- Η Συρία γιορτάζει την πρώτη επέτειο από την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ, με επίσημες εκδηλώσεις στη Δαμασκό.
- Ο νέος πρόεδρος, Αχμέντ αλ-Σάραα, προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία του εν μέσω εσωτερικών εντάσεων και σεχταριστικής βίας.
- Η χώρα αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως εκτοπισμούς, απαιτήσεις αυτονομίας και τεράστιες ανθρωπιστικές ανάγκες για 16,5 εκατομμύρια ανθρώπους το 2025.
- Η εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει, με στροφή προς τις ΗΠΑ και τις αραβικές χώρες του Κόλπου, και άρση των δυτικών κυρώσεων.
- Η οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης με την επιστροφή 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων, αλλά οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις παραμένουν.
Οι Σύριοι τιμούν σήμερα, Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου, την πρώτη επέτειο από την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ και της σιδηράς του διακυβέρνησης. Η χώρα, ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Αχμέντ αλ-Σάραα, εξακολουθεί να παλεύει για να βρει σταθερότητα και να ανακάμψει από χρόνια πολέμου. Επίσημες εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί στην πλατεία Ουμαγιάν στη Δαμασκό, ενώ παράλληλα εκφράζονται ανησυχίες για σεχταριστική βία.
Αυτή η επέτειος έρχεται ως επιστέγασμα μιας δεκαετούς και πλέον σύγκρουσης που ξεκίνησε ως εξέγερση κατά της διακυβέρνησης του Άσαντ και μετεξελίχθηκε σε έναν καταστροφικό πόλεμο, ο οποίος οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος του πριν από ένα χρόνο. Η μετάβαση στην εποχή του Αχμέντ αλ-Σάραα σηματοδοτεί μια περίοδο ριζικών αλλαγών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στις διεθνείς σχέσεις της Συρίας.
Η ανατροπή του Άσαντ και η άνοδος του Σάραα
Πριν από ακριβώς ένα χρόνο, στις 8 Δεκεμβρίου 2024, ο Μπασάρ αλ-Άσαντ αναγκάστηκε να διαφύγει στη Ρωσία, καθώς οι δυνάμεις των ανταρτών υπό τον νέο πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ αλ-Σάραα, κατέλαβαν τη Δαμασκό. Η ανατροπή αυτή έβαλε τέλος σε μια διακυβέρνηση 54 ετών της οικογένειας Άσαντ, η οποία ανήκει στη μειονότητα των Αλαουιτών. Ήδη από την Παρασκευή, χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί στους δρόμους της Χάμα, κυματίζοντας τη νέα σημαία της Συρίας, σε ανάμνηση της ημέρας που οι αντάρτες της ισλαμιστικής οργάνωσης Hayat Tahrir al-Sham, με επικεφαλής τον Σάραα, κατέλαβαν την πόλη κατά την ταχεία τους πορεία προς τη Δαμασκό. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές και στην διεθνή θέση της χώρας, με τον Καναδά να αφαιρεί τη Συρία από τη λίστα των κρατικών υποστηρικτών της τρομοκρατίας, αναγνωρίζοντας τις νέες συνθήκες. Ωστόσο, η μετάβαση δεν ήταν χωρίς εντάσεις, καθώς ήδη από τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, σημειώθηκαν πυροβολισμοί από δυνάμεις ασφαλείας για διάλυση αντίπαλων διαδηλώσεων στη Λατάκια, αναδεικνύοντας τις εσωτερικές προκλήσεις.
Οι αλλαγές υπό τον Αχμέντ αλ-Σάραα
Ο Σάραα έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές, αναδιαμορφώνοντας τις εξωτερικές σχέσεις της Συρίας. Έχει σφυρηλατήσει δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει κερδίσει την υποστήριξη από τα κράτη του Κόλπου, ενώ έχει απομακρυνθεί από τους προηγούμενους υποστηρικτές του Άσαντ, το Ιράν και τη Ρωσία. Όπως μεταδίδει το Reuters, ως αποτέλεσμα αυτών των κινήσεων, οι παραλυτικές δυτικές κυρώσεις έχουν σε μεγάλο βαθμό αρθεί, προσφέροντας μια νέα πνοή στην οικονομία της χώρας. Ο Σάραα έχει υποσχεθεί να αντικαταστήσει το βίαιο αστυνομικό κράτος του Άσαντ με μια συμπεριληπτική και δίκαιη τάξη. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχει δηλώσει ότι είναι εφικτή συμφωνία με τη Συρία, αναμένοντας αποστρατικοποιημένη ζώνη, γεγονός που υπογραμμίζει την αλλαγή στο γεωπολιτικό τοπίο.
Προτεινόμενο Σουδάν: Σφαγή σε νοσοκομείο στην Αλ-Φασίρ και συστηματική επίθεση στην υγειονομική περίθαλψη
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ικανότητα της νέας κυβέρνησης να εδραιώσει την εξουσία της σε ένα κατακερματισμένο τοπίο, όπου οι τοπικές αυτονομίες και οι σεχταριστικές εντάσεις παραμένουν ισχυρές. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις προσπάθειες του Σάραα να γεφυρώσει τις διαφορές και να οικοδομήσει μια ενωμένη Συρία, καθώς η επιτυχία του θα καθορίσει την πορεία της περιοχής.
Προκλήσεις και ανησυχίες για τη σταθερότητα
Παρά τις υποσχέσεις του Σάραα, εκατοντάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε ξεσπάσματα σεχταριστικής βίας, προκαλώντας νέους εκτοπισμούς και τροφοδοτώντας τη δυσπιστία μεταξύ των μειονοτήτων προς την κυβέρνησή του. Η κουρδική διοίκηση που ελέγχει τα βορειοανατολικά επιδιώκει να διαφυλάξει την περιφερειακή της αυτονομία, ενώ στον νότο, ορισμένοι Δρούζοι, οπαδοί μιας μειονοτικής αίρεσης, απαιτούν ανεξαρτησία. Ο Σάραα, σε φόρουμ στο Κατάρ το περασμένο Σαββατοκύριακο, δήλωσε ότι «η Συρία σήμερα ζει τις καλύτερες στιγμές της», παρά τις βίαιες συγκρούσεις, υποσχόμενος λογοδοσία για τους υπεύθυνους. Δεσμεύτηκε επίσης ότι μια μεταβατική περίοδος τεσσάρων ετών θα συνεχιστεί για τη δημιουργία θεσμών, νόμων και ενός νέου συντάγματος, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια ψηφοφορία πριν τη διεξαγωγή εκλογών. Εν τω μεταξύ, οι επιστροφές Σύριων προσφύγων επιβραδύνονται, γεγονός που προσθέτει στις κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις.
Η επόμενη μέρα και οι ανθρωπιστικές ανάγκες
Ο πόλεμος της Συρίας, που ξεκίνησε το 2011, έχει κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχει εκτοπίσει εκατομμύρια άλλους, με περίπου 5 εκατομμύρια να έχουν καταφύγει σε γειτονικές χώρες. Παρόλο που ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας δήλωσε σε συνέδριο της Reuters NEXT την περασμένη εβδομάδα ότι η επιστροφή περίπου 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας, οι ανθρωπιστικές ανάγκες παραμένουν οξείες. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) εκτιμά ότι περίπου 16,5 εκατομμύρια άνθρωποι θα χρειάζονται βοήθεια το 2025, υπογραμμίζοντας το μέγεθος της πρόκλησης για τη νέα κυβέρνηση και τη διεθνή κοινότητα.
