Δαρφούρ: Οι RSF κρατούν ομήρους και ζητούν λύτρα από επιζώντες, λένε μάρτυρες

Οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) του Σουδάν κρατούν συστηματικά ομήρους κατοίκους της Αλ-Φασίρ στο Νταρφούρ, ζητώντας λύτρα και σκοτώνοντας όσους δεν μπορούν να πληρώσουν, σύμφωνα με μαρτυρίες, εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και ερευνητές που επικαλείται το Reuters. Η κατάσταση στην πρωτεύουσα του Βόρειου Νταρφούρ, που έπεσε στα χέρια των RSF στα τέλη Οκτωβρίου, έχει οδηγήσει σε μαζικές επιθέσεις, συνοπτικές εκτελέσεις και σεξουαλική βία.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της κατάληψης της Αλ-Φασίρ, της τελευταίας σημαντικής πόλης που αντιστάθηκε στις RSF στην περιοχή του δυτικού Νταρφούρ, στα τέλη Οκτωβρίου. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε ένα σημαντικό σημείο καμπής στον πόλεμο που μαίνεται εδώ και 2,5 χρόνια μεταξύ των RSF και του στρατού του Σουδάν, ο οποίος έχει προκαλέσει τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Οι καταγγελίες για ομηρίες και λύτρα

Σύμφωνα με μαρτυρίες, εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και ερευνητές, οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) και οι συμμαχικές τους πολιτοφυλακές κρατούν συστηματικά ομήρους κατοίκους της Αλ-Φασίρ, ζητώντας λύτρα χιλιάδων δολαρίων από τις οικογένειές τους. Όσοι δεν μπορούν να πληρώσουν, φέρονται να ξυλοκοπούνται ή να σκοτώνονται. Επιζώντες περιέγραψαν την καταβολή λύτρων που κυμαίνονταν από 5 εκατομμύρια ($1.400) έως 60 εκατομμύρια ($17.000) σουδανικές λίρες, ποσά τεράστια για μια φτωχή περιοχή. Πολλοί από όσους δεν μπόρεσαν να πληρώσουν πυροβολήθηκαν εξ επαφής ή σκοτώθηκαν ομαδικά, ενώ άλλοι αιχμάλωτοι ξυλοκοπήθηκαν άγρια.

Ο Μοχάμεντ Ισμαήλ, ο οποίος έφυγε από την Αλ-Φασίρ όταν οι RSF κατέλαβαν την πόλη στις 26 Οκτωβρίου, συνελήφθη σε ένα χωριό μαζί με 24 άνδρες. Ο ίδιος και ο ανιψιός του αναγκάστηκαν να συγκεντρώσουν 10 εκατομμύρια σουδανικές λίρες ο καθένας από την οικογένειά τους για να απελευθερωθούν, ενώ εννέα άλλοι άνδρες σκοτώθηκαν μπροστά τους. Ερωτηθείς για σχόλια, ο νομικός σύμβουλος των RSF, Μοχάμεντ Μουχτάρ, δήλωσε ότι οι περισσότερες περιπτώσεις κράτησης και εκβίασης πραγματοποιήθηκαν από αντίπαλη ομάδα που μεταμφιέζεται με στολές των RSF.

Μια επιτροπή των RSF ερευνά καθημερινά περισσότερες από 100 υποθέσεις φερόμενων καταχρήσεων στην Αλ-Φασίρ, με μεγάλο αριθμό υπόπτων να έχουν συλληφθεί και εννέα να έχουν καταδικαστεί, όπως δήλωσε στο Reuters ο επικεφαλής της επιτροπής, Αχμέντ αλ-Νουρ αλ-Χάλα.

Η έκταση των συλλήψεων και οι μαρτυρίες

Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τον ακριβή αριθμό των ατόμων που κρατούνται από τις RSF και τις συμμαχικές πολιτοφυλακές μέσα και γύρω από την Αλ-Φασίρ, πρωτεύουσα του Βόρειου Νταρφούρ. Ωστόσο, οι αναφορές υποδηλώνουν ότι μεγάλες ομάδες κρατούνται σε ένα σύμπλεγμα χωριών σε ακτίνα 80 χιλιομέτρων από την πόλη, ενώ άλλοι έχουν μεταφερθεί πίσω στην Αλ-Φασίρ. Η κράτησή τους αναδεικνύει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν όσοι δεν μπόρεσαν να διαφύγουν από την πόλη, η οποία είχε γίνει επίκεντρο της σύγκρουσης. Μάρτυρες έχουν περιγράψει μαζικά αντίποινα, συμπεριλαμβανομένων συνοπτικών εκτελέσεων και σεξουαλικής βίας, μετά την κατάληψη της πόλης από τις RSF.

Η Διεθνής Οργάνωση Μετανάστευσης εκτιμά ότι περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την Αλ-Φασίρ από την κατάληψη από τις RSF. Περισσότεροι από 15.000 έχουν φτάσει στην Ταουίλα και περίπου 9.500 έχουν περάσει στο Τσαντ, αλλά οι περισσότεροι παραμένουν σε χωριά υπό τον έλεγχο των RSF, όπως το Γκάρνεϊ, η Κόρμα και η Ουμ Τζάλμπαχ. Ορισμένοι κάτοικοι δεν μπόρεσαν να διαφύγουν λόγω έλλειψης χρημάτων για μεταφορά ή επειδή ήταν άρρωστοι ή τραυματισμένοι.

Ένας πρώην αιχμάλωτος, ο 36χρονος Γιασίρ Χαμάντ Άλι, ο οποίος κατάφερε να φτάσει στο Τσαντ, δήλωσε ότι συνελήφθη από μαχητές των RSF στις 29 Οκτωβρίου, μαζί με 16 άλλους άνδρες. Ο Άλι ανέφερε ότι οι RSF τον ξυλοκόπησαν άγρια και ζήτησαν 150 εκατομμύρια σουδανικές λίρες για την απελευθέρωσή του. Η οικογένειά του τελικά διαπραγματεύτηκε το ποσό στα 5 εκατομμύρια λίρες, τα οποία μεταφέρθηκαν μέσω του Bankak, ενός σουδανικού εικονικού πορτοφολιού. Ένας 62χρονος δάσκαλος, που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, βρέθηκε στο νοσοκομείο παίδων της Αλ-Φασίρ με εκατοντάδες άλλους άνδρες. Εκεί, αναγκάστηκαν να πιουν νερό από μια στάσιμη πισίνα λυμάτων, με αποτέλεσμα περίπου 300 άνδρες να πεθάνουν.

Ο ρόλος του Starlink και οι οικονομικές επιπτώσεις

Για την επικοινωνία με τις οικογένειες των ομήρων, οι μαχητές των RSF χρησιμοποιούν τερματικά δορυφορικού διαδικτύου Starlink, τα οποία τοποθετούν σε οχήματα, όπως περιέγραψε ο Γιασίρ Χαμάντ Άλι. Μεγάλες περιοχές υπό τον έλεγχο των RSF βρίσκονται σε τηλεπικοινωνιακό μπλακάουτ από την αρχή του πολέμου, οδηγώντας σε πολλαπλασιασμό των τερματικών Starlink. Η Starlink δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.

Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι η συστηματική ζήτηση λύτρων σε αυτή την κλίμακα γύρω από την Αλ-Φασίρ είναι ένα νεότερο φαινόμενο, το οποίο υποδηλώνει μια αλλαγή στις τακτικές των RSF. Ενώ οι RSF συχνά στρατολογούσαν μαχητές με την υπόσχεση λαφύρων αντί σταθερού μισθού, η τρέχουσα πρακτική επιβαρύνει σημαντικά τις ήδη φτωχές οικογένειες, οδηγώντας σε δανεισμό και οικονομική καταστροφή, όπως στην περίπτωση του Ιμπραήμ Κίτρ, του οποίου η οικογένεια αναγκάστηκε να πάρει δάνειο για το σπίτι της για να πληρώσει λύτρα 35 εκατομμυρίων λιρών.

Οι αντιδράσεις και η επόμενη μέρα

Από την κατάληψη της Αλ-Φασίρ, οι RSF έχουν δημοσιεύσει βίντεο και ζωντανές μεταδόσεις που δείχνουν ανθρώπους να λαμβάνουν τροφή και ιατρική περίθαλψη στην πόλη. Ωστόσο, μια νοσοκόμα που δήλωσε ότι κρατήθηκε από τις RSF, ανέφερε στο Reuters ότι οι μαχητές την κινηματογράφησαν να λαμβάνει τροφή και να δηλώνει ότι την μεταχειρίζονταν καλά. «Σε βασανίζουν τη μία στιγμή και την επόμενη σε βάζουν σε ζωντανή μετάδοση», είπε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την προσπάθεια των RSF να δημιουργήσουν μια ψευδή εικόνα.

Η κατάσταση στην περιοχή παραμένει κρίσιμη, με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις να πιέζουν για πρόσβαση στην πληγείσα από λιμό Αλ-Φασίρ και τις γύρω περιοχές. Η κρίση έχει αναγκάσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να αναζητήσουν καταφύγιο, με πολλούς να καταλήγουν σε στρατόπεδα προσφύγων στο Τσαντ, όπου αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη βοήθειας. Τόσο οι RSF όσο και ο στρατός του Σουδάν έχουν κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί τις εξελίξεις εν μέσω των προσπαθειών για μια ανθρωπιστική εκεχειρία.