικανική νομοθεσία απαγορεύει την κατοχή S-400 για επανένταξη στα F-35.
- Οι διπλωματικές συζητήσεις για την άρση των κυρώσεων και την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 συνεχίζονται.
- Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν εξέφρασε αισιοδοξία για την άμεση άρση των αμερικανικών κυρώσεων.
Το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι δεν έχει υπάρξει καμία αλλαγή σχετικά με την κατοχή των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400, παρά τις συνεχιζόμενες συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι διαπραγματεύσεις αφορούν την άρση των αμερικανικών κυρώσεων και την επανένταξη της Άγκυρας στο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35.
Η πρόσφατη δήλωση του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας έρχεται να υπογραμμίσει την πολύπλοκη και επίμονη διαμάχη μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, σχετικά με την αμυντική τους συνεργασία. Το παρασκήνιο της υπόθεσης χρονολογείται από το 2020, όταν η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στην Άγκυρα, δημιουργώντας ένα σημαντικό διπλωματικό αγκάθι στις διμερείς σχέσεις.
Η αμετακίνητη στάση της Άγκυρας
Όπως μεταδίδει το Reuters, το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας δήλωσε χαρακτηριστικά την Παρασκευή ότι «δεν υπήρξαν νέες εξελίξεις όσον αφορά τα συστήματα αεράμυνας S-400, τα οποία έχουν τεθεί στην ημερήσια διάταξη τις τελευταίες ημέρες». Αυτή η δήλωση αποτελεί άμεση απάντηση στα σχόλια του Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, ο οποίος την Τετάρτη επανέλαβε ότι η αμερικανική νομοθεσία δεν θα επιτρέψει στην Τουρκία να διατηρεί ή να λειτουργεί τους S-400, εάν επιθυμεί την επανένταξη στο πρόγραμμα F-35.
Το ιστορικό της διαμάχης και οι κυρώσεις CAATSA
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν επιβαρυνθεί από το 2020, όταν η Ουάσιγκτον απομάκρυνε την Άγκυρα από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 της Lockheed Martin και επέβαλε κυρώσεις, γνωστές ως CAATSA. Ο λόγος ήταν η απόκτηση των ρωσικών S-400 από την Τουρκία, τα οποία οι ΗΠΑ θεωρούν απειλή για την ασφάλεια των F-35 και των ευρύτερων αμυντικών συστημάτων του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία απορρίπτει αυτόν τον ισχυρισμό, τονίζοντας ότι οι S-400 δεν θα ενσωματωθούν στο σύστημα του ΝΑΤΟ και πως η απομάκρυνσή της από το πρόγραμμα ήταν άδικη.
Διπλωματικές προσπάθειες και προσδοκίες
Παρά τη διαφωνία, και οι δύο πλευρές έχουν εκφράσει την ελπίδα ότι οι κυρώσεις CAATSA και οι σχετικοί αμερικανικοί νόμοι μπορούν να ξεπεραστούν, ειδικά κατά τη δεύτερη θητεία του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Οι συζητήσεις συνεχίζονται με στόχο η Τουρκία να μπορέσει τόσο να αγοράσει τα αεροσκάφη όσο και να επιστρέψει στο πρόγραμμα κατασκευής. Η τουρκική διπλωματία επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις για την επανένταξη στο πρόγραμμα F-35 και την άρση των εμποδίων συνεχίζονται «στο πνεύμα της συμμαχίας, μέσω αμοιβαίου διαλόγου και εποικοδομητικών διαβουλεύσεων», κάτι που θα συμβάλει θετικά στις διμερείς σχέσεις.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η δύσκολη εξίσωση που πρέπει να λυθεί, καθώς η Ουάσιγκτον παραμένει σταθερή στην απαίτηση για απομάκρυνση των S-400, ενώ η Άγκυρα αρνείται να υποχωρήσει. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι πιστεύει πως η Τουρκία και οι ΗΠΑ θα βρουν τρόπο για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων «πολύ σύντομα», μια δήλωση που δείχνει την υπάρχουσα αισιοδοξία παρά τις δυσκολίες.
Η επόμενη μέρα στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ
Η εξέλιξη των συζητήσεων για τους S-400 και τα F-35 θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών. Η Άγκυρα επιδιώκει την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας και την αναγνώριση του ρόλου της ως περιφερειακής δύναμης, ενώ η Ουάσιγκτον προσπαθεί να διαφυλάξει την ασφάλεια του ΝΑΤΟ και την τεχνολογική υπεροχή των συμμαχικών της συστημάτων. Η εύρεση μιας λύσης απαιτεί λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς και από τις δύο πλευρές, προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια που έχουν δημιουργηθεί.
