Βαθιές διαφωνίες έχουν αναδειχθεί στην ηγεσία της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας καθώς οι ΗΠΑ εντείνουν τη στρατιωτική και μυστική παρουσία στην περιοχή, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζεται η καταστολή κατά αντιπολιτευόμενων προσώπων. Το άρθρο καταγράφει τις κύριες διαφορές προσανατολισμού ανάμεσα στις φατρίες που στηρίζουν διαφορετικές στρατηγικές απέναντι στο καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο.
Αιτίες του ρήγματος
Οι δύο κορυφαίοι πολιτικοί της αντιπολίτευσης έχουν επιλέξει αντίθετους δρόμους: η μια πλευρά προκρίνει τη συμμαχία με τις ΗΠΑ, ενώ η άλλη προτείνει την επανέναρξη διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση. Αυτή η διάσπαση αντικατοπτρίζει βαθιά πολιτική ένταση και διαφορετικές εκτιμήσεις για τη στρατηγική που θα φέρει αλλαγή στην εξουσία.
Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει ενισχύσει τη νομική και κατασταλτική πίεση: πολλές προσωπικότητες της αντιπολίτευσης έχουν φυλακιστεί ή εξοριστεί και αρκετοί βρίσκονται σε καθεστώς κρυψώνων. Η προσπάθεια ανατροπής προσώπων μέσω δικαστικών αιτήσεων, όπως η αίτηση για αφαίρεση ιθαγένειας του Leopoldo Lopez, επιτείνει την νομική επιθετικότητα εναντίον των αντιπάλων του καθεστώτος.
Η αμερικανική πίεση στο προσκήνιο
Τις τελευταίες εβδομάδες οι ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει σειρά επιθέσεων σε μικρά σκάφη στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό που, όπως αναφέρθηκε, στόχευαν διακινητές ναρκωτικών. Επιπλέον, έχει δοθεί εξουσιοδότηση για μυστικές επιχειρήσεις στην ίδια τη Βενεζουέλα, ενώ η Ουάσινγκτον έχει συγκεντρώσει σημαντικά στρατιωτικά μέσα στην περιοχή.
Αυτή η ανάπτυξη σηματοδοτεί μια ενισχυμένη στρατιωτική πίεση στο περιβάλλον της χώρας.
Παρά τις αναφορές για επικείμενες επιχειρήσεις ξηράς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει δηλώσει ότι δεν εξετάζονται επί του παρόντος επιδρομές εντός των συνόρων της Βενεζουέλας. Η ακριβής έκταση και ο χαρακτήρας των μυστικών επιχειρήσεων παραμένουν κάτι που οι αμερικανικές αρχές έχουν δώσει περιορισμένες λεπτομέρειες για τη δημόσια εικόνα.
Διαφορετικές στρατηγικές των ηγετών
Η Maria Corina Machado κινείται προς πιο σκληρή γραμμή, έχοντας προσεγγίσει την υποστήριξη που προσφέρει η αμερικανική κυβέρνηση, ενώ ο Henrique Capriles προτάσσει την ανάγκη για διαπραγματεύσεις και πολιτική επανένωση. Αυτές οι επιλογές αντικατοπτρίζουν αλυσίδες επιρροής και διαφορετικές προσδοκίες για το ποια προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή.
Ο Capriles, που εξασφάλισε θέση στη Βουλή σε εκλογές που μποϊκοτάρισε μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης, υποστηρίζει ότι η διαπραγμάτευση παραμένει ο πιο ρεαλιστικός δρόμος για το μέλλον της χώρας. Σε δηλώσεις του στο Reuters τόνισε ότι οι διαφορές με την Machado είναι βαθιές, αλλά ο ίδιος πιστεύει στην ανάγκη πολιτικού διαλόγου.
Κοινωνικό αίσθημα και δημοσκοπικές ενδείξεις
Η κοινωνική δυσαρέσκεια κατά του κυβερνώντος κόμματος εμφανίζεται έντονη σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, με μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να εκφράζει αντίθεση στο σημερινό πολιτικό προσωπικό. Μια έρευνα της Panterra τον Αύγουστο έδειξε υψηλά επίπεδα αποδοκιμασίας για την κυβέρνηση και σαφή προτίμηση σε διεθνή στήριξη σε συγκεκριμένα τμήματα του πληθυσμού.
Συγκεκριμένα, η έρευνα κατέγραψε ότι σημαντικό ποσοστό των ερωτώμενων υποστηρίζει τη διεθνή παρέμβαση υπέρ ορισμένων ηγετών της αντιπολίτευσης, ενώ μικρότερο τμήμα βλέπει την επανέναρξη συνομιλιών με θετικό μάτι. Τα ευρήματα αυτά αντικατοπτρίζουν ένα σπασμένο κοινωνικό τοπίο με αντιθετικές προσδοκίες.
Διεθνείς πρωτοβουλίες και προηγούμενες συνομιλίες
Χώρες όπως το Κατάρ έχουν δηλώσει ετοιμότητα να μεσολαβήσουν μεταξύ των ΗΠΑ και της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, ενώ στο παρελθόν έχουν διεξαχθεί γύροι διαπραγματεύσεων που οδήγησαν σε αποφυλακίσεις και σε συμφωνίες για τους όρους των εκλογών. Η διαμεσολάβηση εμφανίζεται ως διπλωματική εναλλακτική σε σχέση με τη στρατιωτική αντιπαράθεση.
Την ίδια στιγμή, ο N. Maduro παραμένει υπό δικαστικές διώξεις εκτός χώρας για υποθέσεις διαφθοράς και ναρκωτικών, ενώ διακηρύσσει ότι θα αποτρέψει κάθε απόπειρα ανατροπής από το εσωτερικό ή το εξωτερικό. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ένα πολιτικό αδιέξοδο που δυσκολεύει την εύρεση μίας ενιαίας στρατηγικής από την αντιπολίτευση.
Η εικόνα που προκύπτει είναι αυτή μίας αντιπολίτευσης σε διάσπαση, η οποία καλείται να αποφασίσει ανάμεσα σε εξωτερική υποστήριξη και εσωτερικό διάλογο, ενώ ταυτόχρονα η χώρα αντιμετωπίζει εντεινόμερη εξωτερική πίεση και εσωτερική καταστολή. Οι επόμενες κινήσεις των πρωταγωνιστών θα καθορίσουν κατά πολύ την πολιτική ισορροπία στη Βενεζουέλα.