- Οι διαπραγματεύσεις της COP30 βρίσκονται σε αδιέξοδο λόγω διαφωνιών για τα ορυκτά καύσιμα.
- Το σχέδιο συμφωνίας της Βραζιλίας δεν περιλαμβάνει αναφορά στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
- Πετρελαιοπαραγωγές χώρες και η Αραβική Ομάδα αντιτίθενται στη στοχοποίηση των βιομηχανιών τους.
- Η ΕΕ πιέζει για ισχυρότερες δεσμεύσεις, ενώ η χρηματοδότηση για προσαρμογή παραμένει ασαφής.
- Οι συνομιλίες συνεχίζονται μετά την επίσημη προθεσμία, με την απουσία των ΗΠΑ να περιπλέκει την κατάσταση.
Οι διαπραγματεύσεις της COP30 στη Βραζιλία βρίσκονται σε κρίσιμο αδιέξοδο τις τελευταίες ώρες, καθώς οι χώρες αδυνατούν να συμφωνήσουν σε ένα σαφές σχέδιο απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα. Οικοδεσπότης της συνόδου, η Βραζιλία, κάλεσε σε ενότητα, ενώ η προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας την Παρασκευή έχει ήδη παρέλθει, με τις συνομιλίες να συνεχίζονται μέχρι αργά το βράδυ, όπως μεταδίδει το Reuters.
Η φετινή σύνοδος COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας, όπως και οι προηγούμενες, αναδεικνύει την βαθιά διχογνωμία μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η αδυναμία επίτευξης συναίνεσης σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, υπογραμμίζει τις πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις που καθιστούν δύσκολη την υλοποίηση των παγκόσμιων κλιματικών στόχων.
Το αδιέξοδο για τα ορυκτά καύσιμα
Το κύριο σημείο τριβής στις τελικές ώρες της COP30 είναι η τύχη των ορυκτών καυσίμων. Ο πρόεδρος της συνόδου, Αντρέ Κορέα ντο Λάγκο, κάλεσε τους αντιπροσώπους να ενωθούν για μια συμφωνία που θα ενισχύσει τις διεθνείς κλιματικές προσπάθειες. Ωστόσο, ένα πρόσφατο σχέδιο συμφωνίας, που κυκλοφόρησε από την οικοδέσποινα Βραζιλία πριν την αυγή της Παρασκευής, δεν περιείχε καμία αναφορά στα ορυκτά καύσιμα, αφαιρώντας πλήρως επιλογές που υπήρχαν σε προηγούμενη έκδοση.
Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε την έντονη αντίδραση από περίπου 80 κυβερνήσεις που υποστήριζαν την συμπερίληψη τέτοιων αναφορών, ενώ οι μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες είχαν χαρακτηρίσει τις προηγούμενες επιλογές απαράδεκτες.
Οι αντιδράσεις και οι διαπραγματεύσεις
Το αδιέξοδο μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της Παρασκευής, αφήνοντας τις συνομιλίες σε στασιμότητα. Ο διαπραγματευτής του Παναμά, Χουάν Κάρλος Μοντερέι, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η παράλειψη των ορυκτών καυσίμων από τη συμφωνία της COP30 κινδυνεύει να μετατρέψει τις συνομιλίες σε «παρωδία».
«Η αποτυχία να ονομαστούν οι αιτίες της κλιματικής κρίσης δεν είναι συμβιβασμός. Είναι άρνηση», τόνισε χαρακτηριστικά. Πηγές ανέφεραν ότι το μπλοκ διαπραγματεύσεων της Αραβικής Ομάδας, που περιλαμβάνει τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δήλωσε σε κλειστή συνάντηση ότι οι ενεργειακές τους βιομηχανίες είναι εκτός συζήτησης, προειδοποιώντας ότι η στοχοποίησή τους θα κατέρρεε τις διαπραγματεύσεις.
Ο ρόλος της ΕΕ και οι προκλήσεις χρηματοδότησης
Προτεινόμενο Ο Κινέζος απεσταλμένος επικρίνει τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ και το «κακό παράδειγμα» του Τραμπ
Εν μέσω των εντάσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει για ισχυρότερες δεσμεύσεις. Ο επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, δήλωσε ότι «πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια είναι πραγματική και αποτυπώνεται στο κείμενο».
Ωστόσο, Βραζιλιάνος διαπραγματευτής ανέφερε στο Reuters ότι η γλώσσα περί ορυκτών καυσίμων είναι απίθανο να επανεισαχθεί, με την προεδρία της συνόδου να πιέζει για μικρές μόνο προσαρμογές στο υπάρχον σχέδιο. Παράλληλα, το σχέδιο καλεί για τριπλασιασμό της χρηματοδότησης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή έως το 2030, αλλά δεν διευκρινίζει την πηγή των κεφαλαίων, κάτι που ενδέχεται να απογοητεύσει τα φτωχότερα έθνη που ζητούν ισχυρότερες εγγυήσεις για δημόσια χρήματα.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η αδυναμία των ανεπτυγμένων χωρών να παράσχουν σαφείς δεσμεύσεις για την κλιματική χρηματοδότηση, ειδικά για επενδύσεις προσαρμογής που, αν και ζωτικής σημασίας για την προστασία της ζωής, προσφέρουν ελάχιστη οικονομική απόδοση και δυσκολεύονται να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια.
Οι ΗΠΑ και το εμπόριο στο προσκήνιο
Η απουσία επίσημης αντιπροσωπείας των Ηνωμένων Πολιτειών, υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που έχει χαρακτηρίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη «φάρσα», προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο πολυπλοκότητας. Ο Αντρέ Κορέα ντο Λάγκο τόνισε ότι η ενότητα γύρω από την COP30 είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της πολυμερούς διαδικασίας, ειδικά με την έξοδο της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.
Επιπλέον, το σχέδιο συμφωνίας προβλέπει την έναρξη ενός «διαλόγου» για το εμπόριο σε προσεχείς συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα, κάτι που αποτελεί νίκη για χώρες όπως η Κίνα, αλλά μπορεί να δημιουργήσει δυσφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω του φόρου άνθρακα της ΕΕ, ο οποίος έχει αντιμετωπίσει κριτική από αναδυόμενες αγορές.
Η επόμενη μέρα των διαπραγματεύσεων
Παρά την παρέλευση της επίσημης προθεσμίας των 18:00 τοπική ώρα (21:00 GMT) της Παρασκευής, οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι αργά το βράδυ, ακολουθώντας την παράδοση προηγούμενων συνόδων COP. Η επίτευξη συμφωνίας απαιτεί συναίνεση μεταξύ των σχεδόν 200 χωρών που συμμετέχουν.
Η έκβαση των συνομιλιών θα καθορίσει όχι μόνο την πορεία της παγκόσμιας δράσης για το κλίμα, αλλά και την αξιοπιστία του πολυμερούς συστήματος στην αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων.
