Οι κυβερνητικοί υπουργοί από όλο τον κόσμο προετοιμάζονται για τις τελευταίες, αγωνιώδεις ημέρες των συνομιλιών στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, την COP30, στο Μπελέμ της Βραζιλίας. Στόχος τους είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα καταδείξει την παγκόσμια αποφασιστικότητα, εν μέσω αυξανόμενης διεκδικητικότητας από τα αναπτυσσόμενα έθνη και την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα πιο σκληρά ζητήματα που έχουν μείνει εκτός της επίσημης ατζέντας.
Οι Δύσκολες Διαπραγματεύσεις της COP30 Εισέρχονται στην Τελική Ευθεία
Οι αντιπρόσωποι στην COP30 βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με τα πιο απαιτητικά ζητήματα, πολλά εκ των οποίων είχαν παραμείνει εκτός της επίσημης ατζέντας για να διασφαλιστεί η ομαλή πρόοδος των συνομιλιών. Η παρουσία του Βραζιλιάνου Προέδρου Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα αναμένεται την Τετάρτη, με στόχο να ενισχύσει τη συναίνεση μεταξύ των μερών στη σύνοδο κορυφής, στην πόλη του Αμαζονίου, το Μπελέμ, πριν από την τελική προγραμματισμένη συνεδρίαση της Παρασκευής.
Νέες Δυναμικές και Απουσίες στη Διπλωματία του Κλίματος
Οι νέες δυναμικές στην κλιματική διπλωματία έχουν οδηγήσει την Κίνα, την Ινδία και άλλα αναπτυσσόμενα έθνη να επιδεικνύουν μεγαλύτερη επιρροή φέτος. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει αδυναμία στήριξης στο εσωτερικό της, ενώ οι άλλοτε κυρίαρχες Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποσυρθεί εντελώς από τη σύνοδο.
Ο Πρόεδρος της COP30, Αντρέ Κορέα Ντο Λάγκο, δήλωσε ότι «τα πάντα, τα πάντα» κυριαρχούν στις συνομιλίες, υπογραμμίζοντας την τεράστια πολυπλοκότητα της κατάστασης.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς ιστορίας κλιματικών διαπραγματεύσεων, όπου οι ισορροπίες δυνάμεων μετατοπίζονται διαρκώς. Τεχνικά, η πρόκληση έγκειται στο να γεφυρωθούν οι διαφορετικές οικονομικές και αναπτυξιακές ανάγκες των χωρών, καθώς και οι ιστορικές ευθύνες για τις εκπομπές, ώστε να επιτευχθεί μια κοινά αποδεκτή και εφαρμόσιμη στρατηγική.
Η απουσία ενός τόσο σημαντικού παίκτη όπως οι ΗΠΑ δημιουργεί ένα διπλωματικό κενό που προσπαθούν να καλύψουν άλλες περιφερειακές δυνάμεις.
Τα Κρίσιμα Θέματα που Κυριαρχούν στην Ατζέντα
Κατά την τελευταία εβδομάδα, οι διαπραγματευτές είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις διαφορές τους σε τρία βασικά ζητήματα: τη χρηματοδότηση του κλίματος, τα μονομερή εμπορικά μέτρα και τις προγραμματισμένες μειώσεις εκπομπών που δεν επαρκούν. Ο κεντρικός στόχος της συμφωνίας του Παρισιού, η αποτροπή της υπερθέρμανσης πέραν του ορίου των 1,5 βαθμών Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, θα χαθεί.
Προτεινόμενο Οι τρεις ομάδες που διακρίθηκαν στο «IDEA FACTORY» του δήμου Αθηναίων
Οι τρέχουσες τάσεις εκπομπών οδηγούν τον κόσμο σε υπερθέρμανση κατά τουλάχιστον 2,3 βαθμούς Κελσίου, ένα ζήτημα που οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί, όπως δήλωσε ο υπουργός Κλίματος της Νορβηγίας, Αντρέας Μπιέλαντ Έρικσεν, στο Reuters.
Οικονομικές Δεσμεύσεις και ο Ρόλος της Κίνας
Ένα μπλοκ αναπτυσσόμενων χωρών ζητά επίσης ένα χρονοδιάγραμμα πληρωμών για να διασφαλιστεί ότι οι πλούσιες χώρες θα τηρήσουν τις υποσχέσεις που δόθηκαν στην περσινή COP29, για την ετήσια παροχή 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε χρηματοδότηση του κλίματος έως το 2035.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρότι απών από την COP30, έχουν αθετήσει προηγούμενες δεσμεύσεις. Ο αυξανόμενος ρόλος της Κίνας στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα ακολουθεί δεκαετίες κατά τις οποίες το Πεκίνο εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των αναπτυσσόμενων χωρών, αναπτύσσοντας παράλληλα τον δικό του τομέα πράσινης τεχνολογίας.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η απουσία ενιαίου μετώπου και η έλλειψη δεσμευτικότητας σε πολλές από τις αποφάσεις. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αθέτηση οικονομικών δεσμεύσεων υπονομεύει την εμπιστοσύνη και καθιστά δυσκολότερη την επίτευξη φιλόδοξων στόχων.
Σε σύγκριση με την περσινή χρονιά, τα στοιχεία δείχνουν μια αυξανόμενη πόλωση και μια πιο έντονη διεκδίκηση από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι οποίες απαιτούν πιο δίκαιη κατανομή των βαρών και των οφελών της κλιματικής δράσης.
Προκλήσεις και Προοπτικές για το Κλίμα
Η Βραζιλία έχει ως κορυφαίο στόχο για την COP30 την επίτευξη μιας συμφωνίας που θα επαναβεβαιώνει τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις αδυναμίες της και καθορίζοντας σαφή σχέδια για μελλοντική κλιματική δράση. Ένα άλλο ευαίσθητο ζήτημα που προκαλεί δυσαρέσκεια σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες είναι οι φόροι άνθρακα στα σύνορα ή οι δασμοί που επιβάλλονται από ορισμένες χώρες σε κινεζικά πράσινα προϊόντα, δεδομένης της επείγουσας ανάγκης του κόσμου να επιταχύνει την μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Όπως δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας, Εντ Μίλιμπαν, το έργο της συνόδου είναι «σκληρό, περίπλοκο, αγωνιώδες, κουραστικό – και απολύτως απαραίτητο».
