Εκλογές στη Μιανμάρ: Η υποστηριζόμενη από τη χούντα παράταξη προβάλλει ως νικήτρια εν μέσω εμφυλίου

Εν μέσω ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου και έντονων αμφιβολιών για την αξιοπιστία της διαδικασίας, οι ψηφοφόροι στη Μιανμάρ προσέρχονται στις κάλπες για τις γενικές εκλογές που ξεκίνησαν την Κυριακή. Αυτές είναι οι πρώτες εκλογές μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021, με την υποστηριζόμενη από τη χούντα παράταξη να αναμένεται να κερδίσει, παρά τις διεθνείς καταγγελίες για μη ελεύθερες και δίκαιες συνθήκες.

Η διεξαγωγή των εκλογών στη Μιανμάρ, οι οποίες ξεκίνησαν την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2025, αποτελεί μια κρίσιμη στιγμή για την πολιτική σταθερότητα της χώρας, καθώς έρχεται ως συνέχεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 2021 που ανέτρεψε την τελευταία πολιτική κυβέρνηση. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει την καταστολή μαζικών διαδηλώσεων και την εξέλιξη των αντιδράσεων σε έναν πανεθνικό εμφύλιο πόλεμο, καθιστώντας τις παρούσες εκλογές ένα γεωπολιτικό στοίχημα για τη στρατιωτική χούντα.

Η επιδίωξη νομιμοποίησης της χούντας

Η στρατιωτική χούντα, η οποία κυβερνά τη Μιανμάρ από το 2021, παρουσιάζει την ψηφοφορία ως μια ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά για το φτωχό έθνος της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ωστόσο, η εκλογική διαδικασία έχει καταγγελθεί από διεθνείς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών, ορισμένων δυτικών χωρών και οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως μια άσκηση που δεν είναι ελεύθερη, δίκαιη ή αξιόπιστη. Οι αντι-χουντικές πολιτικές παρατάξεις δεν συμμετέχουν, ενώ η βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης Αούνγκ Σαν Σου Κι παραμένει υπό κράτηση και το κόμμα της έχει διαλυθεί. Γιατί η χούντα προχωρά σε εκλογές εν μέσω εμφυλίου πολέμου, αποτελεί βασικό ερώτημα για τους διεθνείς αναλυτές.

Δεδομένα και δηλώσεις ειδικών

Σύμφωνα με την Λαλίτα Χάνγουονγκ, λέκτορα και ειδικό σε θέματα Μιανμάρ στο Πανεπιστήμιο Kasetsart της Ταϊλάνδης, το στρατιωτικά ευθυγραμμισμένο Κόμμα Ένωσης Αλληλεγγύης και Ανάπτυξης (USDP), με επικεφαλής αποστράτους στρατηγούς, αναμένεται να επιστρέψει στην εξουσία. Το USDP, το οποίο ιδρύθηκε το 2010, κυβέρνησε τη χώρα σε συνεργασία με τους στρατιωτικούς υποστηρικτές του μέχρι το 2015. Η κ. Χάνγουονγκ δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «οι εκλογές της χούντας έχουν σχεδιαστεί για να παρατείνουν τη στρατιωτική εξουσία επί του λαού». Οι εκλογές διεξάγονται υπό το καθεστώς φόβου και καταστολής, όπως επισημαίνουν πολλοί παρατηρητές.

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «δεν υπάρχουν συνθήκες για την άσκηση των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι ή της ειρηνικής συνάθροισης που να επιτρέπουν την ελεύθερη και ουσιαστική συμμετοχή του λαού». Οι διεθνείς οργανισμοί έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την καταστολή της αντιπολίτευσης, με εκατοντάδες συλλήψεις να έχουν πραγματοποιηθεί βάσει νέων εκλογικών νόμων. Ο νέος εκλογικός νόμος έχει οδηγήσει σε εκατοντάδες συλλήψεις πριν από τις κάλπες.

Οι επιπτώσεις και η αντίδραση των πολιτών

Οι εκλογές διεξάγονται σε ένα περιβάλλον βίας και καταστολής, με τις μάχες να μαίνονται σε διάφορα σημεία της χώρας. Η χούντα δεν έχει τον πλήρη έλεγχο όλων των περιοχών που καλύπτονται από την ψηφοφορία, γεγονός που υπογραμμίζει την αστάθεια της κατάστασης. Στις μεγαλύτερες πόλεις της Μιανμάρ, δεν παρατηρείται η ενέργεια και ο ενθουσιασμός προηγούμενων εκλογικών εκστρατειών, με τους κατοίκους να αναφέρουν απογοήτευση και αδιαφορία. Ένας 31χρονος κάτοικος της Γιανγκόν δήλωσε χαρακτηριστικά: «Όποιον κι αν ψηφίσω, το USDP θα κερδίσει. Οπότε, θα ψηφίσω απλώς το USDP», εκφράζοντας τον φόβο για αντίποινα.

Πολιτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η προσπάθεια της χούντας να δημιουργήσει μια σταθερή διοίκηση εν μέσω εκτεταμένων συγκρούσεων είναι γεμάτη κινδύνους. Είναι απίθανη η σημαντική διεθνής αναγνώριση για οποιαδήποτε στρατιωτικά ελεγχόμενη κυβέρνηση, ακόμη και αν αυτή διαθέτει ένα πολιτικό προσωπείο. Η αποδυναμωμένη οικονομία της Μιανμάρ, η αδιάκοπη σύγκρουση και η φαινομενικά προκαθορισμένη πολιτική πορεία έχουν αφήσει πολλούς ψηφοφόρους απογοητευμένους και χωρίς ελπίδα για πραγματική αλλαγή. Η χώρα οδηγείται στις κάλπες υπό τη σκιά εμφυλίου πολέμου και ανθρωπιστικής κατάρρευσης, με τον ΟΗΕ να εκφράζει σοβαρές ανησυχίες.

Η επόμενη μέρα και οι γεωπολιτικές προεκτάσεις

Οι εκλογές στη Μιανμάρ, με τους δύο επόμενους γύρους ψηφοφορίας να διεξάγονται στις 11 Ιανουαρίου και 25 Ιανουαρίου 2026, αναμένεται να οδηγήσουν στην εδραίωση της στρατιωτικής εξουσίας μέσω του USDP. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της ASEAN, έχει εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για την επανένταξη της Μιανμάρ, ζητώντας την απελευθέρωση της Αούνγκ Σαν Σου Κι. Η διαδικασία αυτή δεν αναμένεται να επιλύσει τον εμφύλιο πόλεμο ούτε να φέρει ουσιαστική ειρήνη, αλλά μάλλον να παγιώσει ένα καθεστώς που αντιμετωπίζει ισχυρή εσωτερική αντίσταση και διεθνή απομόνωση, με περιορισμένο γεωπολιτικό αποτύπωμα.