- Συμφωνία για χρήση ρωσικών assets αντί κοινού δανεισμού.
- Κάλυψη οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας για το 2026-2027.
- Το Βέλγιο ζητά εγγυήσεις για τα 185 δισ. ευρώ της Euroclear.
- Ο Ντόναλντ Τουσκ κάνει λόγο για ιστορικό breakthrough.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε μια ιστορική συμφωνία κατά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, αποφασίζοντας να χρησιμοποιήσουν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα έτη 2026 και 2027. Όπως μεταδίδει το Reuters, η κίνηση αυτή αποτελεί σημαντική στροφή, καθώς προτιμήθηκε η χρήση των ρωσικών πόρων έναντι του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως επιστέγασμα πολύμηνων διαβουλεύσεων που ξεκίνησαν αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Το νομικό και οικονομικό πλαίσιο για τη διαχείριση των δεσμευμένων κεφαλαίων αποτέλεσε ένα από τα πιο σύνθετα ζητήματα που αντιμετώπισε η Ένωση, καθώς έπρεπε να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη στήριξης του Κιέβου και τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας εντός της Ευρωζώνης.
Η απόφαση για το δάνειο αποζημιώσεων
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως μια πραγματική καινοτομία, υπογραμμίζοντας ότι πλέον υπάρχει καθολική αποδοχή για τη χρήση των ρωσικών πόρων. Η απόφαση αυτή ελήφθη στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, με στόχο να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία χωρίς να επιβαρυνθούν περαιτέρω οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών μέσω νέων ευρωομολόγων. Σύμφωνα με τον Τουσκ, η δήλωση πρόθεσης είναι πλέον δεσμευτική για όλους τους ηγέτες, παρά τις επιμέρους επιφυλάξεις που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.
Το ζήτημα της Euroclear και οι ανησυχίες του Βελγίου
Κεντρικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου παίζει το Βέλγιο, καθώς εκεί, και συγκεκριμένα στο αποθετήριο Euroclear, βρίσκονται τα 185 από τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ των συνολικών παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στην Ευρώπη. Η βελγική κυβέρνηση έχει εκφράσει έντονους φόβους για πιθανά ρωσικά αντίποινα, τα οποία θα μπορούσαν να λάβουν τη μορφή δικαστικών προσφυγών ή οικονομικών κυρώσεων κατά των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Για τον λόγο αυτό, το Βέλγιο ζητά ισχυρές εγγυήσεις και ένα επιπλέον χρηματικό απόθεμα ασφαλείας για τη θωράκιση των συστημάτων του.
Νομικοί κύκλοι και οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η δημιουργία ενός αδιάβλητου νομικού πλαισίου είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η αποσταθεροποίηση του ευρώ. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι οι τεχνικές λεπτομέρειες που απομένουν θα επικεντρωθούν στον τρόπο με τον οποίο θα παρασχεθούν αυτές οι εγγυήσεις στα κράτη που εκτίθενται περισσότερο στον κίνδυνο των ρωσικών αντιποίνων. Παράλληλα, η ύπατη εκπρόσωπος Κάγια Κάλλας έχει προειδοποιήσει για τη δυσκολία του εγχειρήματος, γεγονός που καθιστά τη σημερινή συμφωνία ακόμη πιο σημαντική.
Η επόμενη μέρα και το χρονοδιάγραμμα των εκταμιεύσεων
Η χρηματοδότηση αναμένεται να καλύψει τις ανάγκες της Ουκρανίας για τη διετία 2026-2027, παρέχοντας μια ανάσα σταθερότητας στο Κίεβο σε μια κρίσιμη καμπή του πολέμου. Παρά το γεγονός ότι η χρήση του λεγόμενου «headroom» στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν συγκεντρώνει μεγάλη υποστήριξη, η στροφή προς το δάνειο αποζημιώσεων (reparations loan) θεωρείται η πιο βιώσιμη λύση. Οι ηγέτες αναμένεται να συνεχίσουν τις τεχνικές συζητήσεις τις επόμενες εβδομάδες, ώστε να οριστικοποιηθούν οι ασφαλιστικές δικλείδες που θα επιτρέψουν την ομαλή εκταμίευση των πόρων.
Οδηγός ενημέρωσης για τις εξελίξεις
- Παρακολουθείτε τις επίσημες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το χρονοδιάγραμμα των εκταμιεύσεων.
- Ενημερωθείτε για τις επιπτώσεις των διεθνών κυρώσεων στη σταθερότητα των ευρωπαϊκών αγορών.
- Αναζητήστε αναλύσεις σχετικά με το νομικό πλαίσιο των αποζημιώσεων σε περιόδους συγκρούσεων.
