- Η Νότια Αφρική αποκλείστηκε από την G20 υπό την προεδρία Τραμπ.
- Η Πρετόρια απάντησε με σαρκασμό, αναφέροντας «διαφημιστικό διάλειμμα» από το φόρουμ.
- Οι σχέσεις ΗΠΑ-Νότιας Αφρικής έχουν φτάσει σε χαμηλό σημείο λόγω ισχυρισμών Τραμπ και κριτικής πολιτικών.
- Η Νότια Αφρική αναμένει επανένταξη στην G20 το 2026 υπό την προεδρία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η προεδρία της Νότιας Αφρικής αστειεύτηκε την Πέμπτη ότι η χώρα θα κάνει ένα «διαφημιστικό διάλειμμα» από την G20, καθώς η κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε ότι δεν θα την προσκαλέσει να συμμετάσχει. Η κίνηση αυτή ακολουθεί την ανάληψη της εκ περιτροπής προεδρίας της G20 από τις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, μετά το μποϊκοτάζ της συνόδου που φιλοξένησε η Νότια Αφρική στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου αυξημένης έντασης στις σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πρετόριας, η οποία κλιμακώθηκε μετά το μποϊκοτάζ της συνόδου της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ από τις Ηνωμένες Πολιτείες την περασμένη εβδομάδα. Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποκλείσει ένα ιδρυτικό μέλος της G20 σηματοδοτεί μια σημαντική ρήξη στην πολυμερή συνεργασία και αναδεικνύει τις βαθιές ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών.
Οι λόγοι πίσω από τον αποκλεισμό
Όπως μεταδίδει το Reuters, οι σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πρετόριας έχουν φτάσει σε χαμηλό σημείο φέτος, καθώς ο Τραμπ έχει επανειλημμένα διατυπώσει ψευδείς ισχυρισμούς περί «λευκής γενοκτονίας» στη Νότια Αφρική. Επιπλέον, έχει ασκήσει έντονη κριτική στη χώρα για τις πολιτικές της που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της φυλετικής ανισότητας, δημιουργώντας ένα κλίμα διπλωματικής έντασης. Η κυβέρνηση Τραμπ αντιτάχθηκε επίσης στο θέμα της προεδρίας της Νότιας Αφρικής στην G20, το οποίο ήταν «αλληλεγγύη, ισότητα και βιωσιμότητα».
Ο Πρόεδρος Τραμπ είχε ήδη δηλώσει ότι η Νότια Αφρική δεν θα προσκληθεί στην σύνοδο κορυφής της G20 που θα φιλοξενήσει ο ίδιος τον επόμενο χρόνο στη Φλόριντα. Ωστόσο, υπήρχε ασάφεια σχετικά με το αν η Πρετόρια θα αποκλειστεί και από τις πολλές συναντήσεις που προηγούνται της συνόδου. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι η Νότια Αφρική δεν θα μπορέσει να συμμετάσχει σε καμία δραστηριότητα της G20 τον επόμενο χρόνο, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Ο Πρόεδρος Τραμπ και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα απευθύνουν πρόσκληση στην κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής να συμμετάσχει στην G20 κατά τη διάρκεια της προεδρίας μας».
Η αντίδραση της Νότιας Αφρικής
Η προεδρία της Νότιας Αφρικής αντέδρασε με σαρκαστικό τόνο στον αποκλεισμό της από την G20. Ο εκπρόσωπος του Προέδρου Σίριλ Ραμαφόζα, Vincent Magwenya, δήλωσε την Πέμπτη ότι η χώρα θα κάνει ένα «διαφημιστικό διάλειμμα» από το φόρουμ. «Περίπου αυτή την εποχή του επόμενου έτους, το Ηνωμένο Βασίλειο θα αναλάβει την προεδρία της G20. Θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε ουσιαστικά και επί της ουσίας σε ό,τι πραγματικά έχει σημασία για τον υπόλοιπο κόσμο», ανέφερε ο Magwenya, προσθέτοντας: «Προς το παρόν, θα κάνουμε ένα διαφημιστικό διάλειμμα μέχρι να επανέλθουμε στο κανονικό πρόγραμμα».
Νομικοί κύκλοι και διεθνολόγοι επισημαίνουν ότι ο αποκλεισμός ενός ιδρυτικού μέλους από την G20, ειδικά υπό τέτοιες συνθήκες, υπονομεύει την αρχή της ισότιμης εκπροσώπησης και θέτει προηγούμενο για μελλοντικές πολιτικές εντάσεις εντός του φόρουμ. Η κίνηση αυτή, σύμφωνα με αναλυτές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναδιατάξεις συμμαχιών και να ενισχύσει τις φωνές που ζητούν μεγαλύτερη αυτονομία από την επιρροή των ΗΠΑ σε διεθνείς οργανισμούς.
Παρά τον αποκλεισμό, ο εκπρόσωπος Magwenya είχε δηλώσει προηγουμένως ότι η Πρετόρια δεν θα ασκήσει πιέσεις σε άλλα έθνη για υποστήριξη. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η Νότια Αφρική έχει λάβει μηνύματα αλληλεγγύης από αρκετά άλλα μέλη της G20, γεγονός που υποδηλώνει μια πιθανή διπλωματική υποστήριξη από άλλες χώρες.
Η επόμενη μέρα για την G20
Η Νότια Αφρική είναι ιδρυτικό μέλος της G20, η οποία συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Η ανάληψη της προεδρίας από τις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, μετά την προεδρία της Νότιας Αφρικής, σηματοδοτεί μια μετατόπιση στην ηγεσία του φόρουμ. Η δήλωση του Magwenya για την ανάληψη της προεδρίας από το Ηνωμένο Βασίλειο τον επόμενο χρόνο, υποδηλώνει την ελπίδα της Νότιας Αφρικής για την αποκατάσταση των κανονικών διπλωματικών σχέσεων και την ουσιαστική συμμετοχή της στις εργασίες της ομάδας, μακριά από τις τρέχουσες εντάσεις με την κυβέρνηση Τραμπ.
