Η προεδρία της COP30, υπό την ηγεσία της Βραζιλίας, έχει συντάξει ένα προσχέδιο πιθανής συμφωνίας που στοχεύει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το έγγραφο περιλαμβάνει βασικές διατάξεις που καλούν σε κατάργηση των αναποτελεσματικών επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και προτείνει μηχανισμούς για να βοηθηθούν οι χώρες να υπερπηδήσουν την εξάρτησή τους από αυτά.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντατικών διαπραγματεύσεων και των πιέσεων που ασκούνται στη σύνοδο κορυφής της COP30 στο Μπέλεμ, όπου οι χώρες προσπαθούν να καταλήξουν σε μια κοινή στρατηγική για την κλιματική δράση. Οι συζητήσεις έχουν επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στο μέλλον των ορυκτών καυσίμων και στην ανάγκη για μια δίκαιη μετάβαση.
Το περιεχόμενο του προσχεδίου συμφωνίας
Το προσχέδιο συμφωνίας, το οποίο είδε το Reuters, περιέχει μια κρίσιμη παράγραφο που προτρέπει όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να καταργήσουν σταδιακά τις αναποτελεσματικές επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων. Αυτή η πρόταση αντανακλά την αυξανόμενη παγκόσμια συναίνεση ότι οι επιδοτήσεις αυτές όχι μόνο επιβαρύνουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς αλλά και υπονομεύουν τις προσπάθειες για την κλιματική ουδετερότητα.
Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις, χιλιάδες διαδηλωτές έχουν συγκεντρωθεί στην πόλη, απαιτώντας άμεση δράση για το κλίμα.
Ένα άλλο σημαντικό τμήμα του εγγράφου παρουσιάζει μια σειρά επιλογών διατύπωσης, μία εκ των οποίων καλεί για τη δημιουργία μιας διαδικασίας που θα βοηθήσει τις χώρες να ξεπεράσουν την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει τις διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες κάθε χώρας, επιδιώκοντας να προσφέρει υποστήριξη και πόρους για την μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.
Οι κρίσιμες συνομιλίες της COP30 βρίσκονται σε εξέλιξη, με τις διαφωνίες για τα ορυκτά καύσιμα να παραμένουν έντονες.
Οι προκλήσεις της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα
Η κατάργηση των επιδοτήσεων και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν πολύπλοκες προκλήσεις, ειδικά για χώρες με μεγάλη εξάρτηση από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Η μετάβαση απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναβάθμιση υποδομών και κοινωνική στήριξη για τους εργαζομένους σε βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων.
Η κατάσταση στις εθνικές δεσμεύσεις για το κλίμα δείχνει ότι οι εκπομπές ρύπων παραμένουν μακριά από τους στόχους του Παρισιού.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ικανότητα των κρατών να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και δεσμευτικούς στόχους, δεδομένων των συχνών διαφωνιών και των εθνικών συμφερόντων που παρεμβαίνουν. Η ιστορία των κλιματικών διασκέψεων έχει δείξει ότι η επίτευξη συναίνεσης σε τόσο ευαίσθητα ζητήματα είναι εξαιρετικά δύσκολη, παρά την κρίση του πλανήτη που επιδεινώνεται.
Επόμενα βήματα και προοπτικές της COP30
Το προσχέδιο της βραζιλιάνικης προεδρίας θα αποτελέσει τη βάση για τις τελικές διαπραγματεύσεις τις επόμενες ημέρες. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα είναι φιλόδοξη, αλλά και ρεαλιστική, ώστε να εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των μερών.
Οι κλιματικές διαπραγματεύσεις της COP30 αντιμετωπίζουν πιέσεις για μεταρρυθμίσεις, τονίζοντας την ανάγκη για αποτελεσματικότερες διαδικασίες. Η επιτυχία της COP30 θα κριθεί από την ικανότητά της να μετατρέψει τις προθέσεις σε συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες πολιτικές, θέτοντας τις βάσεις για τις μελλοντικές συνόδους, όπως η COP31.