- Αγώνας δρόμου για τη διάσωση ιστορικών μνημείων στη Γάζα εν μέσω εκτεταμένων καταστροφών.
- Το Μεγάλο Τζαμί Ομάρι και το Παλάτι του Πασά έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από τον πόλεμο.
- Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν την καταστροφή επίθεση στην πολιτιστική τους ταυτότητα και μνήμη.
- Σχέδιο ανάκαμψης 133 εκατ. δολαρίων βρίσκεται σε εξέλιξη, αντιμετωπίζοντας ελλείψεις υλικών.
- Η διατήρηση της κληρονομιάς κρίνεται ζωτικής σημασίας για την ψυχολογική ανάκαμψη του λαού.
Σε μια περιοχή όπου η καταστροφή είναι ανυπολόγιστη, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους, εργάτες στη Γάζα έχουν ήδη ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για τη διάσωση των εναπομεινάντων ιστορικών μνημείων. Το Μεγάλο Τζαμί Ομάρι και το Παλάτι του Πασά συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα πολιτιστικά σύμβολα που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, με τις προσπάθειες ανασκαφής και υποστήριξης των δομών να βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η καταστροφή της Γάζας, με 70.000 νεκρούς, αμέτρητους τραυματίες, εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους και ολόκληρες συνοικίες ισοπεδωμένες, καθιστά το έργο της ανοικοδόμησης σχεδόν αδιανόητο. Ωστόσο, πέρα από την άμεση ανθρωπιστική κρίση, αναδύεται μια επείγουσα ανάγκη για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς οι ιστορικοί χώροι αποτελούν τη ζωντανή μνήμη ενός λαού.
Η ανυπολόγιστη καταστροφή και ο αγώνας για τη διάσωση
Όπως μεταδίδει το Reuters, σε λίγες μόνο τοποθεσίες όπου τα πολυτιμότερα ιστορικά μνημεία του θύλακα έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, εργάτες με φτυάρια προσπαθούν ήδη να ανασκάψουν τα λίγα επιζώντα απομεινάρια του παρελθόντος. Αυτή η προσπάθεια είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ταυτότητας και της ιστορίας των κατοίκων της Γάζας, πολλοί εκ των οποίων είναι πρόσφυγες από πόλεις και χωριά που σήμερα ανήκουν στο Ισραήλ. Η καταστροφή αυτή έρχεται να προστεθεί στις ήδη δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, όπου χιλιάδες άστεγοι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζουν τον χειμώνα.
Τα εμβληματικά μνημεία που επλήγησαν
Μεταξύ των χώρων που έχουν πληγεί είναι το σημαντικότερο πολιτιστικό μνημείο της Γάζας, το Μεγάλο Τζαμί Ομάρι στην Παλιά Πόλη. Οι ισραηλινές δυνάμεις το έπληξαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, δηλώνοντας ότι καταστρέφουν ένα τούνελ που χρησιμοποιούσαν μαχητές κάτω από το έδαφός του. Οι Παλαιστίνιοι, ωστόσο, αρνούνται την ύπαρξη τέτοιου τούνελ και κατηγορούν το Ισραήλ για την καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του θύλακα. Το τζαμί, που παραδοσιακά λέγεται ότι είναι ο τόπος όπου ο βιβλικός Σαμψών γκρέμισε έναν ναό στους Φιλισταίους, στέγαζε μια βυζαντινή εκκλησία πριν τον 7ο αιώνα.
Επίσης, σε ερείπια βρίσκεται το Παλάτι του Πασά, ένα ιστορικό ορόσημο που χρονολογείται εν μέρει από τον 13ο αιώνα και στέγαζε ένα μουσείο, οι θησαυροί του οποίου έχουν πλέον χαθεί. Η ισραηλινή επίθεση έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές σε αυτά τα σύμβολα, με τους κατοίκους να βλέπουν την ταυτότητά τους να απειλείται.
Προτεινόμενο Ινδονησία: Η αποψίλωση των δασών κατηγορείται για τις φονικές πλημμύρες που σκότωσαν πάνω από 800
Ο αντίκτυπος στην παλαιστινιακή ταυτότητα
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους ειδικούς είναι ότι η καταστροφή αυτών των κτιρίων δεν είναι απλώς υλική, αλλά πλήττει την ίδια την ψυχή ενός λαού. Ο Hamuda al-Dahdar, αρχιτέκτονας και εμπειρογνώμονας κληρονομιάς στο Κέντρο Πολιτιστικής Διατήρησης, τονίζει ότι «αν η κατοχή (Ισραήλ) πιστεύει ότι καταστρέφοντας αυτά τα κτίρια μπορεί να σβήσει την ιστορία αυτού του λαού, κάνει λάθος». Αυτά τα κτίρια «αντιπροσωπεύουν την συλλογική μνήμη ενός αρχαίου έθνους, η οποία πρέπει να διατηρηθεί, και πρέπει να ενωθούμε στις προσπάθειές μας να την προστατεύσουμε», δήλωσε στο Reuters στη Γάζα. Η απώλεια αυτών των ορόσημων προκαλεί ιδιαίτερο πόνο, ακόμη και σε οικογένειες που έχασαν αγαπημένα πρόσωπα, σπίτια και τα προς το ζην.
Το σχέδιο ανάκαμψης και οι προκλήσεις
Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι και η UNESCO ετοιμάζουν ένα τριφασικό σχέδιο ανάκαμψης με αρχικό κόστος 133 εκατομμύρια δολάρια για τις ιστορικές τοποθεσίες, όπως ανέφερε ο Jehad Yasin, βοηθός υφυπουργός στο Παλαιστινιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων. Προτεραιότητα είναι η άμεση παρέμβαση για την υποστήριξη δομών που θα μπορούσαν να καταρρεύσουν. Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη λευκού τσιμέντου και γύψου, ενώ οι πόροι στη Γάζα είναι περιορισμένοι και οι τιμές των υλικών ανασκαφής και αποκατάστασης έχουν εκτοξευθεί, καθιστώντας το έργο εξαιρετικά δύσκολο.
Η επόμενη μέρα για την πολιτιστική κληρονομιά της Γάζας
Η προσπάθεια διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Γάζας αποτελεί μια τεράστια πρόκληση, η οποία απαιτεί διεθνή υποστήριξη και πόρους. Πέρα από την υλική ανοικοδόμηση, η διατήρηση αυτών των μνημείων είναι κρίσιμη για την ψυχολογική ανάκαμψη και την διατήρηση της ταυτότητας των κατοίκων. Η Munzir Abu Assi περιέγραψε την θλίψη της κόρης της Kenzy όταν έμαθε για τις ζημιές στο Μεγάλο Τζαμί Ομάρι, τονίζοντας ότι «όταν χτύπησαν και το Παλάτι του Πασά, ήμασταν σίγουροι ότι αυτή η κατοχή (Ισραήλ) θέλει να εξαφανίσει την παλαιστινιακή ταυτότητα και να εξαφανίσει κάθε παλαιστινιακό μνημείο».
